Αν δεν έχεις κολλήσει στην ανηφόρα για τον Λυκαβηττό, δεν ξέρεις τι πάει να πει ποδήλατο στην Αθήνα. Ενώ όποιος κατάφερε να ανέβει ποδηλατώντας στον Περιφερειακό του Γαλατσίου, είναι έτοιμος για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. 

Κοινώς στην Αθήνα, σε πολλές περιοχές της πόλης, το ποδήλατο ενδείκνυται για άθληση και για αθλητές («με πλεμόνια» που έλεγε και μια ψυχή) και σε καμία περίπτωση ως μέσο μετακίνησης στην καθημερινότητα της πόλης, όπως συμβαίνει σε πολλές πόλεις του κόσμου. 

Λύση υπάρχει για μια πόλη με ανηφόρες και κατηφόρες; Οι Ισπανοί απαντούν «ναι» και φέρνουν ως παράδειγμα την πόλη Παμπλόνα που βρίσκεται στους πρόποδες των Πυρηναίων. Κάτι ξέρουν από ανηφόρες. 

Ως μεσαιωνική πόλη, μεγάλο μέρος της Παμπλόνα βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου ο οποίος υψώνεται απότομα πάνω από την πεδιάδα της Ναβάρα. Βοηθούσε για την προστασία της πόλης από εχθρικούς στρατούς και πάσης φύσεως εισβολείς, αλλά δεν βοηθάει τους ποδηλάτες. 

Οπως σημειώνει σε ρεπορτάζ του το Politico, έως πριν από λίγα χρόνια, η ποδηλατική κοινότητα της πόλης αποτελούνταν κυρίως από αθλητές που το έλεγε η καρδιά τους. Αυτό άλλαξε όταν οι αρχές άρχισαν να επενδύουν σε υποδομές, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς δημόσιων ανελκυστήρων που συνδέουν βασικά σημεία στο κέντρο της πόλης. Κι έτσι η Παμπλόνα, που είναι διάσημη ανά τον κόσμο για το –επικίνδυνο για τους ανθρώπους και βάναυσο για τα ζώα– έθιμο των ταύρων που τρέχουν στους δρόμους, έγινε φιλική για τον μέσο ποδηλάτη.  

Η χρήση του ποδηλάτου σημείωσε άνθηση ωθώντας την πόλη να δημιουργήσει δίκτυο ποδηλατοδρόμων. Κάπως έτσι χτίστηκε βήμα-βήμα ένας ενάρετος κύκλος που ανέτρεψε το στερεότυπο ότι δεν μπορείς να κάνεις ποδήλατο στις ζεστές, γεμάτες λόφους πόλεις της Νότιας Ευρώπης.

Το σχίσμα Βορρά – Νότου σε ό,τι αφορά την ποδηλασία στην Ευρώπη είναι υπαρκτό. Σε σύγκριση με τους ποδηλατικούς παραδείσους της Βόρειας Ευρώπης, τα ποδήλατα στις πόλεις του Νότου είναι συγκριτικά πολύ λίγα. Οπως σημείωσε το Politicο, πάνω από το 30% των πολιτών στο Αμστερνταμ και την Κοπεγχάγη δηλώνουν ότι θεωρούν το ποδήλατο βασικό μέσο μεταφοράς. Το αντίστοιχο ποσοστό είναι κάτω από 4% στη Ρώμη και μόλις 6,4% στη Λισαβόνα. Οσο για την Αθήνα, ας μη μιλάμε… 

Στην Παμπλόνα ο δήμος λέει ότι η πόλη διαθέτει πλέον 11 ασανσέρ που μπορούν να εξυπηρετήσουν και ποδήλατα. Η καμπίνα μπορεί να χωρέσει 12 πεζούς ή 5 ποδήλατα. Και η ποδηλασία απογειώθηκε, καθώς εκτός από τα ασανσέρ διπλασιάστηκαν οι ποδηλατόδρομοι –από 4,8 χλμ. το 2019 σε 10,5 χλμ. το 2021– και λειτουργεί με επιτυχία ένα σύστημα ενοικίασης ηλεκτρικών ποδηλάτων με χαμηλό κόστος. Θα μπορούσε να συμβεί και στην Αθήνα; Αν υπάρχει βούληση και σχέδιο, γιατί όχι. 

Από την άλλη, είμαστε μια χώρα όπου η Πανεπιστημίου παραμένει με βρώμικα παραβάν και όπου, όταν προστέθηκε σύγχρονο αναβατόριο και χαράχτηκαν διαδρομές για ΑμεΑ στην Ακρόπολη, λέγαμε ότι τσιμεντώνουμε το μνημείο. Μας κυβερνούν οι αντιφάσεις: είμαστε και με την πρόοδο και με την καθυστέρηση την ίδια στιγμή. Γι’ αυτό και δεν μπορείς να αποκλείσεις και τίποτα. Αρκεί, πέρα από το όραμα, να υπάρχει και στοιχειώδης δυνατότητα υλοποίησης. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News