Από τις λιγοστές ηθοποιούς που ξεπέρασαν τα όρια της Ελλάδας και έκαναν πραγματική καριέρα στο εξωτερικό, μια ελληνίδα θεά, όπως τη χαρακτήριζε ο διεθνής Τύπος, η αδρή και αυστηρή «απάντηση» της χώρας μας στην… εξαγόμενη στη μεγάλη οθόνη ιταλική μεσογειακή ομορφιά, η Ειρήνη Παπά δεν υπάρχει πια. Εφυγε την Τετάρτη από τη ζωή αθόρυβα, σε ηλικία 96 ετών. Ηταν γνωστό πως για χρόνια είχε βυθιστεί στα σκοτάδια του Αλτσχάιμερ.

Η Ειρήνη Λελέκου, όπως ήταν το πραγματικό όνομά της, γεννήθηκε στο Χιλιομόδι Κορινθίας στις 3 Σεπτεμβρίου 1926 από γονείς εκπαιδευτικούς. Στον καλλιτεχνικό χώρο πρωτοεμφανίστηκε στα 15 της ως τραγουδίστρια και χορεύτρια. Στη συνέχεια σπούδασε στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας της συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους.

Κατά τη διάρκεια της φοίτησής της παντρεύτηκε τον ηθοποιό Αλκη Παπά (1922-2018), ο οποίος τη βοήθησε στα πρώτα της καλλιτεχνικά βήματα. Το ζευγάρι θα χωρίσει το 1951 και η πανέμορφη ηθοποιός θα κρατήσει το επώνυμο του τέως συζύγου της με το οποίο και έγινε γνωστή και παγκοσμίως: Irene Papas.

Το 1948 κέντρισε το ενδιαφέρον του Αλέκου Σακελλάριου, ο οποίος την ενέταξε στο σχήμα της επιθεώρησης «Ανθρωποι, άνθρωποι» που ανέβηκε στο θέατρο «Μετροπόλιταν» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και άφησε εποχή.

Την ίδια χρονιά έκανε το κινηματογραφικό ντεμπούτο της στην ταινία της Φίνος Φιλμ «Χαμένοι άγγελοι» (1948), όπως και ο συγγραφέας Νίκος Τσιφόρος την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα. Η Ειρήνη Παπά επιβλήθηκε τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με τον ρόλο της στην ταινία του Φρίξου Ηλιάδη «Νεκρή πολιτεία» (1952). Ο Φίνος έστειλε με δικά του χρήματα την ταινία στο Φεστιβάλ των Καννών όπου δεν βραβεύτηκε μεν, αλλά η πρωταγωνίστριά της απασχόλησε τα διεθνή ΜΜΕ, χάρη και στην ομορφιά της.

H δημοσιότητα που έλαβε στις Κάννες άνοιξε τις πόρτες στην Ειρήνη Παπά. Το 1961 πήρε έναν σημαντικό ρόλο στη μεγάλη διεθνή παραγωγή και εμπορική επιτυχία «Τα κανόνια του Ναβαρόνε» («The Guns of Navarone»), που γυρίστηκε και στη Ρόδο.

Την ίδια περίοδο εμφανίστηκε στις ελληνικές ταινίες «Η λίμνη των στεναγμών» (1959) του Γρηγόρη Γρηγορίου και ενσάρκωσε την Μπουμπουλίνα στην ομώνυμη ταινία του Κώστα Ανδρίτσου (1959). Αξέχαστη έμεινε η ερμηνεία της στην ταινία «Αντιγόνη» (1961) του Γιώργου Τζαβέλλα που συζητήθηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Αξιοσημείωτες ήταν οι ερμηνείες της και στις ταινίες που γύρισε με σκηνοθέτη τον Μιχάλη Κακογιάννη: «Ηλέκτρα» (1962), «Αλέξης Ζορμπάς» (Zorba the Greek, 1965), «Τρωάδες» (The Trojan Women, 1971), «Ιφιγένεια (1977) και «Γλυκειά πατρίδα» (1986). Με τον Κακογιάννη συνεργάστηκε επίσης σε θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα («Ηλέκτρα» του Σοφοκλή στην Επίδαυρο, «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» του Σαίξπηρ στο Ηρώδειο) και στο εξωτερικό («Μήδεια» και «Βάκχες» του Ευριπίδη το 1980 στο Μπρόντγουεϊ).

Αλλες σημαντικές ταινίες στις οποίες εμφανίστηκε ήταν: «Στον καθένα το δικό του» («A ciascuno il suo», 1966) του Ελιο Πέτρι, «Σάντα Μάμα» (The Brotherhood,1968) του Μάρτιν Ριτ, «Ζ» (1969) του Κώστα Γαβρά, «Η Αννα των χιλίων ημερών («Anne of the Thousand Days», 1969) του Τσαρλς Τζάροτ, «Ο Χριστός σταμάτησε στο Εμπολι («Cristo si e fermato a Eboli», 1979) του Φραντζέσκο Ρόζι, «Ερέντιρα» (Eréndira, 1983) του Ρούι Γκέρα και «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» («Cronaca di una morte annunciate», 1987) του Φραντζέσκο Ρόζι, βασισμένα στα ομώνυμα έργα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Μία από τις τελευταίες εμφανίσεις της στη μεγάλη οθόνη ήταν στην ταινία του Τζον Μάντεν «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» («Captain Corelli’s Mandolin», 2001).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News