Αν το χρυσό ήταν η αδυναμία του Iβ Σεν Λοράν, τότε το μαύρο χρώμα ήταν η εμμονή του Κριστόμπαλ Μπαλενθιάγα, ιδρυτή του ομώνυμου οίκου μόδας, όπως αποτυπώνει η έκθεση «Balenciaga in black», που διοργανώνεται στο Μουσείο Χεμεντεμουζέουμ της Χάγης, στην Ολλανδία. Εκεί εκτίθενται 100 δημιουργίες υψηλής ραπτικής, όλες σε μαύρο χρώμα, αγαπημένο του βάσκου σχεδιαστή. Η έκθεση ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2023, με τη συμπλήρωση, δηλαδή, μισού αιώνα από τον θάνατο του «σχεδιαστή των σχεδιαστών», όπως τον αποκαλούν, σύμφωνα με άρθρο του BBC.

«H υψηλή ραπτική είναι σαν ορχήστρα, με τον Μπαλενθιάγα να διευθύνει τα όργανα. Οι υπόλοιποι είμαστε απλώς μουσικοί», είχε πει ο Κριστιάν Ντιόρ για τον Ισπανό σχεδιαστή, που αγαπούσε το μαύρο όσο κανένας άλλος και το καθιέρωσε, πέρα από ένα χρώμα που φορούσαν στις κηδείες. Από την πλευρά του, ο αμερικανός σχεδιαστής Oσκαρ ντε λα Ρέντα πίστευε ότι ο Μπαλενθιάγα ήταν «ο μοναδικός σχεδιαστής μόδας που δεν δημιούργησε ποτέ τίποτε κακόγουστο».

Από το 1960 πειραματίστηκε με αφηρημένα σχήματα, που τον οδήγησαν στις γραμμές τουνίκ, σάκο και μπαλούν, οι οποίες τελικά συνδέθηκαν με το όνομά του. Τα βραδινά του φορέματα ήταν συχνά εμπνευσμένα από το φλαμένκο. Οι μοναδικές «γλυπτές» φόρμες του και η εμμονή του με το μαύρο χρώμα, τον ανύψωσαν στον χώρο της Τέχνης, καθώς οι δημιουργίες του θύμιζαν έργα του Γκόγια ή του Ντιέγο Βελάθκεθ.

Ο Μπαλενθιάγα έκλεισε τον οίκο του το 1968, απογοητευμένος από τον δρόμο που είχε πάρει η μόδα. Πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα, ωστόσο παραμένει ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς εκφραστές της μόδας.

Επειτα από σχεδόν 50 χρόνια από τον θάνατό του, ο Μπαλενθιάγα «γεννιέται ξανά» μέσα από την τάση του μαύρου που εκείνος επέβαλε, για να λειτουργεί ως αντίβαρο σε οποιαδήποτε άλλη τάση δημιουργείται στη μόδα. Οσο πολυτελές και αν είναι το χρυσό, όσο φωτογενές και αν είναι το κόκκινο, όσο σικ και είναι το λευκό, το μαύρο «γράφει» διαφορετικά στην κάθε επιδερμίδα και δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην του πηγαίνει.

Σαγηνευτικό, σέξι, μίνιμαλ, δωρικό, βραδινό, πρωινό, casual αλλά και επίσημο, το μαύρο εμπεριέχει όλα τα παραπάνω και προσδίδει πάντα «προσωπικότητα» στην εμφάνιση, ακόμη και με το πιο απλό κομμάτι: ένα μαύρο σακάκι ή ένα μικρό μαύρο φόρεμα.

Ηταν 1961 όταν η Οντρεϊ Χέπμπορν, υποδυόμενη το call girl στην ταινία «Πρωινό στο Tiffany’s» μετέτρεψε ένα κομψό, μαύρο Givenchy φόρεμα σε σύμβολο της παγκόσμιας ομορφιάς και μόδας. «Δεν υπάρχει χρώμα που να αδυνατίζει περισσότερο από το μαύρο τη σιλουέτα», έλεγε ο Ντιόρ. «Επιβεβαιώνει και δίνει στυλ», έλεγε για το μαύρο ο Σεν Λοράν, παρότι «ορκιζόταν» στο χρυσό.

Η Κοκό Σανέλ το λάτρευε, ο Kαρλ Λάγκερφελντ σπανιότατα ντυνόταν με οτιδήποτε άλλο. Οπως και ο Τζόρτζιο Αρμάνι. Από το κομψό μαύρο κοστούμι για τη δουλειά μέχρι το LBT (little black dress), το μικρό μαύρο φόρεμα, το μαύρο χρώμα δεν πρόκειται να φύγει ποτέ από τη μόδα.

Η αγάπη για το μαύρο αλλά και η «κληρονομιά» που άφησε πίσω του ο Κριστόμπαλ Μπαλενθιάγα συνεχίζεται από τον νυν καλλιτεχνικό διευθυντή του οίκου, τον Γεωργιανό Ντέμνα Γκβασάλια, που επίσης λατρεύει το μαύρο σαν χρώμα. Στο περυσινό Met Gala, ήταν ο άνθρωπος που για πρώτη φορά στην Ιστορία δεν άφησε ούτε χιλιοστό του κορμιού της Κιμ Καρντάσιαν σε κοινή θέα, σκεπάζοντας τις παγκοσμίου φήμης καμπύλες της (ακόμα και το πρόσωπό της) με μαύρο ύφασμα. Ηταν ξεκάθαρο ότι εδώ ο σχεδιαστής κάτι ήθελε να πει, χωρίς ωστόσο ποτέ να προσδιορίσει τι ακριβώς.

«Τα μάτια μας βλέπουν έντονα το μαύρο. Μπορεί να είναι άχρωμο με μία ορισμένη έννοια, αλλά είναι επίσης το πιο δυνατό χρώμα» λέει στο BBC ο Τζον Χάρβεϊ, συγγραφέας του βιβλίου «The Story of Black». «Στην αρχέγονη εποχή, ήταν σημαντικό για τον άνθρωπο να βλέπει καθαρά τα σκοτεινά μέρη, ίσως επειδή ήταν τα πιο επικίνδυνα, ή πάλι, ένα ασφαλές μέρος για να κρυφτεί», προσθέτει.

Εκτός από ασφαλές ως επιλογή, το μαύρο είναι και ένα πρακτικό χρώμα, επειδή δύσκολα λερώνει, ή τουλάχιστον πιο δύσκολα από οποιοδήποτε άλλο χρώμα. Επίσης, φαίνεται ακριβό και πολυτελές. Εχει συχνά, όμως, και διττή έννοια: «Από τη μία, το μαύρο συμβολίζει την τάξη, τον πλούτο και τη διάκριση και από την άλλη την ταπεινοφροσύνη, την υπηρεσία και την αφοσίωση» λέει ο Χάρβεϊ. «Η διάκριση μεταξύ των δύο έχει να κάνει πιο πολύ με το υλικό, τη σύνθεση του υφάσματος. Για παράδειγμα, οι ευγενείς στο παρελθόν φορούσαν πιο συχνά βελούδο ή σατέν. Οι υπηρέτες τους, πιο χοντροκομμένα υφάσματα».

Ωστόσο, η δυναμικότητα του μαύρου δεν περιορίζεται μόνο στην τάξη. Το μαύρο είχε πάντα τη δυνατότητα να εκφοβίζει. «Στη Ρωσία του 16ου αιώνα, η μυστική αστυνομία του Ιβάν του Τρομερού φορούσε μαύρα», εξηγεί ο Χάρβεϊ, «ενώ αιώνες αργότερα, το μαύρο έγινε η στολή των ακροδεξιών». Το μαύρο χρώμα υπήρξε, επίσης, σύμβολο επανάστασης και ανατροπής. Ροκ σταρ, οι πρώτοι πανκ, οι εκπρόσωποι της γκοθ σκηνής, όλοι ντύνονταν στα μαύρα προκειμένου να επαναστατήσουν ενάντια στις κοινωνικές συμβάσεις.

«Η ευελιξία του μαύρου χρώματος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί», λέει στο BBC η στυλίστρια των διασήμων Αλεξ Λόγκμορ: «Στην κηδεία της Ελισάβετ είδαμε τους πάντες ντυμένους στα μαύρα. Παρ’ όλο που φαίνονταν σαν μια μαύρη λαοθάλασσα, έβλεπες τα πρόσωπά τους όπως τα περιέγραφαν τα μαύρα ρούχα τους, ξεχώριζαν πραγματικά. Αυτό θέλω να πω: ότι το μαύρο σε κάνει να εστιάζεις στο θέμα και όχι σε ό,τι συμβαίνει γύρω από αυτό. Πιστεύω ότι το μαύρο θα είναι για πάντα στη μόδα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News