Αυτή η απώλεια θα δοκιμάσει έντονα τις αντοχές μιας διχασμένης σήμερα Αγγλίας, έγραψε στον Guardian, λίγο μετά τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ Β’, ο παραδοσιακά αριστερός και όχι φίλος του στέμματος Μάρτιν Κετλ. Σε αυτήν την άγνωστη για τους περισσότερους Βρετανούς στιγμή του πρώτου θανάτου μονάρχη από το 1952, πιστεύει ο αρθρογράφος πως δεν πρέπει καθόλου να υποτιμηθεί η αναστάτωση που αυτό το γεγονός θα πυροδοτήσει. Γιατί;

«Η Ελισάβετ Β’ για 70 χρόνια ήταν μία χαμηλών τόνων αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική δύναμη που ένωνε το έθνος, το οποίο οφθαλμοφανώς αποσυντίθεται. Με τον θάνατό της αυτή η δύναμη χάνεται, αφού οι διάδοχοί της δεν μπορούν, ούτε καν υποθετικά, να σκεφτούν ότι είναι ικανοί να την υποκαταστήσουν».

Σκέφτηκα και ρώτησα πολλές φορές τι είναι εκείνο που έκανε σχεδόν όλους τους Βρετανούς, ακόμα και τους πιο απαθείς ή και εχθρικούς προς τη μοναρχία, να αποδεχθούν, να συμπαθήσουν ή και να λατρέψουν αυτή τη γυναίκα;

Στα μεταπτυχιακά μου χρόνια στην Αγγλία, συγκατοικούσα στη φοιτητική εστία με δύο παιδιά από τη βόρεια Αγγλία: τον Εντριαν από το Λίβερπουλ που έκανε μάστερ στα Ηλεκτρολογικά, και τον Τζέιμς από το Νιούκασλ που εκπονούσε διδακτορικό επάνω στον Τζέφρι Τσόσερ, πατέρα της αγγλικής λογοτεχνίας και ποίησης, συγγραφέα των περίφημων Ιστοριών του Κάντερμπερι, όπου ήταν και το Πανεπιστήμιο του Κεντ στο οποίο σπουδάζαμε.

Και οι δύο από πάμφτωχες οικογένειες, έπιναν ο καθένας από μισό πάιντ μπίρα κάθε Παρασκευή μόνο, και στο ψυγείο που μοιραζόμασταν στην κοινή κουζίνα εγώ ντρεπόμουν για την προκλητική αφθονία μου!

Ο Εντριαν έπινε τον καφέ ή το τσάι του από μια κούπα αναμνηστική του γάμου του Καρόλου και της Νταϊάνας δυο χρόνια πριν. Tradition (Παράδοση), μου ψέλλισε. Stability (Σταθερότητα), πρόσθεσε ο Τζέιμς. Πολιτικά, αμφότεροι κοντά στο Εργατικό Κόμμα. Διάβαζαν Guardian. Λάτρευαν τον Νιλ Κίννοκ, που έπεσε ο δυστυχής επάνω στον οδοστρωτήρα Μάργκαρετ Θάτσερ. Τη μισούσαν οι συγκάτοικοι. Και όταν σιγά-σιγά άρχισε να αναδύεται μέσα από το απελπιστικά αυστηρό πρωτόκολλο του Μπάκιγχαμ η διακριτική αντιπάθεια της Ελισάβετ προς αυτήν (κάτι που αναδεικνύεται πάρα πολύ ωραία στο «Crown» – δείτε το στο Netflix, ειδικά τώρα!), την αγάπησαν ακόμα περισσότερο.

Η ιστορία της είναι επική και την έβαλε «στις καρδιές του έθνους». Αναδύθηκε στον θρόνο από έναν θάνατο πολύ πρόωρο, και για την ίδια επώδυνο. Του πατέρα της Γεωργίου Στ’, που έγινε βασιλιάς όταν ο μεγαλύτερος αδελφός του Εδουάρδος Η’ εγκατέλειψε τον θρόνο επειδή ερωτεύτηκε. Ολα αυτά, για ένα κορίτσι 25 ετών, ήταν πολλά.

Η «αγάπη του έθνους» άρχισε να χτίζεται επάνω στην ιστορία της με τη βοήθεια και της τηλεόρασης. Οταν το 1952 έγινε βασίλισσα, μετά τον θάνατο του πατέρα της, η τηλεόραση μόλις είχε αρχίσει να μπαίνει ως κουλτούρα στη ζωή των Βρετανών. Η ενθρόνισή της, την επόμενη χρονιά στο Αββαείο του Γουέστμινστερ στο Λονδίνο, ήταν το πρώτο μεγάλο γεγονός που μεταδόθηκε και τηλεοπτικά.

Ετσι, για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού που τα ζούσε ως τότε εξ αποστάσεως (μόνο από το ραδιόφωνο κάπου-κάπου ή και από κινηματογραφικές μεταδόσεις), τα νέα από το Μπάκιγχαμ απέκτησαν και ζωντανή εικόνα, και μάλιστα μέσα στα σπίτια των υπηκόων της βασίλισσας.

Το έθνος υιοθέτησε ένα παιδί. Που το φώναζαν μάλιστα με το υποκοριστικό του όνομα, Λίλιμπετ, που της είχε κολλήσει ο ψηλός και ωραίος άνδρας της Φίλιππος, που έγινε έτσι ο ζεν πρεμιέ του έθνους. Και επειδή οι δυο τους, από την αρχή της βασιλείας της Ελισάβετ Β’, γύρισαν όλες τις αποικίες, οι εικόνες που έφταναν πίσω στην πατρίδα είχαν την αίγλη και επιρροή μιας υπερπαραγωγής.

Ομως ακόμα και το Χόλιγουντ δεν μπορεί να συντηρήσει επί τόσα χρόνια ένα έπος εάν οι πρωταγωνιστές του δεν είναι ένας κι ένας, ιδίως δε όταν αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς οι συνθήκες του κόσμου. Αφήνοντας λοιπόν πίσω τη συμπαθητική Λίλιμπετ των πρώτων δύσκολων χρόνων του παραμυθιού της βασιλείας της, και κάνοντας ένα fast-forward στην τελευταία δεκαετία της μοναρχίας της, το ερώτημα που τέθηκε από πολλούς ήταν: «Γιατί ακόμα αγαπούν τόσο πολύ αυτήν τη βασίλισσα οι Βρετανοί;».

Το «ακόμα» προκύπτει ύστερα από πολλές φουρτούνες που σάρωσαν το Μπάκιγχαμ, έρωτες και σκάνδαλα: Πριγκίπισσα Μαργαρίτα, η μικρότερη αδελφή της, που ήταν γνωστή ως η «επαναστάτρια καλλονή». Κάρολος – Νταϊάνα – Καμίλα, το αποκαλούμενο και «τρίγωνο της αμαρτίας». Αντριου – Φέργκι, ο ένας απατούσε τον άλλον, αυτός μπλέχτηκε και σε σεξουαλικά σκάνδαλα, που συνδέθηκαν με τον προσωπικό του φίλο, δισεκατομμυριούχο Αμερικανό Τζέφρι Επσταϊν που φυλακίστηκε για παιδεραστία και αυτοκτόνησε στο κελί του. Χάρι – Μέγκαν, που σχεδόν αποποιήθηκαν τους βασιλικούς τους τίτλους, καταφέροντας ισχυρό πλήγμα στον θεσμό, κλπ…

Οι οκτώ λόγοι

Αρα; Γιατί «ακόμα λατρεύουν την Ελισάβετ οι Βρετανοί;». Το businessinsider.com εξέτασε το ερώτημα πριν από περίπου 10 χρόνια και βρήκε οκτώ λόγους:

1. Δεν λέει ποτέ κάτι λάθος η Ελισάβετ. Κάτι που δεν πρέπει να ειπωθεί. Η βασίλισσα, συμφωνούσαν πολλοί ειδικοί, τελειοποίησε την τέχνη τού να λέει αρκετά, όσα πρέπει, αλλά ποτέ κάτι το οποίο θα μπορούσε να προσβάλει.

2. Το αντίθετο ίσχυε για τον μακαρίτη άνδρα της Φίλιππο, που μπορεί να έλεγε τα χειρότερα πράγματα, αλλά τα έλεγε με τον καλύτερο τρόπο. Π.χ. είπε μια φορά σε Σκωτσέζο που είχε σχολή οδηγών «πώς καταφέρνεις να κρατήσεις τους ντόπιους εδώ ξεμέθυστους ώστε να μπορούν να περάσουν το τεστ;». Το γεγονός ότι η Ελισάβετ παντρεύτηκε αυτόν τον «απότομο και αυθάδη τύπο», που όμως ήταν λεβέντης που τα έλεγε έξω από τα δόντια, έκανε πολλούς να την αγαπήσουν ακόμα πιο πολύ.

3. Και οι δύο θύμιζαν στους Βρετανούς το παρελθόν. Εκείνη ενηλικιώθηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ανέβηκε στον θρόνο το 1952. Συμβόλιζε δηλαδή για τους Βρετανούς τη δύναμη της χώρας τους σε εκείνον τον πόλεμο. Τον πρίγκιπα Φίλιππο, από την άλλη, έβλεπαν ως ζωντανή ενσάρκωση των αξιών του παλιού στιλ και της αντίστασης στην πολιτική ορθότητα.

4. Η Ελισάβετ ήξερε να οδηγεί, και μάλιστα καλά. Αυτό μην το υποτιμάτε καθόλου. Κέρδισε πολλές συμπάθειες. Ασχέτως αν δεν είχε ποτέ άδεια οδήγησης, αφού δεν χρειάστηκε ποτέ να οδηγήσει σε δημόσιο δρόμο, μόνο σε ιδιωτικούς, στα κάστρα της.

5. Ηταν το καλύτερο «τουριστικό προϊόν» της Βρετανίας.

6. Σε μια χώρα που έχει ψύχωση με τις διασημότητες, η Ελισάβετ ήταν μακράν και διαχρονικά το μεγαλύτερό της σελέμπριτι.

7. Μπορεί, δυστυχώς λένε κάποιοι, με τον θάνατό της να έρθει η αρχή του τέλους της μοναρχίας.

8. (Ισως από τους πιο σημαντικούς λόγους για τους οποίους τη λάτρεψαν). Με τη μακρά θητεία της, έζησαν οι Βρετανοί πάμπολλες βασιλικές επειτείους-ιωβηλαία, που σε κάθε περίπτωση ήταν Εθνικές Γιορτές, άρα δεν πήγαιναν στη δουλειά και έκαναν διακοπές!

Η είδηση ότι απεβίωσε η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ αναδεικνύει αντιδράσεις που αφήνουν όλο τον κόσμο, θαρρείς, με το στόμα ανοιχτό. Ακόμα και εκείνοι που δεν συμπαθούν τη μοναρχία (η Κύπρος π.χ. δεν ξεχνά ότι υπέγραψε τους απαγχονισμούς των ηρώων της ΕΟΚΑ), μπροστά στον θάνατο αυτής της 96χρονης γυναίκας, στέκονται βουβοί και μονολογούν «μόνο αυτήν ξέραμε… μια ζωή». Σκεφθείτε, ο πρώτος και η τελευταία πρωθυπουργός που δέχτηκε (το 1952 τον Τσόρτσιλ και το 2022 τη Λιζ Τρας) έχουν διαφορά ηλικίας 101 χρόνια!

Οπως λέει, δε, η τυπική φράση: Η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ απέθανε. Ζήτω ο βασιλιάς Κάρολος Γ’!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News