Διακόσια επτά χρόνια συμπληρώθηκαν τον προηγούμενο μήνα από την καθοριστική για την ευρωπαϊκή ιστορία μάχη του Βατερλό και την τελειωτική ήττα του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η μάχη που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως όρος – συνώνυμο της πανωλεθρίας, διεξήχθη την 18η Ιουνίου του 1815 στο Βατερλό του σημερινού Βελγίου. Η ήττα του Ναπολέοντα, εκατό ημέρες μετά την επιστροφή του από την εξορία, σηματοδότησαν το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων, που είχαν αρχίσει το 1803, και οδήγησε στο τέλος της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας.

Η επάνοδος του Ναπολέοντα στην εξουσία το 1815 είχε ως αποτέλεσμα σχηματισμό του Εβδομου Συνασπισμού με στόχο την αντιμετώπισή του. Δύο στρατοί, ένας αποτελούμενος από βρετανικές και συμμαχικές δυνάμεις, υπό τον Αρθουρ Γουέλσλι, Πρώτο Δούκα του Ουέλινγκτον, και ένας πρωσικός υπό τον στρατάρχη φον Μπλίχερ συγκεντρώθηκαν κοντά στα βορειοανατολικά σύνορα της Γαλλίας. Ο Ναπολέων επέλεξε να επιτεθεί πρώτος, επιδιώκοντας την καταστροφή τους πριν ενωθούν με τους υπόλοιπους στρατούς του Συνασπισμού. Η αποφασιστική μάχη έλαβε χώρα στο Βατερλό, με τον Δούκα του Ουέλινγκτον να τη χαρακτηρίζει ως «the nearest-run thing you ever saw in your life» («το πιο αμφίρροπο πράγμα που έχεις δει στη ζωή σου»).

Η Μάχη του Βατερλό έμεινε στην Ιστορία και ως η μεγάλη νίκη της Βρετανίας (ακολούθησε η αποκαλούμενη Pax Britannica μέχρι το ξέσπασμα του A΄ Παγκόσμιου Πολέμου) που έβαλε τέλος στο ναπολεόντειο καθεστώς στην Ευρώπη. Ωστόσο το τίμημα που καταβλήθηκε στο Βατερλό ήταν πολύ βαρύ.

Περισσότεροι από 200.000 άνδρες, 60.000 άλογα και περισσότερα από 500 πυροβόλα στριμώχτηκαν σε μόλις πέντε τετραγωνικά χιλιόμετρα γης. Περίπου 50.000 στρατιώτες άφησαν εκεί την τελευταία τους πνοή ενώ δεκάδες χιλιάδες τραυματίστηκαν, αναφέρει ενδεικτικά ο Μπρούνο Γουότερφιλντ των λονδρέζικων Times.

Σήμερα, έπειτα από περισσότερους από δύο αιώνες, μια νέα εικόνα όσον αφορά τη βαναυσότητα και τη φρίκη της Μάχης του Βατερλό αποκαλύπτεται χάρη σε μια νέα αρχαιολογική σκαπάνη στον χώρο που είχε στηθεί το L’ hôspital des Anglais, το κύριο νοσοκομείο των βρετανικών δυνάμεων.

«Πραγματοποιώ αρχαιολογικές έρευνες σε πεδία μαχών εδώ και μία εικοσαετία και δεν έχω ποτέ ξανά δει κάτι τέτοιο», είπε Τόνι Πόλαρντ, διευθυντής του Centre for Battlefield Archaeology στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης και επικεφαλής της σκαπάνης. «Δεν πρόκειται να πλησιάσουμε περισσότερο στη σκληρή πραγματικότητα του Βατερλό», συμπλήρωσε, αναφερθείς στα πολύ σημαντικά αλλά και άκρως μακάβρια ευρήματα της ομάδας του, από τα οποία ξεχωρίζουν λείψανα ακρωτηριασμένων μελών, βλήματα μουσκέτου αλλά και ένας άθικτος ανθρώπινος σκελετός (κάτω).

Το τελευταίο εύρημα θεωρείται εξαιρετικά σπάνια, δεδομένου ότι οι περισσότεροι νεκροί της μάχης θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους οι οποίοι «ανά τις δεκαετίες που ακολούθησαν λεηλατήθηκαν για να χρησιμοποιηθούν ως λίπασμα», αναφέρει ο δημοσιογράφος των Times στην ανταπόκρισή του από το Βατερλό.

Οσον αφορά την ταυτότητα του σκελετού, «δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν ανήκε σε κάποιον που πέθανε από το νυστέρι του χειρουργού ή στο πεδίο της μάχης. Το να καταλήγουμε σε πρόωρα συμπεράσματα πριν ολοκληρωθούν οι βασικές αναλύσεις είναι ριψοκίνδυνο, το μυστήριο θα συνεχιστεί», ανέφερε ο βρετανός αρχαιολόγος, εξηγώντας πως οι νεκροί θάβονταν γυμνοί, δίχως κανένα διακριτικό.

«Η εύρεση ενός σκελετού στην ίδια τάφρο όπου βρέθηκαν κιβώτια πυρομαχικών και ακρωτηριασμένα μέλη δείχνει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που πιθανώς επικρατούσε στο νοσοκομείο εκστρατείας. Νεκροί στρατιώτες, νεκρά άλογα, ακρωτηριασμένα μέλη και άλλα απομεινάρια της μάχης κανονικά θα έπρεπε να είχαν μεταφερθεί σε κοντινά χαντάκια και θαφτεί το ταχύτερο δυνατό, στο πλαίσιο μιας απεγνωσμένης προσπάθειας να περιοριστεί η μετάδοση ασθενειών κοντά στο νοσοκομείο», σημείωσε από την πλευρά της η Βερονίκ Μουλάρ, αρχαιολόγος της Υπηρεσίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Βαλονίας (AWaP).

Η αρχαιολογική σκαπάνη οργανώθηκε με πρωτοβουλία της Waterloo Uncovered, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που ιδρύθηκε το 2015 από μέλη των Coldstream Guards (του παλαιότερου τακτικού συντάγματος του βρετανικού στρατού) και φοιτητές Αρχαιολογίας, για να προσφέρουν σε βετεράνους με Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες τη δυνατότητα να μεταβαίνουν στο Βέλγιο και συνδράμουν στις ανασκαφές στο πεδίο της Μάχης του Βατερλό.

Ο Κίραν Ολιβερ, ηλικίας 32 ετών σήμερα, πρώην μέλος των Coldstream Guards που αποστρατεύτηκε (λόγω Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες) αφότου υπηρέτησε στο Αφγανιστάν σε ηλικία 18 ετών, ανέφερε πως η συμμετοχή του στις ανασκαφές τον βοήθησε σημαντικά. «Με ώθησε να βγω από το καβούκι μου. Το βρίσκω συναρπαστικό. Περισσότερο κατέχομαι από ενθουσιασμό αλλά καθώς αρχίζεις να ανακαλύπτεις περισσότερα, ως βετεράνος, καταλαβαίνεις επίσης τον πόνο και τα δεινά της μάχης. Δεν ήμουν ο εαυτός μου για πολλά χρόνια. Αλλά εδώ χαμογελάω την περισσότερη ώρα», λέει χαρακτηριστικά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News