«Τι νόημα έχει να σου τηλεφωνώ; Δεν έχω παρά μόνο δυσάρεστα να σου λέω. Είναι… Αν τον δεις… Είναι πια ένα κοκαλάκι. Και μας είπαν ότι από Δευτέρα θα του ξεκινήσουν μια νέα σειρά θεραπειών. Τι να σου πω; Δεν ξέρω τι να πω. Είναι μόνο κοκαλάκια». Ακόμα μια οικογένεια σε αυτό το δραματικό σημείο αδιεξόδου. Ενας άνθρωπος στα χέρια της επιστήμης.

Η επιστήμη δεν είναι για να σηκώνει τα χέρια ψηλά. Σκέψου στην Ιστορία της ανθρωπότητας, πόσα βήματα αξιωθήκαμε ακριβώς επειδή η επιστήμη δεν σηκώνει τα χέρια της ψηλά, αλλά συνεχίζει, με ό,τι μέσα διαθέτει ή με όσα μέσα δοκιμάζει. Το θέμα δεν είναι η επιστήμη.

Η μεγάλη τραγωδία, η αδιανόητα εγκληματική τραγωδία, είναι η έλλειψη της ανακουφιστικής φροντίδας στη χώρα μας. Δηλαδή, η ανακούφιση των συμπτωμάτων –ψυχικών και σωματικών– που προκαλεί οποιαδήποτε βαριά νόσος και ταλαιπωρούν τη ζωή του ανθρώπου, αλλά και η φροντίδα ώστε να φεύγεις «χωρίς φόβο και πόνο», όπως το όρισε η Σίσελι Σόντερς. Να δικαιούσαι να είσαι ενικός αριθμός.

Σκέφτομαι τη γυναίκα που μιλούσα μαζί της στο τηλέφωνο. Πέρασε μια ζωή με τον άνθρωπό της, του στάθηκε και της στάθηκε, γνώρισαν ο ένας επάνω στον άλλον κάθε πόντο του σώματός τους και των εκφράσεων του προσώπου τους, έμαθαν να συνεννοούνται με ένα βλέμμα και ενώ αξιώθηκαν τέτοια «προίκα» ένωσης, έφτασε μια ώρα, η πιο ιερή ώρα, και δεν «δικαιούνται» να έχουν λόγο.

Ο τρόπος με τον οποίο ενεργεί η επιστήμη σού αφαιρεί τον λόγο, τη σκέψη, την απόφαση. Πώς να πεις «Φτάνει!» όταν με κάποιον τρόπο σε πείθουν ότι έχουν ακόμα όπλα; Ακόμα και όταν είσαι «κοκαλάκι»; Πώς να διεκδικήσεις αυτό που θέλουμε όλοι, το να πεθάνουμε, δηλαδή, σπίτι μας; Πάνω στη λατρεμένη οικογένεια φίλων μας είδα ακόμα μια φορά το ίδιο και ίδιο δράμα. Η κόρη να παίρνει τα ηνία των ενεργειών. Νέος άνθρωπος, δυναμικός, με λατρεία στους γονείς, έτρεχε, έσπευδε για το καλύτερο, όπως το όριζε η επιστήμη.

Ετσι θα ενεργούσε κάθε νέος άνθρωπος που έχει μόνο ορίζοντα ζωής στα μάτια του. Η σύζυγος έμεινε να σηκώνει Σισύφειο βράχο ματαιότητας στην πλάτη. Ο/η συνοδός είναι ιερή υπόθεση. Να ψάχνει σημείο στον διάδρομο που να πιάνει το τηλέφωνο, να ψάχνει σημείο να απλώσει λίγο τα πόδια της, να ψάχνει γραμμή ήλιου να σνιφάρει ζωή, να παρατηρεί τα γύρω διαμερίσματα… Να ζηλεύει κάθε δωμάτιο σπιτιού με κανονική ζωή.

Πώς βρέθηκαν εδώ; Πώς έφτασαν αυτοί οι δύο που μοιράστηκαν τόσες και τόσες αλήθειες να στρογγυλεύουν με ψέματα το κάθε τι; Σταμάτησαν να μιλάνε χωρίς να το συμφωνήσουν. Πού είναι η ανακουφιστική επιστήμη να ξεκουρδίσει με τέχνη την αλήθεια τού καθενός; Να βγει άφοβα. Πόσες μέρες ακόμα αναλογούν στο άνδρα-κοκαλάκι για να τις χαραμίζει στη σιωπή; Πόσες μέρες αναλογούν στη σύζυγο για να μιλήσει με τον σύζυγό της; Πόσες μέρες αναλογούν στο παιδί να έχει τον γονιό του εν ζωή; «Εφυγε ο μπαμπάς». Ολοι αμίλητοι. Με πυροβόλησε η αναγγελία. Ακόμα ένας χωρίς παροχή ανακουφιστικής φροντίδας.

Σφυριές στο κεφάλι η θύμηση του επεισοδίου για την ανακουφιστική στην «Κεραία» μου. (Ηταν «τάμα» μου. Τι θαρρείτε; Με έκαιγε η αναγνωρισιμότητα στα 60 μου;). Ηταν «τάμα» ζωής σε κείνο το γράμμα μιας γυναίκας που με μύησε στο δράμα, με τίτλο «Στο τράνζιτ για τον κάτω κόσμο». Το θυμάστε; Ενα κείμενο που ξεσήκωσε και τον τότε υπουργό να μου τηλεφωνήσει και αφού μπουρδολόγησε ότι είναι αυτοδημιούργητος (όλοι σε τούτη τη χώρα!)… «Επί του θέματος, υπουργέ μου. Τι κάνετε με την ανακουφιστική;». «Αντιλαμβάνομαι την αναγκαιότητα. Ολα είναι σχεδόν έτοιμα. Αυτές τις μέρες θα καταθέσουμε…». Αλλά άλλαξε υπουργείο πριν το «Αυτές τις μέρες θα καταθέσουμε…». Η γνωστή ιστορία.

Ετσι αποφάσισα την τηλεόραση μερικά χρόνια μετά. Να μάθουν περισσότεροι. Αυτομάτως ζήτησα από εκείνη τη γυναίκα να μιλήσει. «Αν όχι εσύ, ποια; Από εσένα έμαθα, από εσένα αντιλήφθηκα…», «Ρέα, δεν θέλω να μιλήσω. Eχω μόνο θυμό και ματαιότητα. Τιμώ ότι συνεχίζεις να προσπαθείς με ό,τι μέσο διαθέτεις, αλλά δεν ακολουθώ».

Ωστόσο, θέλησε να μιλήσει, με όλη της την ψυχή-ψυχάρα, η σπουδαία ακτιβίστρια Μαρία Κατσικαδάκου (επίσης χρόνια δοσμένη στο «τάμα» της ανακουφιστικής) και ενώ χρόνια παλεύει βαρβάτο καρκίνο. Συντάχθηκε επίσης και η Κορίνα Πατέλη-Bell από τη θέση του φροντιστή-συζύγου. Αναζητήστε στην Αγία ERTFLIX το επεισόδιο. Παρουσιάσαμε το έργο της «Μέριμνας» (εφαρμόζει την ανακουφιστική φροντίδα στα παιδιά), παρουσιάσαμε τη «Γαλιλαία» και το έργο τους ως μονάδων ανακουφιστικής που όμως δεν λειτουργούν νόμιμα, γιατί ο νόμος δεν ολοκληρώνεται.

Παρουσιάσαμε… Ελαβα, ούτε μπορώ να μετρήσω, πόσα μηνύματα. Και ακόμα λαμβάνω. Νόμισα, ήλπισα, πίστεψα. Πέρασε χρόνος κι άλλος χρόνος. «Εφυγε και με πόνο και με φόβο. Γιατί; Γιατί;» έτσι έκλεινε η εκπομπή. Αυτό αναρωτιόταν η Κορίνα. «Και όλοι σας με ένα σωρό ανείπωτα» συμπλήρωνα εγώ, «Ναι, ναι, Ρέα. Γιατί; Γιατί;» τελείωνε.

Ολον αυτόν τον διάλογο σκέφτηκα με το που διάβασα το μήνυμα της αναχώρησης του άρχοντα στο κινητό μου. «Αρχοντα» τον ονόμαζα και πάντα θα τον ονομάζω μέσα μου. «Ενα κοκαλάκι, Ρέα μου. Τι θεραπεία, λένε, να εφαρμόσουν σε ένα κοκαλάκι; Δεν ξέρω πια τι να πω. Και άλλωστε, μπορείς να πεις και τίποτα;». Μόλις αντιληφθούμε την ιερή αναγκαιότητα της ανακουφιστικής και, μακάρι, της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας (να τονίσω ότι είναι διαφορετικά πράγματα), θα μας κυνηγάνε οι τύψεις για το πόσο καθυστερήσαμε και από πόσους πολίτες στερήσαμε μια γαλήνια αναχώρηση. Ποιος, μωρέ, φοβάται τον θάνατο; Τον τρόπο αναχώρησης τρέμουμε όλοι. Ολοι. Επιτέλους!

ΥΓ. Θα μας λείψεις πολύ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News