Καθώς τα τρένα κατευθύνονταν γεμάτα προς το Excel –μετά από δύο χρόνια παύσης– το πρωί της Δευτέρας στο βροχερό Λονδίνο, η τουριστική κοινότητα είχε εκθέσει σε πλήρη διάταξη την καλύτερη εικόνα της. Στόχος, να εντείνει το όνειρο των διακοπών στους χιλιάδες επισκέπτες της 42^ης Διεθνούς Εκθεσης Τουρισμού «World Travel Market» (WTM). Και να το μετουσιώσει σε δέσμευση και κρατήσεις για την επόμενη χρονιά.

Μια δέσμευση που σε επίπεδο προθέσεων υπάρχει. Αλλά θα πρέπει να αντέξει έναν δύσκολο και απρόβλεπτο χειμώνα.

Ο δεύτερος στόχος της φετινής παγκόσμιας συνάντησης ήταν να κρούσει με κάθε κώδωνα, ότι η μετά-Covid επαναφορά της ταξιδιωτικής βιομηχανίας δεν έχει πλέον τα περιθώρια να συντελείται χωρίς (ειλικρινείς) συνθήκες βιωσιμότητας.

Όχι πια, όταν το καλοκαίρι του 2022 ήταν το πιο θερμό στην ιστορία της Ευρώπης.

Με αυτό το δίπολο, το κλίμα στο εκθεσιακό κέντρο ήταν εορταστικό. Κυρίως λόγω του ότι έπεται μιας από τις πιο δυνατές τουριστικές σεζόν αλλά και λόγω της αποκατάστασης της δια ζώσης επαφής.

Νέα περίπτερα, νέο υλικό, πολλοί επισκέπτες, διαδοχικές συναντήσεις.

Όλα δείχνουν θετικά. Η διάθεση για ταξίδια και αναψυχή παραμένει έντονη, οι αεροπορικές εταιρίες προγραμματίζουν αντίστοιχα δρομολόγια και θέσεις, οι προορισμοί είναι έτοιμοι και τα ξενοδοχεία διαθέσιμα. Ένα ερωτηματικό υπάρχει. Και μετριάζει τη διάθεση σε συγκρατημένη αισιοδοξία. Ποια θα είναι η πραγματικότητα που θα βιώσει ο μέσος Ευρωπαίος τους επόμενους πέντε μήνες; Και πώς αυτή θα επηρεάσει τη ζωή και το διαθέσιμο εισόδημά του; Γιατί μπροστά του έχει να πληρώσει φουσκωμένους λογαριασμούς, δάνεια με ανεβασμένα επιτόκια, να ζεσταθεί με ακριβότερο αέριο και ρεύμα και να τραφεί αγοράζοντας με πληθωριστικές τιμές από το σούπερ μάρκετ.

Αυτό είναι το «σκοτεινό» σημείο από τον απόηχο του Λονδίνου. Αν και είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα σε ό,τι αφορά την ερχόμενη τουριστική περίοδο, με τις προκρατήσεις να βρίσκονται σε χαμηλό ποσοστό. Ακόμα και σε αυτό όμως διαφαίνεται μια συγκράτηση στη ροή των συστημάτων από τη βρετανική αγορά. Απόρροια της εσωστρέφειας στην οποία μπαίνουν οι Βρετανοί, στην προκειμένη περίπτωση, έχοντας να αντιμετωπίσουν έναν διψήφιο πληθωρισμό και πρωτόγνωρη ακρίβεια και ενεργειακή ανασφάλεια.

Πόλεμος, ενεργειακή κρίση, πληθωρισμός. Ένα τρίπτυχο ανατροφοδοτούμενο που οδηγεί την Ευρώπη σε ύφεση. Και σε αυτό το περιβάλλον που θα διαμορφωθεί μέχρι την άνοιξη οι μεσογειακοί προορισμοί θα κονταροχτυπηθούν για να κερδίσουν τον επισκέπτη.

Η κρίση του κόστους ζωής είναι μακράν το μοναδικό ζήτημα που είναι πιθανό να επηρεάσει τα σχέδια διακοπών του 2023, σύμφωνα με την τελευταία Industry Report που παρουσιάστηκε στη WTM – όχι από τη Euromonitor εφέτος. Αυτό απάντησαν τα 2/3 των καταναλωτών (66%). Οι αυξημένοι λογαριασμοί έχουν πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στα σχέδια διακοπών από τις ανησυχίες για τους κανόνες της Covid-19 ή τα ποσοστά μόλυνσης (20%).

Εξαίρεση αποτελεί το premium τμήμα της αγοράς. Και σε προϊόν και σε πελατεία. Αφενός γιατί ο κόσμος προτιμά να πληρώσει παραπάνω σε μια επιλογή με πολυτελείς παροχές. Η πολυτέλεια δεν έχει να κάνει μόνο με τη δαπάνη, αλλά και με την ανάγκη να ταξιδέψει κανείς με ασφάλεια και άνεση. Αυτή είναι η παροχή της πολυτέλειας. Αφετέρου, γιατί τα υψηλότερα εισοδήματα θα πληγούν λιγότερο από την οικονομική επιβάρυνση που επιφυλάσσουν οι επόμενοι μήνες.

Ένα ακόμα (γνωστό) εύρημα της έκθεσης είναι η διάθεση για ανεξερεύνητα μέρη. Στην έρευνα αποτυπώνεται ότι οι Αζόρες και η Βόρεια Ελλάδα είναι στην κορυφή των υποτιμημένων προορισμών, με βάση τους παίκτες της ταξιδιωτικής βιομηχανίας. «Όλοι πήγαμε φέτος στα ελληνικά νησιά, αλλά ήταν γεμάτα. Αυτό που θέλουμε είναι αυτό που δεν έχει ανακαλυφθεί, το παρθένο. Αυτό που ακόμα δεν το έχει επισκεφθεί κανείς», ήταν το σχόλιο της Pippa Jacks, διευθύντριας του Travel Trade Gazette.

Το ήλιος – θάλασσα παραμένει κορυφαία επιλογή, ωστόσο και το city-break δείχνει να διατηρείται δημοφιλές και μετά την πανδημία.

Μια ακόμη τροχοπέδη διαπιστώνεται. Και αυτή είναι εκ των έσω: η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Η κινητοποίηση και προσέλκυση ανθρώπων να επιλέξουν τον τουρισμό ως εργασιακό περιβάλλον είναι ένα δύσκολο στοίχημα. Γιατί η πανδημία άλλαξε τους όρους. Εθεσε 100 εκατ. θέσεις εργασίας σε κίνδυνο. Σήμερα, το 60% των ερωτηθέντων καταναλωτών, απάντησαν ότι η ταξιδιωτική βιομηχανία δεν είναι ένας ελκυστικός χώρος εργασίας. «Υπάρχει μια χρόνια αποτυχία του τουριστικού τομέα να προβάλει αποτελεσματικά τον εργασιακό του χώρο», σχολίασε η Claire Steiner Διευθύντρια του Global Travel and Tourism Partnership (GTTP) στη Βρετανία. Ταυτόχρονα, παρατηρείται το φαινόμενο της μεγάλης παραίτησης στον τουρισμό. «Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα θα πρέπει να ακούσουν τι θέλουν οι εργαζόμενοι. Δεν είναι το ίδιο με το 2019. Η ευελιξία στην εργασία είναι μια πραγματικότητα. Θα πρέπει να κάνουμε τη μεγάλη επανεφεύρεση», πρόσθεσε.

Η έλλειψη εργατικού δυναμικού αποτυπώθηκε ως μείζον ζήτημα και στο Συμβούλιο υπουργών του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (ΠΟΤ), με τίτλο εργασίας «Rethinking Tourism» (Να ξανασκεφτούμε τον τουρισμό).

Ο τουρισμός θα πρέπει να ξαναδεί «τον ρόλο του ως εργοδότη. Πρέπει να επενδύσουμε στους ανθρώπους», τόνισε στον χαιρετισμό του ο γενικός γραμματέας του ΠΟΤ Ζούραμπ Πολολικασβίλι. «Ο τουρισμός επανήλθε, όλα επανήλθαν. Αντιμετωπίζουμε όμως μια νέα πραγματικότητα. Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε περισσότερα και λειτουργήσουμε καλύτερα. Να ξανασκεφτούμε τον τουρισμό από κάθε άποψη. Αλλά αυτή η ευκαιρία δεν θα κρατήσει για πάντα», πρόσθεσε. Για να υπογραμμίσει τον κλιματικό συναγερμό, επισημαίνοντας διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP27) για το κλίμα, η οποία ξεκίνησε την ίδια μέρα στο Σαρμ Ελ Σέιχ.

Για να συνεχίσει ότι «σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αναρωτηθούμε: είναι ρεαλιστικό να επιστρέψουμε στα επίπεδα ρεκόρ του 2019 προ πανδημίας; Αυτή είναι η σωστή κατεύθυνση; Γι’ αυτό θα πρέπει να δούμε περισσότερη δουλειά από τις κυβερνήσεις».

Το τελευταίο είναι και ο λόγος που δημιουργείται στο πλαίσιο του ΠΟΤ μια Task Force επιλεγμένων χωρών για τον τουρισμό. Θα συσταθεί στη σύσκεψη του Μαρόκου 23-25 Νοεμβρίου. «Εχουμε πολλά πάνελ, αλλά θα πρέπει να παράξουμε ξεκάθαρα αποτελέσματα. Και πρέπει να θέσουμε τη φωνή του τουρισμού στο υψηλότερο επίπεδο», τόνισε ο ΓΓ του Οργανισμού.

Η νέα χρονιά θέτει εξαρχής τα προαπαιτούμενα, αλλά επιφυλάσσει και αγνώστους Χ.

Και όπως είπε ο αντιπρόεδρος του τμήματος Insights της ForwardKeys, Olivier Ponti: «Είμαι πολύ σίγουρος για την ανάπτυξη το 2023; Ναι, είμαι, αλλά το άγνωστο είναι μέρος του παιχνιδιού».

Ή όπως έκλεισε ο παρουσιαστής του Industry Report της WTM την ανάλυση των στοιχείων: «Το θέμα δεν είναι να περιμένεις την καταιγίδα να περάσει, αλλά να μάθεις να ταξιδεύεις στη βροχή».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News