«Αρνούμαι να ολοκληρώσω το καθήκον μου προς την πατρίδα, στο πλαίσιο της ειδικής επιχείρησης, στο έδαφος της Ουκρανίας. Ο λόγος είναι η σωματική και η ηθική εξάντληση», γράφει προς τον ανώτερό του ένας Ρώσος από το μέτωπο, που υπογράφει ως διοικητής μιας διμοιρίας αντιαεροπορικών πυραύλων. Είναι μία από τις 10 χειρόγραφες επιστολές ρώσων στρατιωτών που βρήκαν Ουκρανοί, όταν πριν από λίγες ημέρες ανακατέλαβαν την στρατηγικής σημασίας πόλη Ιζιούμ, στην περιοχή του Χαρκόβου. Τις επιστολές, που είχαν οι περισσότερες ως ημερομηνία την 30η Αυγούστου (δηλαδή περίπου δέκα ημέρες πριν από την οπισθοχώρηση των ρωσικών δυνάμεων) αποκαλύπτει με άρθρο της, η αμερικανική εφημερίδα Washington Post.

Σε άλλη επιστολή, ένας άλλος στρατιώτης ζητά να του δοθεί άδεια να εγκαταλείψει το μέτωπο, επικαλούμενος «πρόβλημα υγείας και τη μη παροχή της απαραίτητης ιατρικής βοήθειας». Αλλοι παραπονιούνται ότι χρειάζονται ανάπαυση, άλλοι ότι τους απαγόρευσαν να επιστρέψουν στις οικογένειές τους, για υποχρεώσεις που είχαν, όπως για παράδειγμα η γέννηση ενός παιδιού, το οποίο ποτέ δεν είδαν.

Το ύφος γραφής σε όλες τις επιστολές είναι παρόμοιο, γεγονός που καταδεικνύει πως τα ρωσικά στρατεύματα στο μέτωπο νιώθουν αποκαρδιωμένα και εξαντλημένα, με το ηθικό στο ναδίρ. Η αυθεντικότητα των επιστολών, που έχει στην κατοχή της η αμερικανική εφημερίδα, δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητους φορείς, ωστόσο είναι ανάμεσα στα αντικείμενα που κατασχέθηκαν από τον ουκρανικό στρατό, σε οίκημα που χρησιμοποιούσαν οι Ρώσοι, ως ορμητήριο, προτού αναγκαστούν να τραπούν σε φυγή. Τα υπόλοιπα αντικείμενα είναι  στρατιωτικός εξοπλισμός, στολές, μπότες μέχρι και πολύχρωμες ζωγραφιές, αφιερώσεις και γράμματα που έστελναν στους στρατιώτες, Ρώσοι μαθητές και παιδιά, με σκοπό την εμψύχωσή τους. Ωστόσο, και αυτές οι επιστολές δείχνουν πως ακόμα και τα παιδιά από τη Ρωσία, γνώριζαν για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι στρατιώτες, στο μέτωπο.

Τα γράμματα των παιδιών από τη Μόσχα

«Γεια σας. Δεν ξέρω ποιος θα διαβάσει αυτό το γράμμα, αλλά γνωρίζω πως περνάτε πολύ δύσκολα αυτή τη στιγμή», γράφει ένα κορίτσι με το όνομα Νάστγια, σε ένα από αυτά τα γράμματα. «Γι’ αυτό θέλω να σας υποστηρίξω. Είναι πιθανό να πεινάτε, να κρυώνετε, να θέλετε να πάτε πίσω στο σπίτι με την οικογένειά σας, τα παιδιά και τους φίλους σας». Ενα αγόρι, ονόματι Λεονίντ σημειώνει: «Προστατεύετε φιλειρηνικούς πολίτες. Κάνετε το καθήκον σας. Εμένα με τρομάζει πολύ ο πόλεμος. Σκοτώνονται αθώοι, μένεις χωρίς σπίτι, χωρίς δουλειά, χωρίς τους κολλητούς σου». Ενώ συμπληρώνει: «Ελπίζω να μείνετε εκεί και να νικήσετε! Καλή τύχη! Πιστεύω σε εσάς!».

«Βλέπω πώς παλεύετε για να απελευθερώσετε την Ουκρανία και εύχομαι να είναι υπερήφανες για εσάς, οι οικογένειές σας», γράφει ένα άλλο αγόρι ο Γκεϊντάρ. «Ελπίζω να καταφέρετε να κερδίσετε και να γίνετε ήρωες στα μάτια των παιδιών σας, όσοι έχετε. Βλέπω όλα όσα συμβαίνουν εκεί. Οι Ρώσοι πεθαίνουν. Κερδίστε τον πόλεμο και τα λέμε» καταλήγει στο γράμμα του, ζωγραφίζοντας κάτω από τις λέξεις, φιγούρες που κρατούσαν και ρωσικές, αλλά και ουκρανικές σημαίες.

Οι έφοδοι στα σπίτια και η ρωσική προπαγάνδα

Υπάρχουν αναφορές που λένε ότι οι Ρώσοι πριν αποχωρήσουν από το Ιζιούμ, έκαναν έφοδο και πλιάτσικο σε σπίτια, ανοίγοντας ντουλάπες και αναζητώντας πολιτικά ρούχα και παπούτσια, προκειμένου να μπορέσουν να τραπούν σε φυγή και να εγκαταλείψουν το καθήκον, χωρίς να τους καταλάβουν οι δικοί τους. «Δεν τους ενδιέφερε σε ποιον ανήκε η ντουλάπα που άνοιγαν. Ήταν άνδρας, ήταν γυναίκα; Τι ηλικίας; Τους έκανε το νούμερό του; Τίποτα, αρκεί να έβρισκαν ρούχα για να λιποτακτήσουν», λένε στην αμερικανική εφημερίδα οι Ουκρανοί που ξαναγύρισαν στα σπίτια τους. Πλέον οι κάτοικοι της ουκρανικής πόλης νιώθουν ευτυχισμένοι που μπορούν να ξαναβγούν στο δρόμο και να τηλεφωνήσουν στους συγγενείς τους, έπειτα από τόσους μήνες κατοχής και μαχών.

Το πρωί της περασμένης Κυριακής, η 61χρονη Νάντια ήταν στο δρόμο, όταν μπήκαν οι πρώτοι Ουκρανοί στρατιώτες στην πόλη. «Τους υποδεχτήκαμε με δάκρυα στα μάτια. Είμαστε πολύ χαρούμενοι. Τους περιμέναμε για μήνες», θα πει, με το κινητό στο χέρι, στο λόφο που βρίσκεται η μοναδική κεραία, απ΄ όπου είναι δυνατόν να πιάσουν σήμα τα κινητά τηλέφωνα. Ορθιος στον λοφίσκο που βλέπει την πόλη, ο Γιούρι Κουρότσκα δεν έχει λογια για να εκφράσει τη χαρά του. «Ολα τα άσχημα έχουν ένα τέλος», λέει και εκλιπαρεί τους Ουκρανούς στρατιώτες να μην ξαναφύγουν ποτέ, να «μην τους αφήσουν ξανά στους Ρώσους». Ο Γκριγκόρι Πιβοβάρ συνάντησε κι αυτός από τους πρώτους τους Ουκρανούς στρατιώτες να φθάνουν στην έρημη πόλη, για την απελευθέρωσή της. «Δακρύσαμε που είδαμε τους δικούς μας να έρχονται. Ηταν δάκρυα χαράς», λέει, συγκινημένος ακόμα.

«Κατά τη πολύμηνη διάρκεια της ρωσικής κατοχής, εδώ κυριαρχούσε η ρωσική προπαγάνδα», λέει μια άλλη κάτοικος, η Τάνια, που παραδέχεται ότι γνωρίζει για ιστορίες ανθρώπων που φυλακίστηκαν σε υπόγεια, και υποβλήθηκαν σε κάθε είδους βασανιστήρια, μέχρι και ηλεκτροσόκ, όπως είπε στην Washington Post. «Μας έλεγαν για διαφημίσεις παιδικών κατασκηνώσεων στη Ρωσία, που μπορούμε να στείλουμε τα παιδιά μας, για να σωθούν. Ωστόσο, δεν τους πιστεύαμε», θα πει, συμπληρώνοντας ότι μια γνωστή της έστειλε εκεί τη 15χρονη κόρη της, αλλά δεν είχε ποτέ νέα της. Το κορίτσι δεν επέστρεψε. «Προφανώς οι ρωσικές εφημερίδες που φιλοξενούσαν αυτές τις διαφημίσεις απευθύνονταν σε ανθρώπους, οι οποίοι ήδη είχαν πιστέψει τη ρωσική προπαγάνδα ή ένα μέρος αυτής», λέει η Τάνια. «Οι Ρώσοι πίστευαν ότι θα άνοιγαν σχολεία στο Ιζιούμ, αλλά δεν πρόλαβαν. Ηρθαν οι στρατιώτες μας και μας απελευθέρωσαν. Εφυγαν, όπως όπως!»

Σε μια επίσκεψη στο Ιζιούμ, πριν δύο ημέρες, ο Πρόεδρος Ζελένσκι διεμήνυσε ότι «η γαλαζοκίτρινη σημαία πρέπει να κυματίζει σε κάθε πόλη και χωριό».  Ωρες μετά την επίσκεψή του, μια Ουκρανή ντυμένη στα κόκκινα, ανησυχούσε για τους συμπατριώτες της, μήπως βιάστηκαν να χαρούν: «Είστε σίγουρος ότι οι Ρώσοι δεν θα επιστρέψουν;», ρώτησε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News