Μπορεί για πάντα ο τουρισμός να λογίζεται ως «από μηχανής θεός»;

Αυτό το ερώτημα έθεσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος, μιλώντας στην 30η Τακτική Γενική Συνέλευση την Τετάρτη στο Μουσείο Μπενάκη.

Είναι η δεύτερη φορά που το θέτει δημόσια σε διάστημα μερικών ημερών. Και προφανώς, όχι τυχαία. Ειδικά από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης.

Μια Γενική Συνέλευση, η οποία συνέπεσε με την κλιμάκωση των σεναρίων για πρόωρες κάλπες, διαμορφώνοντας το ανάλογο κλίμα και τις συζητήσεις στα πηγαδάκια. Αλλά και μια ιδιότυπη συνεδρίαση, καθώς για πρώτη φορά, λόγω της συνάντησης του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, δεν πραγματοποιήθηκε η Ανοιχτή – επίσημη – ετήσια συνάντηση του τομέα.

Στη θέση της διευρύνθηκε το πρόγραμμα της πρωινής Κλειστής Συνεδρίασης. Με την παρουσία του προέδρου της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα και του υπουργού Τουρισμού Βασίλη Κικίλια και με βιντεοσκοπημένα μηνύματα του Πρωθυπουργού και των στρατηγικών εταίρων του ΣΕΤΕ, Aegean, Eurobank και Cosmote.

Ισως η απουσία του Πρωθυπουργού να μην κατέστησε επιτακτική και την παρουσία πολλών κυβερνητικών στελεχών και αξιωματούχων, πέραν του υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη και του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή.

Ποια είναι η απάντηση στο ερώτημα του προέδρου του ΣΕΤΕ; Προφανώς, όχι. Αυτό επισήμανε και ίδιος. Προσθέτοντας ότι «όσοι νομίζουν ότι όλα γίνονται στον αυτόματο πιλότο, διαψεύδονται». Γιατί στο παρελθόν, ο τουρισμός μπορεί να λειτούργησε ως «από μηχανής θεός», στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, ενισχύοντας το ΑΕΠ και κινώντας την οικονομία.

Ο κόσμος όμως αλλάζει.

«Ο ελληνικός τουρισμός, είναι εγγυητής σταθερότητας, ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής για όλους». Αλλά η χρονιά είναι «δύσκολη, πολύπλοκη και απρόβλεπτη», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ. Παρότι οι προβλέψεις για την τουριστική περίοδο είναι «εξαιρετικά ενθαρρυντικές», όπως ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο μήνυμά του. Τόσο, που η χρονιά μπορεί να φθάσει στα επίπεδα ρεκόρ του 2019. Σε επίπεδο εσόδων κυρίως. Γιατί τα έσοδα έχουν σημασία. Φέτος, όπως και κάθε μια από τις προηγούμενες χρονιές.

Γιατί ισχυρός τουρισμός σημαίνει ισχυρή οικονομία, υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός προς το κλαδικό ακροατήριο. Χαρακτηρίζοντας τον τουρισμό, «στυλοβάτη» της εθνικής οικονομίας και «πηγή εθνικού πλούτου», ο οποίος είναι αντιμέτωπος με νέα στοιχήματα. Και που σήμερα καλείται να ευθυγραμμιστεί με την ψηφιακή λειτουργία και το οικολογικό υπόδειγμα.

«Η συνύπαρξη του ανταγωνιστικού τουρισμού με σεβασμό στη φύση αποτελεί προτεραιότητα», τόνισε ο Πρωθυπουργός, αναφερόμενος στα παραδείγματα της Αστυπάλαιας, της Χάλκης και της Τήλου, στα πρότυπα της κυκλικής οικονομίας και της ενεργειακής αυτονομίας.

Για να προσθέσει ότι «η επιχειρηματική βιωσιμότητα, όμως, συνεπάγεται και την κοινωνική βιωσιμότητα». Και να επισημάνει την «απειλητική έλλειψη προσωπικού στον κλάδο».

Εδώ ο κ. Μητσοτάκης έφερε τον κλάδο προ των ευθυνών του, λέγοντας ότι «ο τουρισμός πρέπει να είναι ελκυστικός όχι μόνο στους επισκέπτες αλλά και σε όσους εργάζονται σε αυτόν. Κάτι που παραπέμπει σε καλύτερους μισθούς και όρους εργασίας».

Αυτό επιβάλλει «η ελεύθερη αγορά αλλά και η κοινωνική ευθύνη. Μόνο ο ευχαριστημένος εργαζόμενος, άλλωστε, γίνεται και παραγωγικός εργαζόμενος, για τον ίδιο και για την επιχείρηση».

Και συμπλήρωσε ότι από την πλευρά της πολιτείας, «αναλαμβάνουμε την αναβάθμιση των υποδομών, από τους δρόμους, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια μέχρι την ύδρευση ή την ανακύκλωση. Ακόμη και τη στροφή της εκπαίδευσης προς τομείς που αναζητά η οικονομία και η αγορά εργασίας. Δικός σας ρόλος, τώρα, είναι να φανείτε και πάλι πρωτοπόροι και ευρηματικοί στις προσαρμογές τις οποίες απαιτεί η νέα εποχή στον κλάδο».

Σε αυτή τη νέα εποχή, «η κανονικότητα είναι εξαίρεση σ’ έναν κανόνα πολλαπλών κρίσεων», είπε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ. Τονίζοντας ότι δύο έννοιες θα απασχολήσουν τον τουρισμό το επόμενο διάστημα: η ανταγωνιστικότητα και η ανθεκτικότητα.

Ο ίδιος σημείωσε την έλλειψη προσωπικού στον τομέα, αλλά και τις αναφορές για ακατάλληλες εργασιακές συνθήκες, τονίζοντας ως θέση του ΣΕΤΕ ότι καμία παραβίαση εργασιακών κανόνων δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Γι’ αυτό ζήτησε έλεγχο από το κράτος, αλλά και τήρηση των κανόνων από τους επαγγελματίες. Και δήλωσε έτοιμος για έναν καλόπιστο και ειλικρινή διάλογο, με γνώμονα μια νέα στρατηγική για την εργασία στον τουρισμό. «Να επιδοτούμε την εργασία και όχι την ανεργία», είπε. «Να αλλάξουμε επιτέλους νοοτροπία».

Τον προεκλογικό τόνο έδωσε στη Γενική Συνέλευση η τοποθέτηση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

Ο κ. Τσίπρας μίλησε για τον τουρισμό, εστιάζοντας στην αύξηση του κόστους που φέτος θα επηρεάσει τα λειτουργικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων και στην έλλειψη προσωπικού, σε συνάρτηση με άσχημες συνθήκες εργασίας. Τα σχόλιά του επικεντρώθηκαν στις προκλήσεις από την ενεργειακή κρίση, την έκρηξη του πληθωρισμού, την ακρίβεια και την επικίνδυνη έξαρση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και δήλωσε βέβαιος για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Ενώ φρόντισε να ανανεώσει ένα στοίχημα με τον επίτιμο πρόεδρο του ΣΕΤΕ Ανδρέα Ανδρεάδη, τιμώντας αυτό που είχαν βάλει στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΤΕ το 2016 για την τότε εξέλιξη της τουριστικής σεζόν.

Με μια σύντομη ρητορική αντιπαράθεσης ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, στη συνέχεια, εξήγησε ότι η φετινή χρονιά υπηρετεί έναν διττό στόχο. «Αφενός να καταφέρουμε να ανοίξουμε νωρίτερα την τουριστική περίοδο και αφετέρου να ενισχύσουμε τις προϋποθέσεις για την αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων». Ενώ επισήμανε την προοπτική που δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης. Χρηματοδοτικό εργαλείο το οποίο υπογράμμισε και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εurobank Φωκίων Καραβίας για την απαραίτητη αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, «ώστε τα φετινά ρεκόρ να είναι μόνο η αρχή».

«Πρωταρχικός μας στόχος είναι να επενδύσουμε και να υποστηρίξουμε εμφατικά το επίπεδο της υπηρεσίας», τόνισε ο Πρόεδρος της AEGEAN Ευτύχιος Βασιλάκης, εστιάζοντας σε μακροχρόνιες παρεμβάσεις για την περαιτέρω διαφοροποίηση και διάχυση του προϊόντος σε περισσότερες περιοχές και στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Ενώ πρόσθεσε ότι το επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρίας επιταχύνεται και 11 νέα αεροπλάνα αναμένονται εντός του έτους.

Η φετινή χρονιά λοιπόν «μυρίζει» ρεκόρ. Παρ’ όλ’ αυτά, το κλίμα στη Γενική Συνέλευση δεν θύμιζε τον ενθουσιασμό της Ανοιχτής Συνεδρίασης της χρονιάς – ρεκόρ του 2019. Γιατί φέτος δεν είναι μια ανέφελη χρονιά. Γιατί έχουν προηγηθεί δύο χρόνια πανδημίας. Γιατί υπάρχει ένας πόλεμος σε εξέλιξη, ο οποίος άλλαξε πολλά. Γιατί η ενεργειακή κρίση είναι μια παγκόσμια απειλή και ο πληθωρισμός καλπάζει. Γιατί η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται σε ανάσχεση. Γιατί ο φόβος για ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο είναι ενισχυμένος.

Ο ελληνικός τουρισμός έχει να διαχειριστεί δύο ζητούμενα: το σήμερα και το αύριο.

Το σήμερα είναι ήδη προδιαγεγραμμένο και όπως φαίνεται θα έχει έντονα θετικό πρόσημο.

Το αύριό του όμως έχει προκλήσεις και απαιτεί προετοιμασία και προσήλωση, ώστε να καταστεί αξιόπιστος εγγυητής σταθερότητας και κοινωνικής συνοχής.

Και ο τουρισμός μπορεί να μην λειτουργήσει ως «από μηχανής θεός».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News