Πριν, καν, η μπάλα κυλήσει στα εντυπωσιακά του γήπεδα (Κυριακή 20/11), το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ έχει εξασφαλίσει περίοπτη θέση στην ιστορία του κορυφαίου ποδοσφαιρικού τουρνουά. Είναι το πρώτο που θα διεξαχθεί χειμώνα (στο βόρειο ημισφαίριο). Το πρώτο που θα φιλοξενηθεί στον αραβικό κόσμο, στη μικρότερη σε έκταση και πληθυσμό διοργανώτρια χώρα, και σε μια μόνο πόλη. Το πιο δαπανηρό από όλα τα προηγούμενα. Αυτό που σήκωσε την περισσότερη σκόνη μετά την ανάθεσή του: σκάνδαλα, καταγγελίες, διαμαρτυρίες και έριδες. Αλλά και αυτό που, πιθανότατα, θα αποδειχθεί ως το πιο αφιλόξενο για τους επισκέπτες από τον Δυτικό Κόσμο.

Το Κατάρ, ένα μικροσκοπικό εμιράτο στην ανατολική ακτή της Αραβικής Χερσονήσου, είναι τρεις φορές μικρότερο από την Ελβετία, που ήταν η οικοδέσποινα το 1954. Προσεγγίζοντας την Ντόχα με αεροπλάνο, ο ταξιδιώτης θα δει τα 8 γήπεδα της διοργάνωσης -αρχιτεκτονικά και τεχνολογικά θαύματα- σε παράταξη, το ένα πίσω από το άλλο. Πρώτα το Al Bayt, το οποίο μοιάζει με γιγαντιαία σκηνή νομάδων, έπειτα το Lusail, σαν το ψάθινο καλάθι που χρησιμοποιούσαν παλιά σε όλο τον ισλαμικό κόσμο, στη συνέχεια το Ras Abu Aboud, κατασκευασμένο εν μέρει από 974 κοντέινερ μεταφοράς εμπορευμάτων, και πάει λέγοντας. Το πιο απομακρυσμένο στάδιο από το κέντρο της πόλης απέχει μόλις 30 λεπτά με το αυτοκίνητο. Και οι 168 εγκαταστάσεις που θα εξυπηρετήσουν το Μουντιάλ, έχουν χωρέσει σε ακτίνα 80 χιλιομέτρων.

Το πόσο μικρό είναι το εμιράτο για μια τόσο μεγάλη διοργάνωση, το δείχνουν και οι αριθμοί. Οι πάνω από 1,2 εκατομμύρια επισκέπτες του, που έχουν προμηθευτεί εισιτήρια για να παρακολουθήσουν τους αγώνες από κοντά, μέσα στον επόμενο μήνα θα αυξήσουν τον πληθυσμό του (2,8 εκατ.) κατά, περίπου, 45%. Πολλοί από αυτούς δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν κατάλυμα στο Κατάρ, και θα διαμένουν σε ξενοδοχεία γειτονικών χωρών: του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας, ή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Θα πηγαινοέρχονται με ειδικές, καθημερινές πτήσεις.

Από ψηλά φαίνεται καλύτερα και ο πλούτος του, αλλά και οι φιλοδοξίες των σεΐχηδων που ξόδεψαν αστρονομικά ποσά για να εντυπωσιάσουν το παγκόσμιο κοινό της διοργάνωσης. Το πιο ακριβό Μουντιάλ όλων των εποχών κόστισε πάνω από 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2018 η Ρωσία είχε δαπανήσει 11 δισ. ευρώ. Το 2014 η Βραζιλία, 14 δισ. ευρώ – τα περισσότερα χρήματα που είχαν δοθεί, ποτέ, από οικοδέσποινα χώρα. Για τα 8 γήπεδα (7 ολοκαίνουργια και ένα που ανακαινίστηκε), οι Καταριανοί διέθεσαν 10 δισ. ευρώ. Με τα υπόλοιπα 190 δισ. επέκτειναν το διεθνές αεροδρόμιο «Χαμάντ», αναβάθμισαν μια σειρά από υποδομές, και κατασκεύασαν αυτοκινητόδρομους, δεκάδες υπερπολυτελή ξενοδοχεία και ένα νέο δίκτυο Μετρό, το οποίο συνδέει επτά από τα οκτώ γήπεδα που θα φιλοξενήσουν τους αγώνες.

Η κυβέρνηση του Κατάρ και η FIFA περηφανεύονται και για την οικολογική συνείδηση του 22ου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τα συστήματα κλιματισμού που είναι εγκατεστημένα στα γήπεδα θα λειτουργούν -λένε- με ηλιακή ενέργεια. Για την κατασκευή των σταδίων χρησιμοποιήθηκαν τεχνολογίες κλιματικά ουδέτερες. Οι χλοοτάπητες των αγωνιστικών χώρων, αλλά και το γρασίδι, τα δέντρα και οι θάμνοι στους περιβάλλοντες χώρους, προέρχονται από ένα τεράστιο φυτώριο, που δημιουργήθηκε για αυτόν τον σκοπό. Οι επίγειες μετακινήσεις των φιλάθλων θα γίνονται, ως επί το πλείστον, με 800 ηλεκτρικά λεωφορεία.

Από την πρώτη διοργάνωση, του 1930 στην Ουρουγουάη, μέχρι την πιο πρόσφατη, του 2018 στη Ρωσία, τα Μουντιάλ διεξάγονταν χωρίς καμία εξαίρεση όταν το βόρειο ημισφαίριο είχε καλοκαίρι. Το γιατί φάνηκε από την τεράστια αναστάτωση που προκλήθηκε εφέτος στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και τα Κύπελλα Ευρώπης, προκειμένου το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ να διεξαχθεί καταμεσής της αγωνιστικής περιόδου. Ωστόσο, από τη στιγμή που η FIFA αποφάσισε να βάλει στο παιχνίδι τη Μέση Ανατολή (προσδοκώντας έσοδα – ρεκόρ, που μπορεί να φτάσουν τα 7 δισ. ευρώ), αυτή η χρονική μετάθεση ήταν αναπόφευκτη.

Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, τους παραδοσιακούς μήνες των Μουντιάλ δηλαδή, η θερμοκρασία στο Κατάρ ξεπερνά τους 50 βαθμούς Κελσίου. Θα ήταν αδύνατο να παιχθεί ποδόσφαιρο, ακόμη και σε κλιματιζόμενα γήπεδα. Ετσι, τα ευρωπαϊκά club βιώνουν μια συνθήκη πρωτοφανή, με δυσκολίες που ακόμη δεν έχουν αποτιμηθεί πλήρως. Υπάρχει, όμως, και κάτι θετικό σε αυτή την ιστορία: για πρώτη φορά θα παρακολουθήσουμε Παγκόσμιο Κύπελλο με ποδοσφαιριστές ξεκούραστους και στο «πικ» της φόρμας τους.

Για τους ταξιδιώτες από τον Δυτικό Κόσμο το Μουντιάλ του Κατάρ μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά αφιλόξενο. Υπάρχει τεράστια διαφορά κουλτούρας, και το εμιράτο δεν έχει δείξει την παραμικρή διάθεση να ανεχθεί τα ήθη και τα έθιμα των επισκεπτών του. Τα μέλη της LGBTQ+ κοινότητας δεν θα νιώσουν καθόλου καλοδεχούμενα – ακόμη και μερικά από τα 69 ξενοδοχεία που θα φιλοξενήσουν οπαδούς, αρνούνται να δεχτούν ομοφυλόφιλους. Οι διαχύσεις (αγκαλιές, φιλιά κλπ) σε δημόσιους χώρους απαγορεύονται, ακόμη και σε ετερόφυλα ζευγάρια. Στην κατανάλωση αλκοόλ (αγαπημένη συνήθεια των φιλάθλων σε τέτοιες διοργανώσεις) υπάρχουν χρονικοί και ποσοτικοί περιορισμοί. Οι παραβάτες κινδυνεύουν με τσουχτερά πρόστιμα, ακόμη και με φυλάκιση.

Μία από τις σημαντικές καινοτομίες του εφετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι παρουσία τριών γυναικών διαιτητών: της Γαλλίδας, Στεφανί Φραπάρ, της Σαλίμα Μουκανσάγκα από τη Ρουάντα, και της Γιοσίμι Γιαμασίτα από την Ιαπωνία. Μια Βραζιλιάνα, μια Μεξικανή και μια Αμερικανίδα, επελέγησαν ως βοηθοί διαιτητή.

Ποτέ στο παρελθόν μια διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου δεν είχε ξεσηκώσει τέτοια θύελλα διαμαρτυριών. Για τις σκιές που υπήρξαν στη διαδικασία επιλογής του Κατάρ, για το αίμα των ξένων εργατών που χύθηκε στις κατασκευές των έργων και τις απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς, για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το αυταρχικό καθεστώς της χώρας. Ακόμη και λίγα 24ωρα πριν από το εναρκτήριο ματς κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι το Κατάρ δωροδόκησε 8 παίκτες του Εκουαδόρ, με το ποσό των 7,4 εκατ. δολαρίων, για να νικήσει με 1-0. Αλήθειες ή ψέματα, όλα αυτά θα περάσουν τώρα στο περιθώριο. Γιατί είναι η ώρα της μεγαλύτερης γιορτής του ποδοσφαίρου. Του πιο απρόβλεπτου Μουντιάλ όλων των εποχών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News