Επειτα από περισσότερες από 140 ημέρες πολέμου στην Ουκρανία, ενός πολέμου που δεν αφορά μόνο τους Ουκρανούς και τους Ρώσους αλλά τους Ευρωπαίους και ολόκληρο τον κόσμο, φαίνεται πως η κατάσταση έχει περιέλθει σε ένα ανησυχητικό τέλμα, σε μια ενδιάμεση, ρευστή φάση με τις κοινές γνώμες στα ευρωπαϊκά κράτη να έχουν ήδη κουραστεί, με τους Ουκρανούς να εμφανίζονται επιφυλακτικοί με τους συμμάχους τους, με τους Ρώσους να προσπαθούν αλλά να μην καταφέρνουν να πετύχουν πλήρως τους όποιους στόχους τους, σημειώνοντας, ωστόσο, κάποιες επιτυχίες.

Εάν εδραιωθεί αυτή η κατάσταση πιο κοντά στη νίκη θα είναι σίγουρα η Ρωσία ενώ στο Κρεμλίνο θα αρχίσουν οι προβλέψεις αναφορικά με το ποια από τα κράτη του δυτικού μετώπου θα λιγοψυχήσουν πρώτα υπό το βάρος της εκτίναξης του κόστους της ενέργειας και την απειλή μιας νέας ύφεσης. Εκτός και εάν οι Ουκρανοί καταφέρουν να πραγματοποιήσουν όντως μια θεαματική αντεπίθεση, ανακτώντας, για παράδειγμα, κάποια από τα εδάφη στα ανατολικά που καταλήφθηκαν από τις ρωσικές δυνάμεις.

Ωστόσο σε αυτό το πλαίσιο ο κύριος παράγοντας είναι ο χρόνος, γιατί στον πόλεμο οι εποχές είναι ανέκαθεν δύο: κάποιοι ωφελούνται από το καλοκαίρι ενώ άλλοι ευνοούνται από τον χειμώνα. Οσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία, το γιατί οι αμυνόμενοι (και οι δυτικοί σύμμαχοί τους) ποντάρουν στο θέρος (και στο φθινόπωρο) ενώ οι επιτιθέμενοι στο ψύχος, το εξηγεί ένας από τους κορυφαίους δημοσιογράφους στον κόσμο, ο Τόμας Φρίντμαν των New York Times, ο οποίος πριν καταλήξει να αρθρογραφεί επί παντός επιστητού και να συνομιλεί με στρατηγούς και υπουργούς και να γευματίζει με προέδρους, κάλυψε τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, την ισραηλινή εισβολή στον Λίβανο αλλά και την πρώτη Ιντιφάντα.

Η «χειμερινή στρατηγική» Πούτιν

«Είναι προφανές ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να συνεχίσει να προχωρά, παρά τις δυσκολίες, στην Ουκρανία, με την ελπίδα ότι ο αυξανόμενος πληθωρισμός στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων στην Ευρώπη θα ραγίσει τελικά τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η πρόβλεψή του έχει ως εξής: Εάν οι μέσες θερμοκρασίες στην Ευρώπη είναι χαμηλότερες από τις φυσιολογικές, και εάν οι μέσες παγκόσμιες προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι πιο περιορισμένες από τις κανονικές, και εάν οι μέσες τιμές είναι υψηλότερες σε σχέση με πριν, και εάν οι διακοπές ρεύματος γενικευθούν, υπάρχουν πολλές πιθανότητες τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αρχίσουν να πιέζουν τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι να συνάψει μια συμφωνία με τη Ρωσία – οποιαδήποτε συμφωνία – ούτως ώστε να σταματήσουν οι μάχες. Οπότε ο Πούτιν πρέπει σίγουρα να λέει στα εξαντλημένα στρατεύματά του και στους στρατηγούς του: “Απλώς αντέξτε μέχρι τα Χριστούγεννα. Ο χειμώνας είναι φίλος μας”», γράφει ο Φρίντμαν.

Γιατί μπορεί να πετύχει

Αυτό το εξήγησε τις προηγούμενες ημέρες ένας άλλος δημοσιογράφος των New York Times, ο Τζιμ Τάνκερσλι, ανταποκριτής της έγκυρης αμερικανικής εφημερίδας στον Λευκό Οίκο: «Αξιωματούχοι της (αμερικανικής) κυβέρνησης φοβούνται ότι ένας νέος γύρος ευρωπαϊκών κυρώσεων με στόχο τον περιορισμό της ροής ρωσικού πετρελαίου έως το τέλος του έτους, θα μπορούσε να εκτινάξει εκ νέου τις τιμές της ενέργειας στα ύψη, πλήττοντας ήδη χειμαζόμενους καταναλωτές και οδηγώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες οικονομίες σε σημαντική συρρίκνωση. Αυτή η αλυσίδα γεγονότων θα μπορούσε να επιδεινώσει μια ήδη σοβαρή επισιτιστική κρίση που μαστίζει χώρες σε όλο τον κόσμο».

Η «θερινή στρατηγική» του δυτικού μετώπου

Την ώρα, όμως, που ο Πούτιν ζητάει από τις δυνάμεις του στην Ουκρανία να αντέξουν μέχρι τα Χριστούγεννα, «το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και ουκρανοί αξιωματούχοι λένε σίγουρα στους εαυτούς “ναι, ο χειμώνας είναι εχθρός μας. Αλλά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο μπορούν να είναι φίλοι μας – εάν μπορέσουμε τώρα να προκαλέσουμε λίγο πραγματικό πόνο στον κουρασμένο στρατό του Πούτιν, ούτως ώστε να αποδεχτεί τουλάχιστον μια κατάπαυση του πυρός”», γράφει ο Φρίντμαν.

Γιατί αυτή η στρατηγική μπορεί να πετύχει

Διότι οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί να σημείωσαν κάποιες επιτυχίες στην ανατολική Ουκρανία αλλά το τίμημα που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα είναι πολύ βαρύ. Σε πάμπολλες στρατιωτικές εκθέσεις γίνεται λόγος για τουλάχιστον 15.000 νεκρούς μέσα σε λιγότερο από πέντε μήνες, και για έως και διπλάσιο αριθμό τραυματιών. Επιπρόσθετα, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν καταστρέψει περισσότερα από 1.000 ρωσικά άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα.

Σύμφωνα με αμερικανούς αξιωματούχους, στην παρούσα φάση ο Βλαντίμιρ Πούτιν στερείται έμψυχου υλικού για να αποπειραθεί να εξέλθει από την ανατολική Ουκρανία και να καταλάβει την Οδησσό και το λιμάνι της με στόχο να αποκόψει την Ουκρανία από τη Μαύρη Θάλασσα και να στραγγαλίσει την οικονομία της.

Δυτικά ΜΜΕ μεταδίδουν πως χρειάζεται απεγνωσμένα περισσότερους άνδρες, όχι για να εξαπολύσει νέες επιθέσεις, αλλά για να διατηρήσει τη σχετική υπεροχή στην ανατολική Ουκρανία. Ωστόσο αποφεύγει να κηρύξει γενική επιστράτευση γιατί αυτό θα αποκάλυπτε στους πολίτες της Ρωσίας πως η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» για την οποία τους μίλησε πριν από σχεδόν πέντε μήνες, είναι στην πραγματικότητα ένας ολικός πόλεμος ο οποίος, μάλιστα, δεν εξελίσσεται όπως θα ήθελε το Κρεμλίνο. Οπότε για να καλύψει τις πολλές ελλείψεις στο πεδίο η Μόσχα βασίζεται σε μέλη εξαθλιωμένων εθνοτικών μειονοτήτων, Ουκρανούς από τα αυτονομιστικά εδάφη, μισθοφόρους και στρατιωτικοποιημένες μονάδες της εθνοφρουράς.

Σε αυτό το πλαίσιο το ΝΑΤΟ ευελπιστεί ότι ο ουκρανικός στρατός θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τα πυραυλικά συστήματα υψηλής κινητικότητας πυροβολικού (HIMARS) που οι ΗΠΑ απέστειλαν στο Κίεβο, ούτως ώστε να προκαλέσει πολύ πιο βαριά, πιο θανατηφόρα και καταστροφικά, πλήγματα στις ρωσικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου.

Σε αυτήν την περίπτωση οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν όχι μόνον να ακινητοποιηθούν αλλά και να χάσουν εδάφη, εξέλιξη που θα μπορούσε, με τη σειρά της, να αναγκάσει τον ρώσο πρόεδρο να διαπραγματευτεί για κατάπαυση του πυρός, ανταλλαγές αιχμαλώτων, ανθρωπιστικές εκκενώσεις και προστασία των ουκρανικών εξαγωγών τροφίμων. Εμμεση συνέπεια θα ήταν η μείωση του πληθωρισμού και, κατ’ επέκταση, των πιέσεων που σύντομα ενδέχεται να αρχίσουν να ασκούν ανοικτά τα ευρωπαϊκά κράτη προς το Κίεβο για τη σύναψη μιας οποιασδήποτε συμφωνίας με τη Μόσχα.

«Τίποτα δεν δείχνει πως ο Πούτιν είναι έτοιμος να συνάψει μια τελική ειρηνευτική συμφωνία, αλλά μπορεί να είναι δυνατό να τον ωθήσουμε σε αυτού του είδους την κατάπαυση του πυρός, η οποία θα μπορούσε να προσφέρει ανακούφιση στις αγορές ενέργειας και τροφίμων. Οπότε, για όλους αυτούς τους λόγους, θα υποστήριζα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία πρόκειται να εισέλθει στην πιο επικίνδυνη φάση του από τότε που εισέβαλαν οι Ρώσοι τον Φεβρουάριο: η χειμερινή στρατηγική του Πούτιν συναντά την καλοκαιρινή στρατηγική του ΝΑΤΟ», συνοψίζει ο Φρίντμαν, υπενθυμίζοντας πως οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν ήδη αρχίσει να καταστρώνουν τα σχέδια αντεπίθεσής τους στα κατεχόμενα από τους Ρώσους νότια εδάφη της χώρας.

Ωστόσο, ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του, ο Φρίντμαν δεν παραλείπει να υπογραμμίσει ότι «δυστυχώς» δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα αντιδράσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν εάν δει τα στρατεύματά του να ακινητοποιούνται ή να χάνουν εδάφη. Θα μπορούσε να καταστεί πιο δεκτικός σε διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός, θα μπορούσε, όμως, και να κηρύξει γενική επιστράτευση.

Πάντως σύμφωνα με τον πολύπειρο, βραβευμένο τρις (!) με Πούλιτζερ, αμερικανό δημοσιογράφο το μόνο σίγουρο είναι πως «ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα τερματιστεί πραγματικά όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία στη Μόσχα. Αυτό δεν είναι ένα κάλεσμα για την ανατροπή του. Αυτό καλούνται οι Ρώσοι να το αποφασίσουν. Είναι απλώς μια παρατήρηση ότι αυτός ήταν πάντα ο πόλεμος του Πούτιν. Ο ίδιος προσωπικά τον συνέλαβε, τον σχεδίασε, τον σκηνοθέτησε και τον αιτιολόγησε. Του είναι αδύνατο να φανταστεί τη Ρωσία ως μεγάλη δύναμη χωρίς την Ουκρανία. Οπότε, ενώ μπορεί να είναι δυνατό να εξαναγκαστεί ο Πούτιν σε κατάπαυση του πυρός, αμφιβάλλω ότι δεν θα είναι προσωρινή. Εν ολίγοις: αυτός ο πόλεμος στην Ουκρανία απέχει τόσο πολύ από το τέλος που δεν μπορώ καν να το δω», καταλήγει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News