Τελευταίο πρωτοσέλιδο για τον Σταύρο Ψυχάρη
Τελευταίο πρωτοσέλιδο για τον Σταύρο Ψυχάρη
Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 77 ετών άφησε ο Σταύρος Ψυχάρης, μια από τις πιο σημαντικές, παρεμβατικές, πρωτοπόρες, αλλά και ως κάποιον βαθμό αντιφατικές, αν όχι αμφιλεγόμενες –ιδίως όσον αφορά τη δύση της σταδιοδρομίας του και το τόσο άδοξο τέλος του ιστορικού Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη– προσωπικότητες των ελληνικών ΜΜΕ.
Ο Σταύρος Ψυχάρης αντιμετώπιζε εδώ και πολλά χρόνια σοβαρά προβλήματα υγείας. Σύμφωνα με πληροφορίες πέθανε στον ύπνο του. Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τέσσερα παιδιά. Η κηδεία του θα τελεστεί την Πέμπτη στις 11 π.μ. στο Α’ Νεκροταφείο.
Ο Σταύρος Ψυχάρης υπήρξε επί δεκαετίες ο διευθυντής και εκδότης του «Βήματος της Κυριακής», μια εμβληματική εφημερίδα που άλλαξε το τοπίο του ελληνικού Τύπου στα 80s και τα 90s και η ένταση της πολιτικής της παρέμβασης υπήρξε μυθική.
Αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του 2000 διαδέχτηκε τον αείμνηστο Χρήστο Λαμπράκη στην ηγεσία του ΔΟΛ, εταιρεία κυρίαρχη και με ένα απίστευτο εύρος μιντιακών δραστηριοτήτων –τηλεοπτικοί σταθμοί, εφημερίδες, περιοδικά, ραδιόφωνο, Διαδίκτυο– η οποία όμως λόγω οικονομικής κρίσης, λανθασμένων επιλογών αλλά και ενός συντονισμένου πολέμου που δέχτηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, πτώχευσε και τελικά κάποια περιουσιακά της στοιχεία εκποιήθηκαν το 2017 στον εφοπλιστή Βαγγέλη Μαρινάκη.
Ο αποχαιρετισμός στον ΔΟΛ
Τότε, τον Απρίλιο του 2017, ο ίδιος είχε γράψει ένα αποχαιρετιστήριο σημείωμα που θα μπορούσε να είναι και ένας απολογισμός της ζωής του –άλλωστε μετά την αποχώρησή του από τον ΔΟΛ αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή.
«Στην πραγματική ζωή υπάρχουν στιγμές μικρών και μεγάλων αποχωρισμών. Ο σημερινός, ο δικός μου, είναι βαρύς και μέγας και εξ αυτού του λόγου δύσκολος έως ασήκωτος. Υπηρετώ εδώ και 54 έτη τη δημοσιογραφία με το ίδιο πάθος και την ίδια αγάπη. Την τίμησα και με τίμησε. Είχα την ευκαιρία, είχα την τύχη να ζήσω εκ του σύνεγγυς όλα τα μεγάλα γεγονότα της πατρίδας μας, τις καλές και δυστυχείς στιγμές της. Και μαζί να συναντήσω, να συνομιλήσω, να συνεργαστώ και να συγκρουστώ ακόμη με ιστορικά πρόσωπα της πολιτικής, της οικονομίας, της τέχνης, του πολιτισμού και της διανόησης στα χρόνια της μεταπολεμικής Ελλάδας. Συνδέθηκα επίσης και φορές ηγήθηκα όλων των μεγάλων αλλαγών στον τομέα της ενημέρωσης.
Εζησα την εποχή των διώξεων, βίωσα τη λογοκρισία, συμμετείχα στη μεγάλη άνοιξη των εφημερίδων στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, είδα την εισβολή της τηλεόρασης και, τελευταία, την επανάσταση του Internet. Και βεβαίως, τη μεγάλη οικονομική κρίση και την ακόμη μεγαλύτερη του Τύπου. Πρωταγωνίστησα στην ανάδειξη πρώτα του “Βήματος” σε ναυαρχίδα της ενημέρωσης και αργότερα στην κατάκτηση της κορυφής από τον ΔΟΛ. Συνεργάστηκα αρμονικά με τον ιστορικό εκδότη Χρήστο Λαμπράκη και αποδέχθηκα το βάρος της διαδοχής του σε μια κρίσιμη και δύσκολη περίοδο για τον Οργανισμό. Ολα αυτά τα χρόνια της μεγάλης κρίσης του Τύπου αντιμετώπισα ανυπέρβλητα εμπόδια και ταυτόχρονα δέχθηκα πρωτοφανή και μοναδική στα χρονικά πολιτική πίεση. Ολοι οι μηχανισμοί προπαγάνδας και εξουσίας επιδίωξαν την εξόντωσή μου.
Ωστόσο μπορώ να βεβαιώσω τους αναγνώστες ότι πάντα έδρασα με γνώμονα τις αρχές της έγκυρης και αξιόπιστης ενημέρωσης. Δεν είναι παρά ταύτα ώρα απολογισμού και απόδοσης ευθυνών, αλλά αποχωρισμού και αποχαιρετισμού. Διατηρώ τις καλύτερες αναμνήσεις απ’ «Το Βήμα», τον ΔΟΛ και συνολικά τη δημοσιογραφία. Ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου τους συνεργάτες και τους εργαζομένους του Οργανισμού για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν και για την καρτερικότητα που επέδειξαν στην πολύμηνη περίοδο της κρίσης. Ευχαριστώ τους χιλιάδες αναγνώστες που επιμένουν να ενημερώνονται από “Το Βήμα” και τα υπόλοιπα μέσα του Οργανισμού. Ο Οργανισμός έχει δυνάμεις, στηρίζεται σε ισχυρές βάσεις και είμαι βέβαιος ότι θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί. Στην πραγματική ζωή υπάρχουν επιτυχίες και αποτυχίες. Τούτη η προσωπική μάχη μπορεί υπό αντίξοες συνθήκες να χάθηκε, αλλά τίποτα δεν πάει χαμένο. Εις το επανιδείν»…
Υπό αυτό το πρίσμα των όσων δραματικών έγιναν εκείνη την περίοδο της αποχώρησης, με τον ΣΥΡΙΖΑ και τις γνωστές απόπειρές του να ελέγξει τον ΔΟΛ, ξεχωριστό ενδιαφέρον είχε το μήνυμα που έγραψε ο Αλέξης Τσίπρας για τον εκλιπόντα.
«Ο εκδότης και δημοσιογράφος Σταύρος Ψυχάρης υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτικού γίγνεσθαι και άφησε τη σφραγίδα του στη δημόσια σφαίρα τις τελευταίες δεκαετίες. Το μέγεθος των διαφορών μας δεν μειώνει σε καμία περίπτωση την απώλεια», σημείωσε ο κ. Τσίπρας σε ανάρτησή του στο Facebook, εκφράζοντας παράλληλα τα συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους φίλους του Σταύρου Ψυχάρη.
Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου έκανε ένα σχόλιο 27 λέξεων: «Ο Σταύρος Ψυχάρης υπηρέτησε τον ελληνικό Τύπο επί δεκαετίες, από θέσεις ευθύνης μάλιστα. Σημαντική υπήρξε η προσφορά του και στο χώρο της Ορθοδοξίας. Αιωνία η μνήμη του».
Ανακοίνωση εξέδωσε και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: «Ο Σταύρος Ψυχάρης, που έφυγε σήμερα από τη ζωή, υπήρξε ένας πολύ σημαντικός εκπρόσωπος του δημοσιογραφικού σώματος, με πολυδιάστατη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου και καθοριστική παρουσία στο εκδοτικό γίγνεσθαι. Απευθύνουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους του».
«Ο Σταύρος Ψυχάρης συνδέθηκε στενά με τη δημόσια μεταπολιτευτική ζωή της χώρας μας, ανεβαίνοντας όλα τα σκαλοπάτια της ιεραρχίας της λεγόμενης τέταρτης εξουσίας» ανέφερε στη δική του δήλωση ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνος Τασούλας.
«Περνώντας από το κοινοβουλευτικό στο πολιτικό ρεπορτάζ για να φθάσει στη διεύθυνση και έκδοση του ΒΗΜΑΤΟΣ και των ΝΕΩΝ, ταυτίστηκε με μία εποχή, εκείνη της έντονης παρουσίας του γραπτού Τύπου στα δημόσια πράγματα της πατρίδας μας, χωρίς να παραλείπουμε και την πλούσια πολιτιστική παρέμβαση των ιστορικών εφημερίδων που διήθυνε.
Με τα βιβλία του, τέλος, “Τα παρασκήνια της αλλαγής”, “Οι 70 κρίσιμες ημέρες” και “Οι μνηστήρες της εξουσίας”, μας έδωσε μια διαφωτιστική καταγραφή των πρώτων κρίσιμων μηνών της δημοκρατικής μετάβασης της χώρας μετά την κατάρρευση της χούντας το 1974, καθώς και του πολιτικού προσκηνίου της εποχής εκείνης» σημείωσε ο πρόεδρος της Βουλής και προσέθεσε: «Για την απώλειά του εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στους οικείους του».
H διαδρομή του Ψυχάρη
Η διαδρομή του Σταύρου Ψυχάρη στον χώρο των ΜΜΕ υπήρξε εξαιρετικά πλούσια: άρχισε τη δημοσιογραφική του καριέρα το 1964 στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή». Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, εργάστηκε ως κοινοβουλευτικός συντάκτης της εφημερίδας «Έθνος».
Από το 1972 ξεκίνησε η εμπλοκή του στον ΔΟΛ, αρχικά ως δημοσιογράφος και εν συνεχεία ως πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Τα Νέα».
Από το φθινόπωρο του 1983, ήταν διευθυντής της εφημερίδας «Το Βήμα». Τον Σεπτέμβριο του 2001 ανέλαβε καθήκοντα γενικού διευθυντή και από το Σεπτέμβριο του 2003 του διευθύνοντος συμβούλου και αντιπροέδρου του Ομίλου του ΔΣ του ΔΟΛ. Το 2009 με τον θάνατο του Χρήστου Λαμπράκη πήρε τα ηνία του ΔΟΛ. Εκείνη τη χρονιά, ανέλαβε ο ίδιος την έκδοση τόσο του «Βήματος» όσο και των «Νέων».
Στο ενδιάμεσο, το 1996 διορίστηκε διοικητής του Αγίου Όρους, θέση που διατήρησε μέχρι το 2001.
Τιμήθηκε στις 20 Ιουνίου 2010 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως για την προσφορά του κατά την περίοδο που διετέλεσε Διοικητής του Αγίου Όρους με το οφίκιο του Μεγάλου Νοταρίου του Οικουμενικού Θρόνου.
Σε κάθε περίπτωση ο Σταύρος Ψυχάρης συνέδεσε το όνομά του με επιτυχίες στον χώρο των ΜΜΕ και βεβαίως με το Συγκρότημα Λαμπράκη που παρακολούθησε αλλά και συχνά καθόρισε τον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και δημοσιογραφικό μετασχηματισμό της χώρας στα χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Τη σχέση του με τον Χρήστο Λαμπράκη την είχε περιγράψει ο ίδιος σε ένα κείμενο για τον θάνατο του ιστορικού εκδότη το 2009:
Γνώρισα τον Χρήστο Λαμπράκη πριν από 40 χρόνια στον προθάλαμο του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών. Ηταν η δίκη των υπευθύνων της εφημερίδας «Εθνος» (εκδότες Κώστας Νικολόπουλος, Κώστας Κυριαζής και Αχ. Κυριαζής, διευθυντής ο Κ. Οικονομίδης, αρχισυντάκτης και βασικός κατηγορούμενος ο Γιάννης Καψής ).
Μάρτυρες υπερασπίσεως ο Χρήστος Λαμπράκης και ο υπογράφων, μαζί με γνωστούς πολιτικούς (που είχε βάλει, όπως και ολόκληρο τον Λαό, η απριλιανή χούντα στον γύψο) περιμέναμε τη σειρά μας για να καταθέσουμε, καθώς δεν επιτρέπεται οι μάρτυρες, έως ότου εξετασθούν, να ακούνε τα αναφερόμενα από τους παράγοντες της δίκης. Η αναμονή θα ήταν πολύωρη και όποιος ήθελε μπορούσε να φύγει και να επιστρέψει ύστερα από ώρες. Αλλά ο Γεώργιος Ράλλης (ο πολύ δεξιός συνεργάτης του Κ. Καραμανλή της περιόδου έως το 1963 και μετέπειτα κεντροδεξιός πρωθυπουργός της ΝΔ) είχε δώσει το σύνθημα:
– Δεν μπορώ να υφίσταμαι αυτά τα ζώα, να μου κάνουν σωματική έρευνα όταν μπαινοβγαίνω! Θα μείνω εδώ έως ότου καταθέσω…
Ολοι συγκατένευσαν, ενώ ένας μάρτυρας ακούστηκε να λέει: «Ο Ράλλης είναι τώρα ευκαιρία να μάθει πώςένιωθαν οι αριστεροί επί των ημερών της ΕΡΕ, όταν διοικούσαν οι χωροφύλακες!».
Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα ο Χρήστος Λαμπράκης μού απηύθυνε αιφνιδίως τον λόγο με ένα «καλημέρασας» που χρειάστηκε να κοιτάξω ολόγυρα για να βεβαιωθώ ότι ο Λαμπράκης είχε μιλήσει σ΄ εμένα! Απάντησα με ένα αντίστοιχο «καλημέρα σας» και άρχισε μια συνομιλία της οποίας τη σημασία ομολογώ ότι πέρασαν χρόνια για να καταλάβω. Την εποχή εκείνη, αρχές του 1970, εργαζόμουν σε δύο παράλληλες θέσεις. Στο «Εθνος» με προϊστάμενο τον Γιάννη Καψή και στον «Ταχυδρόμο» με διευθυντή τον αξέχαστο Γεώργιο Ρούσσο. Τον Δεκέμβριο του 1969 το «Εθνος», δηλαδή ο Γιάννης Καψής, με έστειλε στο Παρίσι να παρακολουθήσω τις εργασίες του Συμβουλίου της Ευρώπης που επρόκειτο να αποβάλει την Ελλάδα των συνταγματαρχών. Ηταν τότε που η «κυβέρνηση» της Αθήνας… απεχώρησε από το Συμβούλιον της Ευρώπης δύο ημέρες προτού αποβληθεί. Επιστρέφοντας από το Παρίσι έγραψα μια σειρά κειμένων στο «Εθνος» που θα σημάδευαν την περαιτέρω δημοσιογραφική πορεία μου. Τι συνέβη; Λίγες ημέρες μετά τη δημοσίευση των κειμένων, ο τότε διευθυντής του «Βήματος», ο Ανδρέας Δημάκος, τηλεφώνησε στον (φίλο του) Γεώργιο Ρούσσο και του ζήτησε να κατεβεί από τον τρίτο όροφο της Χρήστου Λαδά στον πρώτο, όπου ήταν τα γραφεία του «Βήματος».
«Αυτός ο Ψυχάρης του “Εθνους” έχει καμία σχέση με τον Ψυχάρη που έχεις επάνω;» ρώτησε ο Δημάκος τον Ρούσσο. «Είναι ο ίδιος» του απάντησε ο Ρούσσος. «Ρώτα τον αν θα ήθελε να αναλάβει τοπολιτικό ρεπορτάζ στο “Βήμα”» είπε ο Δημάκος, και ο Ρούσσος έφυγε αμέσως για τον τρίτο όροφο όπου σε μια μεγάλη ανοιχτή αίθουσα εργαζόμασταν όλοι μαζί οι συντάκτες του «Ταχυδρόμου».
Ο Ρούσσος με κάλεσε κοντά του και εις επήκοον και των δύο αρχισυντακτών ( Δημήτρης Παπαναγιώτου και Ορέστης Λαζαρίδης ) με ρώτησε αν θα ήθελα να πάω πολιτικός συντάκτης στο «Βήμα». Του ζήτησα να το σκεφθώ και ο Ρούσσος εξερράγη. «Τούτος εδώ είναι παλαβός! Θέλουν να τον κάνουν πολιτικό συντάκτη στο “Βήμα” και λέει θα το σκεφθεί!! Και δεν έχει κλείσει ακόμη τα 30!! Ορέστη, θα ζουρλαθώ!..».
Εκεί έληξε προσωρινά η συζήτηση, αλλά μερικές ημέρες αργότερα ο Ρούσσος μού είπε: «Τυχερός είσαι… Στο “Βήμα” ανέβαλαν την πρόσληψη για αργότερα. Εχεις καιρό…».
Τι είχε συμβεί; Υστερα από πολλά χρόνια έμαθα ότι είχαν διαφωνήσει ο Λαμπράκης με τον Δημάκο στην επιλογή του συντάκτη που θα ανελάμβανε το πολιτικό ρεπορτάζ του «Βήματος». Ο Δημάκος εισηγείτο Ψυχάρη (χωρίς ποτέ να με έχει συναντήσει- «διαβάζω τα κείμενά του!» έλεγε), ο δε Λαμπράκης έλεγε ότι καταλληλότερος ήταν ο έμπειρος πολιτικός συντάκτης Ν.Μ., που τον γνώριζε και προσωπικώς. Ο Δημάκος επέμενε λέγοντας ότι «ο Ψυχάρης είναι και νεαρός και έχει μέλλον» και τη λύση έδωσε ο Λέων Καραπαναγιώτης , διευθυντής Συντάξεως του «Βήματος», που πρότεινε να αναβληθεί η λήψη αποφάσεως για αργότερα.
Αρκετά χρόνια αργότερα και αφού από το 1971 είχα ήδη αναλάβει το πολιτικό ρεπορτάζ του «Βήματος», ο Καραπαναγιώτης μού διηγήθηκε την ιστορία. Και μου εξήγησε ότι η συνάντησή μας με τον Λαμπράκη στον προθάλαμο του Στρατοδικείου είχε δώσει στον επικεφαλής του ΔΟΛ την ευκαιρία να με «μετρήσει» μέσα από τη συζήτησή μας, που είχε ξεπεράσει σε διάρκεια το δίωρο, όσο περιμέναμε για να εξετασθούμε ως μάρτυρες. Αρχισε έτσι μια πολυετής σχέση συνεργασίας και αληθινής φιλίας δικής μου όχι τόσο με τον πάντοτε απόμακρο Λαμπράκη, όσο με τον Λέοντα Καραπαναγιώτη. Με εισήγηση και επιμονή του ιδίου στον στενό του φίλο Χρ. Λαμπράκη ο εκλιπών μού ανέθεσε το 1983 τη διεύθυνση του «Βήματος της Κυριακής» και το 2001 τη γενική δημοσιογραφική διεύθυνση του ΔΟΛ (πάλι με εισήγηση και επιμονή του Καραπαναγιώτη ).
Λίγο καιρό αργότερα και ενώ ο Λαμπράκης είχε υποστεί την πρώτη καρδιακή προσβολή, ο Καραπαναγιώτης επέμενε στο να πάρω τη θέση του Λαμπράκη αμέσως και ενόσω ζει! «Δεν έχει την ίδια αξία να αναλάβει τη γενική διεύθυνση ο Σταύρος ενόσω ζούμε εγώ και κυρίως εσύ, με το να την αναλάβει εξανάγκης λόγω θανάτου!». Ετσι το 2002 μού εξεχώρησε όλες τις αρμοδιότητές του κρατώντας μόνο την πολιτική εποπτεία και ευθύνη.
Φθάσαμε έτσι στο να συμπληρωθεί μία 40ετία και πλέον συνεργασίας. Και είχα την ευκαιρία να γνωρίσω έναν καταπληκτικό άνθρωπο, με τεράστιες γνώσεις και ανοιχτό μυαλό.
Δεν είναι ώρα να γραφούν περισσότερα, αλλά μέσα από τη δραστηριότητα αυτής της τριάδας των δημοσιογράφων του ΔΟΛ ( Λαμπράκης, Καραπαναγιώτης, Ψυχάρης ) περνάει όλη η σύγχρονη ιστορία της χώρας, όπως θα μπορούσαν να βεβαιώσουν πολιτικοί ηγέτες σαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίον θαύμαζε ένας δημοσιογράφος με το μυαλό και τις γνώσεις του Λέοντος Καραπαναγιώτη.
Τώρα, εκεί ψηλά είναι μαζί. Νιώθω το βλέμμα τους να μεταπίπτει από την επιβράβευση στην επιτίμηση. Προσπαθώ πάντα να ισχύει το Τα Στερνά Τιμούν τα Πρώτα.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
«Δεν αποτελούσε κίνδυνο ο Σαουδάραβας» κατά τη γερμανική αστυνομία. Τελικά όλες οι αστυνομίες ίδιες είναι
22 Δεκεμβρίου 2024, 11:01
