«Το τελευταίο καλοκαίρι της Ευρώπης πριν από τον ρωσικό χειμώνα». Οχι δεν πρόκειται για έργο του Τσέχοφ ούτε του Τένεσι Ουίλιαμς, είναι ο τρόπος που συνόψισε σε έναν τίτλο το Politico το αίσθημα πολλών Ευρωπαίων πριν από τον χειμώνα που έρχεται. Και που όλοι ευχόμαστε να είναι λιγότερο «ιστορικός» από όσο προβλέπουν οι ειδικοί.

Ας απολαύσουμε τον ήλιο και τη θάλασσα φέτος το καλοκαίρι γιατί ένας ρωσικός χειμώνας έρχεται κατά πάνω μας, σημειώνει παραστατικά το Politico. Οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία τον χειμώνα που έρχεται θα γίνουν αισθητές σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Ηδη ο πληθωρισμός, η ενεργειακή κρίση και η ανησυχία για την ύφεση είναι εδώ και ο Πούτιν μοιάζει έτοιμος να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα τρόφιμα, τα καύσιμα και ακόμη και τα λιπάσματα ως «όπλα» της Δύσης που εξοπλίζει την Ουκρανία και επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία. 

«Ο άγριος ρωσικός χειμώνας σταμάτησε τον Ναπολέοντα» θυμίζει ο διανοούμενος και αναλυτής Ιβάν Κράστεφ. «Και το 1941 σταμάτησαν τον Χίτλερ. Τώρα η ιδέα [του Πούτιν] είναι να κάνει άγριο το χειμώνα στο εσωτερικό της Ευρώπης». Ηδη οι κυβερνήσεις πιέζονται από τις επιπτώσεις της πληθωριστικής και της ενεργειακής κρίσης για τα λαϊκά στρώματα και καθώς οι εχθροπραξίες στην Ουκρανία συνεχίζονται οι αναλυτές προβλέπουν ότι η πίεση θα αυξηθεί, όσο οι ψηφοφόροι θα γίνονται «φτωχότεροι και πιο παγωμένοι».

H αναταραχή είναι ήδη εδώ και συνδυάζεται, στην καρδιά του καλοκαιριού, με την άνοδο του λαϊκισμού. Μετά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Μακρόν στην Γαλλία από το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, σειρά έχει τώρα η Ιταλία, και η νέα κυβερνητική κρίση που ξέσπασε και βρίσκεται σε εξέλιξη μετά την υποβολή παραίτησης από τον Πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι. 

«Καλοκαίρι χωρίς κυβερνητική αναταραχή στην Ιταλία δεν πάει», σχολιάζει το Bloomberg που εκτιμά ότι αν ο Μάριο Ντράγκι αποχωρήσει οριστικά και πάρουν το πάνω χέρι οι λαϊκιστές (Κίνημα Πέντε Αστέρων και Λέγκα του Βορρά) που στηρίζουν την κυβέρνηση του (πριν ή μετά από εκλογές) υπάρχει ο κίνδυνος σύγκρουσης της Ιταλίας με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η πυροδότηση μιας κρίσης για την ευρωζώνη που θα είναι χειρότερη από αυτή που προκάλεσε η ελληνική χρεοκοπία. Ηδη οι αποδόσεις των ομολόγων της Ιταλίας ανεβαίνουν αλλά οι επενδυτές κρατάνε την ανάσα τους ελπίζοντας ότι θα προκύψει ως την ερχόμενη Τετάρτη συμβιβασμός και θα παραμείνει ο Ντράγκι. 

Παράλληλα όπως επισημαίνει σε άλλο άρθρο του το Bloomberg, η Ευρώπη φρενάρει τη βοήθεια προς την Ουκρανία υπό το φόβο που δημιουργεί η έλλειψη φυσικού αερίου στο εσωτερικό της. Ο αγωγός Nord Stream 1 που μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη έκλεισε για προγραμματισμένες εργασίες συντήρησης ως τις 21 Ιουλίου και οι χώρες της Γηραιάς Ηπείρου κινούνται ήδη με βάση το σενάριο ότι μπορεί να παραμείνει κλειστός. 

Κι όπως παρατηρεί το διεθνές πρακτορείο, παρότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε 9 δισ. ευρώ βοήθειας στην Ουκρανία, με τη μορφή δανείων που θα δίνονταν άμεσα, οι Ευρωπαίοι έχουν καταφέρει μέχρι τώρα να συμφωνήσουν για ένα ποσό περί το 1 δισ. ευρώ. 

Το Politico προσθέτει στη δύσκολη εξίσωση του χειμώνα για την Ευρώπη «μια πιθανή απότομη εισροή προσφύγων λόγω της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, του καύσωνα και της ξηρασίας στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις της Ευρώπης, τον κίνδυνο νέων λοιμώξεων από COVID και τις διαταραγμένες αλυσίδες εφοδιασμού». Και είναι λογικό να διατυπώνονται ερωτήματα για το πώς και για πόσο καιρό θα καταφέρουν οι δυτικές κυβερνήσεις να διατηρήσουν την ενότητα και την αποφασιστικότητά τους.

Ο Κράστεφ εκτιμά ότι θα υπάρξει πολύ μεγαλύτερη πίεση από τους ευρωπαίους πολίτες ώστε να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Και σε ποιο βαθμό είναι έτοιμες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν την «οικονομική επίθεση» του Πούτιν; Οι μοχλοί πίεσης στα χέρια του είναι σημαντικοί εκτιμά το Politico θυμίζοντας ότι η Ρωσία αποτελεί μεγάλο εξαγωγέα τροφίμων, φυσικού αερίου, πετρελαίου και λιπασμάτων προς την Ευρώπη. Και οι αναλυτές δεν βλέπουν τις τιμές ούτε της ενέργειας, ούτε των τροφίμων να υποχωρούν πριν το τέλος του 2023. Αρα ο «χειμώνας» προβλέπεται μακρύς. 

Ηδη 12 χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν μερική η ολική διακοπή της τροφοδοσίας με φυσικό αέριο. Στη Γερμανία ετοιμάζονται για «πολιτικό εφιάλτη» όπως χαρακτήρισε την κατάσταση o υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, ενώ ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ εκτιμά ότι η οριστική διακοπή των ροών από πλευράς Πούτιν είναι «το πιο πιθανό σενάριο». 

Η Γερμανία ετοιμάζεται για δελτίο στην ενέργεια, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης χαμηλώνουν την ένταση του φωτισμού τη νύχτα για οικονομία και ρίχνουν τις θερμοκρασίες στις ανοικτές θερμαινόμενες πισίνες. Παράλληλα η κυβέρνηση μελετά ένα πακέτο διάσωσης για τον ενεργειακό γίγαντα Uniper, τον μεγαλύτερο εισαγωγό φυσικού αερίου στη χώρα που γονάτισε από το «παιχνίδι» του Πούτιν με το κλείσιμο της στρόφιγγας. 

Και όλοι αναζητούν φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως εναλλακτική λύση, μπαίνοντας σε έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό ενόψει του χειμώνα. Αν όντως ο Πούτιν διακόψει ολοκληρωτικά τις ροές η πρώτη κίνηση θα είναι η έκκληση στους πολίτες να μειώσουν την κατανάλωση, ενώ όπως σημειώνουν ενεργειακοί αναλυτές στο Politico η διακοπή της τροφοδοσίας θα αρχίσει από τις βιομηχανίες που δεν παράγουν είδη πρώτης ανάγκης, άρα πρώτα από κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τι θα σημαίνει αυτό για την οικονομία χωρών όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία. 

Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα, οι τιμές των αγροτικών προϊόντων έχουν αυξηθεί 30% μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ ο πληθωρισμός για τα είδη διατροφής και τα μη αλκοολούχα ποτά ήταν 10% τον Μάιο σύμφωνα με έρευνα αγοράς της ΕΕ. Και η αύξηση της τιμής των λιπασμάτων σημαίνει ότι η αγροτική παραγωγή θα υποχωρήσει (καθώς οι αγρότες θα τα χρησιμοποιούν λιγότερο) και η κατάσταση ήδη πυροδοτεί ανησυχία στους ειδικούς για τον ενδεχόμενο να παρατηρηθεί έλλειψη τροφίμων, λόγω χαμηλής παραγωγής. Η Ευρώπη, ως εξαγωγός τροφίμων, είναι σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσει μια τέτοια κρίση σε σύγκριση με την Αφρική και την Μέση Ανατολή όπου οι κυβερνήσεις εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό στις εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία και τη Ρωσία.  

Οι παραπάνω διαστάσεις αυτής της μεγάλης κρίσης φέρνουν όλο και πιο κοντά τον κίνδυνο της ύφεσης στην Ευρώπη και αν συνεχιστεί η «επίθεση του Πούτιν» οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να συνηθίσουν, σημειώνει το Politico, «να ταξιδεύουν λιγότερο, να τρώνε πιο λιτά και να φοράνε μια δεύτερη μπλούζα στο σπίτι αντί να ανεβάζουν το καλοριφέρ. Ο ρωσικός χειμώνας έρχεται και μπορεί να κρατήσει»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News