Στην 82χρονη γαλλίδα συγγραφέα Ανί Ερνό, απονέμει το Νομπέλ Λογοτεχνίας του 2022 η Σουηδική Ακαδημία των βραβείων, όπως ανακοίνωσε το μεσημέρι της Πέμπτης, στη Στοκχόλμη.

Η Ερνό τιμήθηκε με το φετινό Νομπέλ διότι, σύμφωνα με το σκεπτικό της επιτροπής, «με συνέπεια και από διαφορετικές οπτικές γωνίες, εξετάζει μία ζωή σημαδεμένη από ανισότητες όσον αφορά το φύλο, τη γλώσσα και την τάξη».

Η επιτροπή την τίμησε για το «θάρρος και την κλινική οξύνοια με την οποία αποκαλύπτει τις ρίζες, την αποξένωση και τους συλλογικούς περιορισμούς της προσωπικής μνήμης».

Η γαλλίδα συγγραφέας έχει γράψει περισσότερα από 30 λογοτεχνικά έργα, τα πιο πολλά αυτοβιογραφικά.

In her writing, 2022 #NobelPrize laureate in literature Annie Ernaux consistently and from different angles, examines a life marked by strong disparities regarding gender, language and class. She has written over thirty literary works.

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 6, 2022

Μαθαίνοντας την είδηση για τη βράβευσή της, η Ερνό εξέφρασε την έκπληξή της. «Δεν το είχα σκεφθεί ποτέ», δήλωσε η Ερνό στη σουηδική τηλεόραση SVT. «Είναι μια μεγάλη ευθύνη… να δίνω μια μαρτυρία με ακρίβεια και δικαιοσύνη σε σχέση με τον κόσμο».

Η Ερνό έχει πει στο παρελθόν ότι η συγγραφή «είναι πολιτική πράξη, που ανοίγει τα μάτια μας στην κοινωνική ανισότητα». Για αυτόν τον λόγο, χρησιμοποιεί τη γλώσσα ως «μαχαίρι», όπως την αποκαλεί η ίδια, σημειώνει η επιτροπή, για να «σκίσει το πέπλο της φαντασίας».

Το πρώτο της μυθιστόρημα, «Les Armoires Vides», εκδόθηκε το 1974 αλλά απέκτησε διεθνή αναγνώριση μετά τη δημοσίευση του «Τα χρόνια» το 2008.

«Είναι το πιο φιλόδοξο σχέδιό της, που της προσέδωσε διεθνή φήμη και πολλούς πιστούς αναγνώστες και μαθητές», ανέφερε η Ακαδημία για το βιβλίο αυτό.

Παιδί μιας φτωχής οικογένειας που διατηρούσε παντοπωλείο στη Νορμανδία, στη βόρεια Γαλλία, η Ερνό έγραψε για τις κοινωνικές τάξεις και πώς αγωνίστηκε για να υιοθετήσει τους κώδικες και τις συνήθειες της γαλλικής αστικής τάξης παραμένοντας ωστόσο πιστή στην εργατική καταγωγή της.

Μια προσαρμογή του βιβλίου που εξέδωσε η Ερνό το 2000 «Το γεγονός», για την εμπειρία της από την άμβλωση, όταν αυτή ήταν παράνομη στη Γαλλία τα χρόνια του 1960, κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας το 2021.

Η Ακαδημία ανέφερε πως η «κλινικά συγκρατημένη αφήγησή της» για την παράνομη άμβλωση μιας 23χρονης στο βιβλίο παραμένει ένα αριστούργημα μεταξύ των έργων της.

«Είναι ένα ανελέητα ειλικρινές κείμενο, όπου σε παρενθέσεις προσθέτει σκέψεις με μια καίρια ευκρινή φωνή, απευθυνόμενη στον εαυτό της και στον αναγνώστη με μία και και την αυτή ροή», ανέφερε η Ακαδημία.

Η Ερνό γεννήθηκε στη μικρή πόλη Υβτό, στη Νορμανδία, το 1940. Σύμφωνα με στοιχεία του βιβλιοnet.gr, «τα σύντομα, αυτοβιογραφικά της αφηγήματα -τα οποία δεν ξεπερνούν, συνήθως, τις 100 σελίδες- ασχολούνται με θέματα της παιδικής της ηλικίας, των σχέσεων με τους γονείς της και με τους ερωτικούς της συντρόφους, χωρίς να χάνουν τη ζωντάνια, τη δύναμη και την οξυδέρκειά τους».

Ανάμεσα σε άλλα, έχει γράψει και τα ακόλουθα: «Les armoires vides», 1974, «Ce qu’ ils disent ou rien», 1977, «La place», 1984 («Η θέση»), «Une femme», 1987, «Passion simple», 1991 («Πάθος»), «Journal du dehors], 1993, «La honte», 1997 («Ντροπή»), «Je ne suis pas sortie de ma nuit», 1999 («Δεν βγήκα από το σκοτάδι μου»), «L’ evenement», 2000, «La vie exterieure], 2000, «Se perdre», 2001 («Χάνομαι»), «L’ occupation», 2002, «L’ ecriture comme un couteau]- συνεντεύξεις με τον Φρεντερίκ-Ιβ Ζανέ, το 2003.

Σε ένα τηλεοπτικό πορτραίτο που ετοίμασε για λογαριασμό του γαλλικού υπουργείου Πολιτισμού o Τίμοθι Μίλερ, το 2000, η Ανί Ερνό επισήμανε ότι δύο είναι τα στοιχεία που κυριαρχούν στη γραφή της: αυτό της κοινωνικής ανισότητας, της τομής ανάμεσα στον οικογενειακό κοινωνικό της χώρο και στον κόσμο των γραμμάτων που διάλεξε ν’ ακολουθήσει η ίδια, αφενός, και αφετέρου το στοιχείο της ανδρικής κυριαρχίας στον κόσμο. Μακριά από οτιδήποτε θα μπορούσε να είναι προϊόν της φαντασίας, αναζητά την πραγματικότητα μέσα από τις αναμνήσεις, τις αισθήσεις και τα συναισθήματά της, είτε πρόκειται για συναισθήματα -κοινωνικής- ντροπής, είτε πάθους. «Δεν υπάρχει, κατά τη γνώμη μου», είπε, «δημιουργική εργασία ή εργασία γύρω από θέματα μορφής που να μην έχει αφετηρία της την πραγματικότητα».

This year’s #NobelPrize laureate in literature Annie Ernaux has said that writing is a political act, opening our eyes for social inequality. For this purpose she uses language as “a knife”, as she calls it, to tear apart the veils of imagination. pic.twitter.com/TQm6rxjvMp

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 6, 2022

Το 2001 δημοσίευσε το προσωπικό της ημερολόγιο με τίτλο «Se perdre» (Χάνομαι). Τα έργα της διδάσκονται στο γαλλικό σχολείο ως σύγχρονη κλασική λογοτεχνία. Το 1984, το αυτοβιογραφικού περιεχομένου έργο της «Η θέση» (La place) τιμήθηκε με το βραβείο Renaudot. Το βιβλίο της «Τα χρόνια» τιμήθηκε με τα βραβεία Μαργκερί Ντιράς (2008) και Φρανσουά Μοριάκ (2008).

Η πρώην υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας, Ροζελίν Μπασλό, έγραψε στο Twitter πως η Ερνό είναι «μια συγγραφέας που έχει θέσει την ψυχρή αναλυτική αυτοβιογραφική κατάσταση λειτουργίας στο κέντρο της σταδιοδρομίας της. Μπορεί κανείς να μην συμφωνεί με τις πολιτικές της απόψεις, αλλά πρέπει να χαιρετήσει μια δυνατή και συγκινητική εργασία».

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό είναι το 16ο Νομπέλ Λογοτεχνίας για τη Γαλλία και το 17ο που απονέμεται σε γυναίκα.

Διαψεύστηκαν έτσι τα γραφεία στοιχημάτων που ήθελαν φαβορί την Καναδή Αν Κάρσον και τον αμφιλεγόμενο γάλλο συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ και πιθανή έκπληξη τον Σαλμάν Ρούσντι.

Τα προγνωστικά έκαναν λόγο και για λογοτέχνες από τη Ρωσία, που έχουν ταχθεί εναντίον του Πούτιν ή από την Ουκρανία, ενώ ακούγονταν και ονόματα από τις δύο πολυπληθέστερες χώρες του πλανήτη, Κίνα και Ινδία, που έχουν κερδίσει μόνο από ένα Νομπέλ Λογοτεχνίας.

Πάντως, το όνομα της Ερνό ήταν μέσα σε αυτά που ακούγονταν συχνά τα τελευταία χρόνια στις προβλέψεις για το βραβείο, όπως σημειώνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News