Τι μαθαίνουμε άραγε κάθε φορά που ένα σκάνδαλο, μια απίστευτη ιστορία ξεσπά; Συνήθως τίποτα. Ακούμε πολλά αλλά δεν μαθαίνουμε πολλά. Πληροφορίες μεταδίδονται από τα μέσα και μερικές φορές παρουσιάζονται και ως ‘πηγή του προβλήματος/σκανδάλου’ για τις οποίες κάποιος υπουργός θα μιλήσει με σκοπό να νομοθετήσουν. Κάποιος υπουργός επίσης θα ‘αναλάβει’ την ευθύνη. Μια ανάληψη που εξαντλείται στο ότι παρ’ όλες τις προσπάθειες που έκανε η κυβέρνηση τους, τα προβλήματα παραμένουν. Ποια είναι όμως αυτά τα προβλήματα; Η ταυτοποίηση τους και η ρητορική επ’ αυτών παρουσιάζονται συνήθως από πολιτικούς και δημοσιογράφους στα πλαίσια κοινότυπων συζητήσεων/δηλώσεων, σε τηλεοπτικές εκπομπές με κύριο στόχο την τηλεθέαση μέσα από πολιτικές και πολωτικές κόντρες.

Στην περίπτωση της 12χρονης ‘μάθαμε’ μεταξύ των άλλων ότι το κοριτσάκι ‘μεγαλο-δείχνει’, είναι από πολυμελή οικογένεια, με πατέρα ‘μέσα-έξω’ από την φυλακή και μητέρα εθισμένη στα ναρκωτικά. Το πρώτο ή το τελευταίο παιδί είναι όμως που ζει κάτω από τέτοιες αντίξοες συνθήκες; Δεν υπάρχουν παιδιά που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα φτώχειας, ναρκωτικών, κτλ. Ζούνε όλα αυτά τα παιδιά τέτοιες καταστάσεις σαν αυτή που ζούσε η 12χρονη; Η απάντηση είναι μάλλον όχι. Και ευτυχώς γι’ αυτό! Ποια ευθύνη αναλαμβάνουν οι πολιτικοί τότε; Για ποια πράγματα ακριβώς απολογούνται ότι δεν έγιναν σωστά και ότι τώρα θα τα εξετάσουν καλύτερα και θα νομοθετήσουν; Δεν αμφισβητώ την πρόθεση κανενός, ειδικά στο άκουσμα ειδήσεων που έχουν να κάνουν με παιδο-βιαστές, παιδόφιλους και κακοποίηση κάθε είδους σε παιδιά και άλλες ευάλωτες ομάδες.

Η πρόθεση όμως όσο καλή και αν είναι, δεν φτάνει. Χρειάζονται πολλά περισσότερα από κοινότυπες και γενικόλογες ρητορικές που ακούγονται στις τηλεοπτικές εκπομπές. Χρειάζεται δουλειά και μάλιστα συστηματική δουλειά. Φοβάμαι όμως ότι στην Ελλάδα δεν γνωρίζουμε το ‘know-how’ τέτοιων συστηματικών δουλειών.

Τέτοιες συστηματικές δουλειές έχουν γίνει κατά διαστήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχουν βοηθήσει στο να νομοθετούν ανάλογα. Τον Απρίλιο του 2001 άρχισε η ‘Victoria Climbie Independent Inquiry’ με αφορμή τον θάνατο ενός μικρού κοριτσιού στα χέρια των φροντιστών/συγγενών της. Η δομή της έρευνας είναι ενδεικτική της δουλειάς που έκαναν. Το πρώτο μέρος περιγράφει την ιστορία της Victoria και οριοθετεί την συγκεκριμένη έρευνα. Το δεύτερο και τρίτο μέρος καταγράφει τις επαφές του κοριτσιού με τις κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγείας σε διάφορα μέρη που έζησε. Ακολουθεί το τέταρτο μέρος που γίνεται αναφορά στην αστυνομία και στον ρόλο της στην υπόθεση. Τα δύο τελευταία μέρη αναφέρονται στα ‘μαθήματα’ που πήραν από αυτήν την εμπειρία (τα οποία μετουσιώσαν σε επιμορφωτικά σεμινάρια για τις αντίστοιχες υπηρεσίες) και καταλήγει με γενικές συστάσεις και ειδικές συστάσεις σε κοινωνικές υπηρεσίες, σε υπηρεσίες υγείας και στην αστυνομία. Η έρευνα έχει 401 σελίδες, διήρκεσε 15 μήνες και οδήγησε σε μια σειρά πρωτοβουλιών με μεγάλη απήχηση και σημασία για τις υπηρεσίες που σχετίζονται με παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο (βλέπε Every Child Matters, Children Act 2004, Children’s Commissioner for England, etc.). Όλες οι πρωτοβουλίες στόχευαν να αντιμετωπίσουν τα κενά και τα προβλήματα που είχε ταυτοποιήσει η έρευνα. Δεν δούλευαν στα τυφλά.

Πιο πρόσφατα, μόλις τον Οκτώβριο του 2022 δημοσιεύτηκε μια άλλη ανεξάρτητη έρευνα ‘The Report of the Independent Inquiry into Child Sexual Abuse’. Αυτή η έρευνα διήρκεσε 7μιση χρόνια, περιέχει 468 σελίδες με δομή παρόμοια με αυτήν της Victoria Climbie Inquiry. Καταλήγει επίσης σε συμπεράσματα και συστάσεις για αλλαγές με βάση τα δεδομένα που συνέλλεξαν. Μια από αυτές τις αλλαγές προτείνει την θεσμοθέτηση νόμου που θα υποχρεώνει τον οποιονδήποτε που δουλεύει με παιδιά και γνωρίζει περί σεξουαλικής κακοποίησης να το καταγγέλλει. Διαφορετικά θα διώκεται και ο ίδιος. Ίδωμεν πως θα αξιοποιηθεί η συγκεκριμένη έρευνα από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου!

Καλή η θέληση και πρόθεση αλλά με σύστημα να μαθαίνουμε και στοχευμένα να νομοθετούμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News