Τα παιδιά με τις πορτοκαλί φανέλες, 13χρονα και 14χρονα, είχαν, μόλις, νικήσει τους αντιπάλους τους, κατακτώντας την πρώτη θέση ενός ποδοσφαιρικού τουρνουά. Τη στιγμή που συγκεντρώθηκαν για να παραλάβουν το τρόπαιο του θριάμβου τους και τα μετάλλιά τους, δεν είχαν κανένα λόγο να στέκονται σκυθρωπά, με τα μάτια τους υγρά, έτοιμα να αναβλύσουν δάκρυα. Ή, μήπως, είχαν;

Στις μεγάλες λύπες, όλοι θέλουν δίπλα τους έναν δικό τους άνθρωπο. Αλλά το ίδιο ισχύει και στις μεγάλες χαρές. Οι μικροί μπαλαδόροι των ακαδημιών της Σαχτάρ Ντονέτσκ βρίσκονταν στο Σπλιτ, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα σπίτια τους, συμπληρώνοντας τον τέταρτο μήνα της προσφυγιάς τους. Χωρίς τον πατέρα, που έμεινε πίσω για να πολεμήσει τους ρώσους εισβολείς, αλλά και τη μητέρα, που πήρε τη δύσκολη απόφαση να μην ακολουθήσει τον γιο της στην Κροατία, προκειμένου να συμπαρασταθεί στον άνδρα της και την υπόλοιπη οικογένεια.

Ολα συνέβησαν πολύ γρήγορα εκείνες τις ταραγμένες μέρες, αμέσως μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Η Σαχτάρ, ο πιο επιτυχημένος σύλλογος της Ουκρανίας μαζί με την Ντινάμο Κιέβου, κινήθηκε αστραπιαία για τα προστατεύσει τους ανθρώπους της. Οι ξένοι ποδοσφαιριστές, με τις οικογένειές τους, επέστρεψαν στις πατρίδες τους. Οι Ουκρανοί βρήκαν καταφύγιο στην Τουρκία και, στη συνέχεια, στη Σλοβενία. Δίνουν φιλικά ματς σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, για να διαδηλώσουν υπέρ της ειρήνης, αλλά και για να συγκεντρώσουν χρήματα υπέρ της ουκρανικής αντίστασης. Το πρώτο από αυτά είχε διεξαχθεί στις 9 Απριλίου στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» με αντίπαλο τον Ολυμπιακό. Τα παιδιά των ακαδημιών, γύρω στα 100, φυγαδεύτηκαν στο Σπλιτ, όπου η τοπική Χάιντουκ προσφέρθηκε να τα φιλοξενήσει. Μόνο 12 από αυτά είχαν την τύχη να τα συνοδεύσουν οι μητέρες τους στο μακρινό τους ταξίδι.

«Είναι ένας εφιάλτης», τόνισε στον απεσταλμένο των New York Times, Tariq Panja, ο Εντγκαρ Καρντόσο, επικεφαλής των νεανικών ομάδων της Σαχτάρ τα τελευταία 8 χρόνια. «Κανείς δεν μπορεί να πει πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Ο πόλεμος, ο αποχωρισμός, η αβεβαιότητα. Τα παιδιά νιώθουν αβάσταχτη μοναξιά, έπειτα από τόσους μήνες «εξορίας» σε έναν άγνωστο, για εκείνα, τόπο». Ζουν στο «Zagreb Hotel», ένα παλιό, παραθαλάσσιο ξενοδοχείο, και βγαίνουν από αυτό μόνο για προπονήσεις, αγώνες και καμιά βόλτα στην παραλία. Στα μισά του χωματόδρομου που οδηγεί στη θάλασσα, ένα γκράφιτι μαρτυρά την παρουσία τους εκεί: «Slava Ukraini», γράφει με μεγάλα μαύρα γράμματα. «Δόξα στην Ουκρανία».

Τώρα φοβούνται και ότι θα χάσουν, ο ένας τον άλλον. Η Μπαρτσελόνα, η Μπάγερν Μονάχου και αρκετοί, ακόμη, μεγάλοι σύλλογοι της Ευρώπης στρατολογούν τα ταλέντα που ξεχωρίζουν, ηλικίας 14 έως 17 ετών, και τα εντάσσουν στις δικές τους ποδοσφαιρικές ακαδημίες, χωρίς η Σαχτάρ να μπορεί να το αρνηθεί. Και είναι αβέβαιο, το αν θα επιστρέψουν. Ο κανονισμός της FIFA, ο οποίος επιτρέπει σε επαγγελματίες παίκτες και φερέλπιδες νέους που ανήκουν σε ουκρανικές ομάδες να αναζητήσουν το μέλλον τους αλλού, επρόκειτο να ισχύσει έως τις 30 Ιουνίου. Αλλά την Τρίτη, παρατάθηκε μέχρι το καλοκαίρι του 2023.

Στο Ντονέτσκ ο 40χρονος Καρντόσο είχε υπό τις οδηγίες του δεκάδες συνεργάτες. Κάθε ηλικιακή ομάδα διέθετε δυο προπονητές, διατροφολόγους, ειδικούς για την εκγύμναση των παιδιών, αναλυτές και διερμηνείς. Σήμερα, έχει δίπλα του μόνο τρεις ανθρώπους: μια γυμνάστρια, έναν 60χρονο πρώην ποδοσφαιριστή, ως βοηθό προπονητή, και ένα διοικητικό στέλεχος. Πρόκειται για την Εκατερίνα Αφανασένκο, 30 ετών, η οποία τον καιρό της ειρήνης εργαζόταν στο Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού της Σαχτάρ. Το 2014, όταν οι αυτονομιστές είχαν επιτεθεί στην πόλη της ανατολικής Ουκρανίας για πρώτη φορά, η Αφασένκο είχε αναλάβει τη μετεγκατάσταση των ακαδημιών σε ασφαλή περιοχή, στο Κίεβο, και τη διοίκησή τους. Τώρα, στο Σπλιτ, ο ρόλος της είναι ακόμη πιο απαιτητικός. Οπως τόνισε στους New York Times, εκείνη και ο Καρντόσο είναι γι’ αυτά τα παιδιά «κάτι σαν μητέρα και πατέρας τους».

Στην ανοιχτή πρόσκληση που απηύθυνε ο σύλλογος στους συγγενείς των παιδιών να τα επισκεφτούν στο Σπλιτ, ελάχιστοι κατάφεραν να ανταποκριθούν. Ανάμεσά τους, η Ελενα Κοστρίτσα: μια μάνα που δεν ήθελε να αφήσει τον γιο της μόνο στα 16α του γενέθλια. Ο μικρός χάρηκε, αλλά ρωτούσε συνέχεια για τον πατέρα του. Οι υπόλοιποι παρακολουθούσαν τη μητέρα του να του χαϊδεύει το κεφάλι, και σκέφτονταν ότι εκείνοι δεν φάνηκαν τόσο τυχεροί…

Ευτυχώς, οι «γιοι της Σαχτάρ» έχουν βρει ένα ασφαλές καταφύγιο, μακριά από τη φρίκη του πολέμου. Αλλά τίποτα δεν θα τους κάνει να χαμογελάσουν, μέχρι να αγκαλιάσουν, ξανά, τα αγαπημένα τους πρόσωπα – κάτι που δεν φαίνεται πως θα συμβεί στο ορατό μέλλον. Μέχρι να έρθει η ώρα της επανένωσης με τις οικογένειές τους, θα χυθούν πολλά δάκρυα ακόμη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News