Ακούγεται ο ήχος μιας «Μεγάλης Σιωπής» στη Γερμανία, η οποία «δυσκολεύεται να αναγνωρίζει τον εαυτό της» και όπου «καταρρέουν παλιές βεβαιότητες» λόγω του πολέμου που μαίνεται στην Ουκρανία, γράφει σε άρθρο του ο Πάολο Βαλεντίνο, ανταποκριτής της Corriere della Sera στο Βερολίνο.

Ο πληθωρισμός έχει επιστρέψει για τα καλά ενώ στην πρωτεύουσα το χάος ακύρωσε τις περυσινές τοπικές εκλογές (οι οποίες πρέπει να επαναληφθούν), οι καθυστερήσεις στους γερμανικούς σιδηροδρόμους αποτελούν, πλέον, τον κανόνα, και οι υπουργοί της κυβέρνησης επικρίνουν δημόσια ο ένας τον άλλον, γράφει, αναφερόμενος σε μερικά από τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Γερμανία.

Γενικεύοντας, ωστόσο, τον συλλογισμό του θεωρεί πως πλέον στη χώρα γίνεται με επώδυνο τρόπο αισθητή «η ανάσα του Μεγάλου Υπνου» της Ανγκελα Μέρκελ. Ο Βαλεντίνο εξηγεί πως μετά την αποχώρησή της από την πολιτική και την εξαφάνισή της από τη δημόσια σφαίρα η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας έχει καταστεί σημείο αναφοράς μιας «συλλογικής αυτοανάλυσης» η οποία, όμως, την αφορά άμεσα.

Ενώπιον της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώνεται από τα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, έως σήμερα, όλοι όσοι είχαν πολιτικές ευθύνες τα τελευταία είκοσι χρόνια, θέτουν κρίσιμα ερωτήματα και παραδέχονται μοιραία λάθη: πώς κατέληξε η χώρα να εξαρτάται τόσο από το ρωσικό φυσικό αέριο; Γιατί ο έλεγχος των διυλιστηρίων εκχωρήθηκε στη Gazprom και, κυρίως, γιατί συνεχίστηκε η κατασκευή του Nord Stream 2, ακόμη και μετά την κατάληψη και την προσάρτηση της Κριμαίας; Γιατί η γερμανική πολιτική όσον αφορά τις σχέσεις με την Κίνα, βάση των οποίων αποτελεί αποκλειστικά η επιδίωξη του κέρδους, δεν αντιμετώπισε και εξακολουθεί να μην αντιμετωπίζει το ζήτημα της αυξημένης εξάρτησης και από το Πεκίνο;

«Μόνον η Ανγκελα Μέρκελ σιωπά ή σχεδόν. Υπό την έννοια ότι τις δύο-τρεις φορές που είπε κάτι, το έκανε για να υπερασπιστεί τις επιλογές της: “Δεν υπάρχει τίποτα για το οποίο πρέπει να ζητήσω συγγνώμη”, είναι η επωδός της. Κατά τα άλλα σιωπή», γράφει ο ιταλός ανταποκριτής.

Η καλή είδηση είναι ότι μια μέρα αυτή η σιωπή θα σπάσει, πιθανότατα  το 2024, όταν ο εκδοτικός οίκος Kiepenheur & Witsch θα εκδώσει τα απομνημονεύματά της, «μια προσωπική ματιά» της Ανγκελα Μέρκελ όσον αφορά τα πεπραγμένα της κατά τη δεκαεξαετή παραμονή της στην καγκελαρία. Ωστόσο απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα απαιτούνται άμεσα και αυτές τις απαντήσεις καλείται να της δώσει καταρχάς η πρώην καγκελάριος, αναλύοντας το πρόσφατο παρελθόν της πατρίδας της και αναγνωρίζοντας τα όποια λάθη της, ούτως ώστε να αντληθούν τα σωστά διδάγματα και να μην επαναληφθούν.

Με λίγα λόγια η πάλαι ποτέ κραταιά Ανγκελα Μέρκελ υποχρεούται να κάνει ό,τι κάνουν εδώ και μήνες οι κύριοι πρωταγωνιστές στην πολιτική σκηνή της χώρας. Ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, για παράδειγμα, ο Σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Γερμανίας και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Μέρκελ επί μια οκταετία, αναγνωρίζει απόλυτα το λάθος του Νord Stream 2 και επισημαίνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν στους υπερβολικά στενούς, οικονομικούς και εμπορικούς, δεσμούς με το Πεκίνο. «Μea culpa» δήλωσαν επίσης ο (συμ)πρόεδρος του SPD Λαρς Κλινγκμπέιλ και η πρώην ηγέτις του CDU, του κόμματος της Μέρκελ, Ανεγκρετ Κραμπ-Καρεμπάουερ ενώ τις προηγούμενες ημέρες την πολιτική των Χριστιανοδημοκρατών όσον αφορά τις σχέσεις Βερολίνου-Μόσχας επίκρινε σφοδρά και ο διαβόητος Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

«Η διεθνής φήμη της Γερμανίας έχει πληγεί και τα λάθη ανάγονται στο παρελθόν», είπε ο Σόιμπλε, που θεωρείται η ηθική συνείδηση του CDU, στην εφημερίδα Handelsblatt. «Δεν θέλαμε να δούμε την πραγματικότητα και αυτό ισχύει για όλους. Οταν ήμουν υπουργός Εσωτερικών συζητούσαμε με τον ρώσο ομόλογό μου για το πώς πρέπει να πολεμήσουμε μαζί την ισλαμική τρομοκρατία. Αλλά έπρεπε να είχα προσέξει τι έκαναν οι Ρώσοι στην Τσετσενία. Ή θα έπρεπε να είχα ακούσει ό,τι μου είχε πει ο πολωνός πρόεδρος Λεχ Καζίνσκι όταν η Ρωσία επιτέθηκε στη Γεωργία: ακολουθεί η Ουκρανία, μετά η Μολδαβία, μετά η Βαλτική και μετά η Πολωνία. Είχε δίκιο», υποστήριξε.

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και πρώην πρόεδρος της Μπούντεσταγκ, έβαλε ευθέως κατά της Ανγκελα Μέρκελ, την οποία έως και τον περασμένο Μάρτιο εξακολουθούσε να προασπίζεται, υποστηρίζοντας πως δεν ήταν δίκαιο να επικρίνεται μόνον ο δικός τηςο ρόλος της στην ενεργειακή συνεργασία με τη Μόσχα. «Είναι αξιοσημείωτο το ότι, όσον αφορά τη Ρωσία, δεν καταφέρνει σήμερα να πει ότι κάναμε λάθος», ανέφερε σχετικά. Ωστόσο ο Σόιμπλε θύμισε πως το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο, ένας από τους πυλώνες της Γερμανίας κατά τα προηγούμενα πολλά χρόνια, δεν το ήθελε μόνον η Μέρκελ, υπέρ του τάσσονταν επίσης οι βιομήχανοι της Γερμανίας, οι Σοσιαλδημοκράτες στο όνομα της περιβόητης «Οστπολιτίκ», το λόμπι του πρώην καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ αλλά και πάρα πολλοί εντός του CDU και σύσσωμη η Χριστιανοκοινωνική Ενωση (CSU) της Βαυαρίας.

Ερωτηθείς εάν η Ανγκελα Μέρκελ έχει μια θέση μεταξύ των ιστορικών καγκελαρίων της Γερμανίας, δίπλα στους Κόνραντ Αντενάουερ, Βίλι Μπραντ και Χέλμουτ Κολ, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν δίστασε να σημειώσει πως «είναι προσωρινά αποκλεισμένη. Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να κρίνουμε οριστικά».

Πάντως, προς το παρόν, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας «συνεχίζει τον Μεγάλο Υπνο της. Ισως, όπως πάντα, κερδίζει χρόνο. Αλλά και αυτή τη φορά επίσης οι εξηγήσεις που δίνονται τώρα θα μπορούσαν να ωφελήσουν τη Γερμανία και να καθορίσουν επιλογές που δεν μπορούν πλέον να αναβάλλονται», καταλήγει ο Πάολο Βαλεντίνο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News