Οι γίγαντες των θαλασσών περιμένουν υπομονετικά με το φορτίο τους παγωμένο στους -160 βαθμούς κελσίου. Πρόκειται για τα τάνκερ που μεταφέρουν το περιζήτητο και πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στην Ευρώπη που απειλείται από το «ρωσικό χειμώνα» της ενεργειακής κρίσης.

Γιατί όμως περιμένουν και δεν ξεφορτώνουν; Την απάντηση έδωσε με αναλυτικό ρεπορτάζ το BBC, σε συνέχεια τηλεγραφήματος του Reuters που διαπίστωνε «μποτιλιάρισμα» από τάνκερ με LNG στη Μεσόγειο. Παράλληλα, καθώς το LNG «περιμένει», η Ρωσία συνεχίζει τις εξαγωγές πετρελαίου και με ελληνικά πλοία όπως θυμίζουν ανά τακτά διαστήματα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, η Ρωσία περιόρισε τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, πυροδοτώντας την ενεργειακή κρίση που εκτόξευσε την τιμή του προϊόντος στα ύψη. Αυτό οδήγησε σε φόβους για ελλείψεις ενέργειας και σε λογαριασμούς που προκάλεσαν σοκ στους καταναλωτές. Και κάπως έτσι η εναλλακτική λύση για τους αγωγούς του Πούτιν, τα πλοία με LNG, έγιναν περιζήτητα.

Γιατί, ωστόσο, εδώ και έξι εβδομάδες όλο και περισσότερα πλοία φορτωμένα με LNG περιμένουν στα ανοιχτά και δεν ξεφορτώνουν; Για παράδειγμα, ο αναλυτής της Wood Mackenzie, Φρέιζερ Κάρσον, μέτρησε τις τελευταίες μέρες 51 πλοία στα νερά γύρω από την Ευρώπη.

Η απάντηση είναι κάπως περίπλοκη:

–Πολλές παραγγελίες, λίγες υποδομές. Τα ευρωπαϊκά κράτη επιδόθηκαν το καλοκαίρι σε ένα μπαράζ αγορών φυσικού αερίου για να γεμίσουν τις δεξαμενές τους ενόψει του χειμώνα. Ο αρχικός στόχος ήταν να γεμίσουν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης σε ποσοστό 80% της συνολικής τους χωρητικότητάς έως την 1η Νοεμβρίου. Ο στόχος επιτεύχθηκε και ξεπεράστηκε νωρίτερα και τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι ο αποθηκευτικός χώρος είναι τώρα σχεδόν στο 95% συνολικά. Το εισαγόμενο LNG που μεταφέρεται με δεξαμενόπλοια έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου, ωστόσο οι εγκαταστάσεις που θερμαίνουν και επανααεριοποιoυν το LNG είναι περιορισμένες στην Ευρώπη καθώς μέχρι πρότινος η Γηραιά Ηπειρος βασιζόταν στο φυσικό αέριο που ερχόταν μέσω αγωγών από τη Ρωσία. Γερμανία και Ολλανδία επένδυσαν σε νέους τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης και με βάση την ταχεία πρόοδο της κατασκευής τους ορισμένοι θα τεθούν σε λειτουργία εντός των επόμενων μηνών.

–Μειωμένη κατανάλωση. Για την ώρα το αποθηκευμένο φυσικό αέριο μειώνεται στην Ευρώπη πιο αργά από ό,τι αναμενόταν διότι ο καιρός ήταν μέχρι τον Οκτώβριο πιο ήπιος από ό,τι αναμενόταν. Παράλληλα, οι βιομηχανικές δραστηριότητες που βασίζονται στο φυσικό αέριο έχουν μειωθεί καθώς καταγράφεται από τους ειδικούς σημαντική μείωση της παραγωγής τσιμέντου και χάλυβα στη Γηραιά Ηπειρο.

–Το φαινόμενο contango. Οταν η τιμή ενός συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης για παράδοση μετά από κάποιους μήνες είναι υψηλότερη από την τιμή για ταχύτερη παράδοση, τότε συμβαίνει αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν contango και έκανε την εμφάνισή του και στην αγορά του LNG. Για παράδειγμα, η αναμονή για την παράδοση ενός φορτίου τον Ιανουάριο αντί για τον Νοέμβριο, σημαίνει ότι η διαφορά στο κόστος θα μπορούσε να είναι της τάξης των δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Αν και υπάρχει ο κίνδυνος οι υποψήφιοι αγοραστές από άλλες περιοχές του πλανήτη να «καπαρώσουν» στο μεταξύ τα φορτία ορισμένων πλοίων που περιμένουν, η τακτική της αναμονής μπορεί να ωφελήσει την Ευρώπη να έχει ακόμη και πλεόνασμα LNG.

Η Ευρώπη κινήθηκε αποτελεσματικά

Ορισμένοι αναλυτές σημείωσαν ότι τα πλοία που βρίσκονται εν αναμονή παραδόσεων είναι από μια άποψη και ένα θετικό δείγμα, καθώς αυτό σημαίνει ότι υπάρχει διαθέσιμο LNG για τη στιγμή που θα το χρειαστεί η Ευρώπη. Ηδη μεγάλες χώρες χώρες έχουν ξοδέψει ιλιγγιώδη ποσά για να εξασφαλίσουν προμήθειες, με τη Γερμανία να έχει ήδη δαπανήσει σύμφωνα με το Reuters 49,5 δισ. ευρώ για εισαγωγές μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου, έναντι 17,1 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο το 2021.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι θα συμβεί στη συνέχεια, όταν έρθει το κρύο στην Ευρώπη. Προς το παρόν το γεγονός ότι έχει εξασφαλιστεί φυσικό αέριο τουλάχιστον για τις επόμενες εβδομάδες, ρίχνει λίγο την τιμή του εμπορεύματος. Από την άλλη πλευρά, όλα θα κριθούν κατά τους κρύους χειμερινούς μήνες οι οποίοι, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα μπορούσαν να «χαλάσουν» την εικόνα που υπάρχει αυτή τη στιγμή.

Ο κίνδυνος δεν προέρχεται τόσο από χώρες που έχασαν φορτία γιατί τα πρόλαβε η Ευρώπη, όπως το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές που βασίζονται στο LNG, αλλά από πιο ισχυρές ασιατικές χώρες, όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, οι οποίες χρησιμοποιούν επίσης μεγάλες ποσότητες LNG και είναι πολύ πιθανό ότι θα αναζητήσουν σημαντικές εισαγωγές για τους ψυχρότερους μήνες, τροφοδοτώντας έτσι και τον ανταγωνισμό μεταξύ των ηπείρων.

Το πετρέλαιο του Πούτιν

Εν τω μεταξύ, συνέχεια στο θέμα της μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου από δεξαμενόπλοια με ελληνική σημαία, που ανέδειξαν το Politico και άλλα διεθνή Μέσα, έδωσαν οι New York Times. Oπως ανέφεραν σε δημοσίευμά τους που επικαλείται τα στοιχεία της πλατφόρμας MarineTraffic, περισσότερα από τα μισά πλοία που μεταφέρουν το πετρέλαιο της Ρωσίας ανήκουν σε έλληνες πλοιοκτήτες.

Το επιχείρημα από την πλευρά των ελλήνων εφοπλιστών, είναι ότι εάν χώρες όπως η Ελλάδα, η Μάλτα και η Κύπρος πειθαρχούσαν στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την άνοιξη να απαγορευτεί στα δεξαμενόπλοια υπό σημαία ΕΕ να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο τότε άλλοι παίκτες της αγοράς θα μπορούσαν να μεταφέρουν το ίδιο πετρέλαιο στην Ινδία και την Κίνα.

Σύμφωνα με το παρασκήνιο που περιέγραψαν Politico και NYΤ, τα ελληνικά πλοία εξαιρέθηκαν μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις τον Μάιο από το σκληρό εμπάργκο που σχεδίαζε αρχικά η ΕΕ για το ρωσικό πετρέλαιο. Στη συνέχεια η Ευρώπη φάνηκε να αποδέχεται την οπτική των ΗΠΑ που προέβλεπε ότι έπρεπε να συνεχιστεί η μεταφορά του πετρελαίου για να μην διαταραχθεί η αγορά και να μην εκτιναχθεί η τιμή του διεθνώς αλλά να υπάρξει πλαφόν για τα κέρδη του Πούτιν. Με βάση αυτό το συμβιβασμό, και με την τήρηση ενός ανώτατου ορίου τιμής, τα πλοία υπό ελληνική σημαία συνεχίζουν να μεταφέρουν το ρωσικό πετρέλαιο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News