Η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοί της έχουν να αντιμετωπίσουν ένα νέο μεγάλο εχθρό: τη ρωσική παραπληροφόρηση για το θέμα της επικείμενης παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.

Η Μόσχα έχει επιδοθεί σε μία εκστρατεία προπαγάνδας παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως την αθώα περιστερά που δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να φύγουν τα πλοία με τα τρόφιμα από τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Αντίθετα, ισχυρίζεται ότι αυτοί που δημιουργούν το πρόβλημα είναι οι Ουκρανοί που έχουν ναρκοθετήσει τα λιμάνια τους , ιδίως της Οδησσού, και οι Δυτικοί, που έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία.

Στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που δημιούργησε όλη αυτή την κατάσταση, η Μόσχα δεν κάνει καμία αναφορά ούτε στον ναυτικό αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών από τα ρωσικά πλοία.

Οπως αναφέρει το Politico, οι Ρώσοι ανησυχούν για τη φήμη τους στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και δεν θέλουν για κανέναν λόγο να θεωρηθούν υπεύθυνοι από τους λαούς αυτών των περιοχών, οι οποίοι είναι και εκείνοι που θα υποφέρουν περισσότερο από τον επαπειλούμενο λιμό, αν οι Ουκρανοί δεν καταφέρουν να εξαγάγουν τα σιτηρά τους.

«Θέατρο» από Λαβρόφ

Στην πιο πρόσφατη «θεατρική παράσταση» των Ρώσων, ο Σεργκέι Λαβρόφ επισκέφθηκε την Αγκυρα, την Τετάρτη, για δήθεν συνομιλίες για το άνοιγμα διαδρόμων στον Εύξεινο Πόντο, από τους οποίους θα επιτραπεί να περάσουν τα πλοία με τα σιτηρά, που θα αναχωρήσουν από τα ουκρανικά λιμάνια. Οι Ουκρανοί, όμως, δεν προσκλήθηκαν καν σε αυτές τις  εξ ορισμού «άκυρες  συνομιλίες».

Ο Λαβρόφ, βέβαια, είπε τα δικά του: «Η ρωσική ομοσπονδία δεν δημιουργεί κανένα εμπόδιο στη διέλευση των πλοίων. Δεν εμποδίζουμε κανέναν».

Αυτό είναι που επαναλαμβάνουν οι ρώσοι αξιωματούχοι, για να πείσουν τους λαούς ότι δεν φταίει η Μόσχα που δεν έχουν να φάνε ή που έχουν αυξηθεί κατακόρυφα παγκοσμίως οι τιμές των τροφίμων.

Οι Ρώσοι ισχυρίζονται μάλιστα ότι αν αρθούν οι δυτικές κυρώσεις εναντίον τους, είναι πρόθυμοι να κάνουν ό,τι μπορούν για να αναχωρήσουν τα πλοία με τα σιτηρά από την Οδησσό.

Εκβιάζουν με πείνα

Σε διάγγελμά του την Πέμπτη, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τούς κατηγόρησε ότι εκβιάζουν τον πλανήτη με την απειλή της πείνας. Ο κόσμος βρίσκεται στο κατώφλι μιας «τρομερής επισιτιστικής κρίσης», με την Ουκρανία ανίκανη να εξαγάγει μεγάλες ποσότητες σιταριού, καλαμποκιού, λαδιού και άλλων προϊόντων, τα οποία είχαν έναν «σταθεροποιητικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά», είπε ο ουκρανός πρόεδρος.

«Αυτό σημαίνει ότι, δυστυχώς, μπορεί να υπάρχει έλλειψη προϊόντων σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο. Εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να λιμοκτονήσουν, αν συνεχιστεί ο ρωσικός αποκλεισμός της Μαύρης Θάλασσας», τόνισε ο Ζελένσκι.

Ο ουκρανός υφυπουργός Οικονομικών, Τάρας Κάτσκα, πρόσθεσε, μιλώντας στο Politico: «Οι Ρώσοι δεν διαπραγματεύονται, αλλά χτίζουν το αντι-δυτικό τους αφήγημα. Υποκρίνονται ότι δεν φταίει η Ρωσία, αλλά η Ουκρανία και οι δυτικές κυρώσεις για την επισιτιστική κρίση. Αλλά ισχύει το αντίθετο».

Οπως σημειώνει ο δημοσιογράφος του Politico, ο Λαβρόφ παρέλειψε να πει ότι οι Ρώσοι έχουν καταστρέψει το λιμάνι της Μαριούπολης και ότι από τον Φεβρουάριο μπλοκάρουν τις εξαγωγές από την Οδησσό και το Μικολάιβ, αφήνοντας τουλάχιστον 23 εκατ. τόνους σιτηρών και ελαιοκράμβης παγιδευμένους στην Ουκρανία, που αντιστοιχεί στις εξαγωγές πέντε μηνών.

Αύξηση των διεθνών τιμών

Ο ναυτικός αποκλεισμός από τους Ρώσους έχει προκαλέσει την αύξηση των τιμών τροφίμων παγκοσμίως, καθώς και σοβαρά προβλήματα σε χώρες που βασίζονται στην Ουκρανία για τη σίτιση των λαών τους, όπως το Τσαντ, η Αίγυπτος, η Σομαλία και ο Λίβανος.

Η προπαγάνδα των Ρώσων αρχίζει και έχει αποτελέσματα πάντως. Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποίησαν ότι η ρωσική εκδοχή κερδίζει έδαφος στην Αφρική. Ο σενεγαλέζος πρόεδρος της Αφρικανικής Ενωσης, που επισκέφθηκε τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο, την περασμένη εβδομάδα επανέλαβε τους ισχυρισμούς των Ρώσων στις δηλώσεις του.

Βέβαια, η Σενεγάλη εισάγει το μισό της σιτάρι από τη Ρωσία, ενώ και άλλες χώρες, η Ρουάντα, το Κονγκό και η Ερυθραία βασίζονται κατά πολύ στη Μόσχα για τα σιτηρά τους.

Οι δήθεν διαπραγματεύσεις της Ρωσίας με την Τουρκία στην Αγκυρα ήταν απλώς δημόσιες σχέσεις για τα μάτια του (αφρικανικού) κόσμου, σημείωσε ο Τίμοθι Ας, οικονομολόγος, μιλώντας στο Politico. «Για να φανεί ότι δρα με τη λογική και ότι φταίει η Ουκρανία για τη κρίση».

Η Τουρκία πάντως, υιοθέτησε την ρωσική γραμμή. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στεκόμενος δίπλα στον Λαβρόφ, μετά τη συνάντησή τους, είπε πως, «αν είναι να ανοίξουμε τη διεθνή ουκρανική αγορά, θεωρούμε ότι η άρση των εμποδίων για τις ρωσικές εξαγωγές είναι νόμιμο αίτημα».

Την ίδια στιγμή, ο Αντόνιο Γκουτέρες, γγ του ΟΗΕ, προσπαθεί να επιτύχει την επίτευξη διεθνούς συμφωνίας για το άνοιγμα ασφαλών διαδρόμων στη Μαύρη Θάλασσα. Μέσα από αυτούς, τα εμπορικά πλοία, φορτωμένα σιτάρι και άλλους σπόρους, θα μπορούν να ταξιδεύουν με ασφάλεια από και προς τα ουκρανικά λιμάνια, συνοδευόμενα από πολεμικά σκάφη ουδέτερης χώρας, πιθανώς της Τουρκίας.

Ο Λαβρόφ είπε ότι το κύριο εμπόδιο στο ελεύθερο εμπόριο είναι οι νάρκες στο λιμάνι της Οδησσού, που έχουν τοποθετήσει οι Ουκρανοί. «Αν αυτοί να αποσύρουν τις νάρκες τους, τότε είμαστε και εμείς έτοιμοι να βοηθήσουμε», είπε.

Ομως, ο Κάτσκα απάντησε ότι «τα βασικά προβλήματα είναι τα πολεμικά σκάφη των Ρώσων και ο κίνδυνος που δημιουργούν για το εμπόριο και τη μεταφορά των αγαθών. Οι νάρκες είναι δευτερεύον ζήτημα». Εξάλλου, οι Ουκρανοί τονίζουν ότι οι νάρκες είναι απαραίτητες για να αποτρέψουν μία ρωσική επίθεση στην Οδησσό.

Τα ψέματα του Πούτιν

«Ο Πούτιν λέει ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τους εμπορικούς διαδρόμους για να επιτεθεί στην Οδησσό. Ο ίδιος Πούτιν που είχε πει στον Μακρόν και τον Σολτς ότι δεν θα επιτεθεί στην Ουκρανία, λίγες ημέρες πριν εισβάλει. Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε τον Πούτιν, τα λόγια του είναι κενά», τόνισε ο Ντμίτρο Κουλέμπα, υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας.

«Πώς οι κυρώσεις εμποδίζουν τη Μόσχα να επιτρέψει στα ουκρανικά φορτία σιτηρών να φύγουν; Δεν υπάρχει καμία σύνδεση. Μόνο η παρουσία του ρωσικού ναυτικού είναι πρόβλημα, είναι το μόνο πράγμα που δεν αφήνει τα ουκρανικά τρόφιμα να φτάσουν στις αγορές», σημείωσε ο Βολοντίμιρ Ντουμπόβικ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Οδησσού.

Ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Λουίτζι Ντι Μάιο, ήταν κατηγορηματικός, λέγοντας ότι ο Πούτιν χρησιμοποιεί το σιτάρι ως όπλο: «Το μπλοκάρισμα των εξαγωγών σιτηρών σημαίνει ότι καταδικάζεις εκατομμύρια παιδιά, γυναίκες και άνδρες, που βρίσκονται μακριά από τη σύγκρουση, σε θάνατο».

Το πρόβλημα θα γίνει ακόμα πιο έντονο όταν γίνει η συγκομιδή της σοδειάς που έσπειραν οι Ουκρανοί τον περασμένο χειμώνα. Πρόκειται για δεκάδες εκατομμύρια τόνους σιτηρών, που πρέπει να αποθηκευτούν με ασφάλεια μέχρι να μπορέσουν να εξαχθούν σε άλλες χώρες.

Τον Νοέμβριο, θα πρέπει να μαζέψουν το καλαμπόκι, και μέχρι τότε, η Ουκρανία θα χρειάζεται αποθηκευτικούς χώρους για ακόμα 15 εκατ. τόνους. Οι Ρώσοι έχουν καταστρέψει επίτηδες πολλά από τα τεράστια σιλό στα οποία αποθήκευαν τα σιτηρά οι Ουκρανοί, ενώ δεκάδες αγρότες έχουν σκοτωθεί από νάρκες και βομβαρδισμούς στα χωράφια τους.

Εναλλακτικές οδοί

Η ΕΕ και το Κίεβο προσπαθούν να αυξήσουν τα φορτία που φεύγουν στην Πολωνία και τη Ρουμανία, συγκεκριμένα στο Γκντανσκ και στην Κωνστάντζα, με τρένο ή μέσω των μικρών ουκρανικών λιμανιών στον Δούναβη, κάτι που θα βοηθούσε αν και οι δυνατότητες είναι περιορισμένες, ενώ χρειάζεται χρόνος για να γίνει.

Η Ουκρανία έχει στείλει περίπου 601.115 τόνους σιτηρών στο ρουμανικό λιμάνι της Κωνστάντζας, στη Μαύρη Θάλασσα, μετά από την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου, με επιπλέον 120.294 τόνους να βρίσκονται καθ’ οδόν.

Τα σιτηρά που έχουν σταλεί με φορτηγίδες, τρένα και φορτηγά στο λιμάνι της Ρουμανίας ανέρχονται περίπου στο 3% των 20 εκατομμυρίων τόνων που χρειάζονται για να μεταφερθούν πριν από τη νέα συγκομιδή που ξεκινά στα τέλη Ιουλίου για να αποφευχθούν σημεία συμφόρησης και να αποτραπεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Επιπλέον, η Ρωσία μπορεί να θέσει περιορισμούς στις δικές της εξαγωγές σιτηρών του χρόνου, για πολιτικούς λόγους, κάτι που θα διπλασιάσει τις τιμές παγκοσμίως και θα επιτείνει την επισιτιστική κρίση, εξηγούν ειδικοί αναλυτές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News