Η συνάντηση της Δευτέρας με τον Πρόεδρο Μπάιντεν και η ομιλία του, την Τρίτη, στην Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας στο Κογκρέσο αποτελούν, αδιαμφισβήτητα, ένα σημαντικό σταθμό στα τρία χρόνια της πρωθυπουργίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Παράλληλα, η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, έρχεται τη στιγμή που οι προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων Ουάσιγκτον-Αγκυρας προχωρούν – αλλά με εμπόδια.

Το Μέγαρο Μαξίμου έχει επιλέξει να προωθήσει την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο ως τη σημαντικότερη στιγμή της παρουσίας του στην Ουάσιγκτον και όχι αδίκως, αφού ο Πρωθυπουργός μπαίνει στη μάλλον αξιοζήλευτη μικρή λίστα ξένων ηγετών που έχουν απευθυνθεί στο Κογκρέσο.

Η ομιλία στο Κογκρέσο στέλνει ένα σημειολογικό μήνυμα προς άπαντες στην περιοχή μας (περιλαμβανομένης της Άγκυρας) ότι οι κοινές αξίες δεν είναι για το αμερικανικό πολιτικό σύστημα κάτι που οποιοσδήποτε επιθυμεί να έχει καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον μπορεί να παρακάμψει εύκολα. Και, συνιστά, βεβαίως και ένα μήνυμα του Κογκρέσου προς την κυβέρνηση Μπάιντεν, ότι δεν πρέπει να υποκύψει – τουλάχιστον όχι δίχως σοβαρά ανταλλάγματα – στη τουρκική συνταγή του “reciprocity”, δηλαδή μιας σχέσης βασισμένης στην ανταλλαγή.

Το Κογκρέσο, τα F-16 και τα F-35

Το Κογκρέσο είναι σημαντικό κυρίως για λόγους που συνδέονται με τα Ελληνοτουρκικά.

Οπως είναι γνωστό, η Αγκυρα επιχειρεί εδώ και μήνες να προωθήσει ένα αίτημα για την προμήθεια νέων F-16, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να στηρίζει ενεργά. Οι λόγοι είναι δύο:

Πρώτο και κυριότερο, η Ουάσιγκτον επιθυμεί να κρατήσει ανοικτό τον δίαυλο που θα οδηγήσει στην ουσιαστική επιστροφή της Αγκυρας στο δυτικό στρατόπεδο. Το παζάρι… δι’ αντιπροσώπων που έχει ξεκινήσει ο Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ είναι συνδεδεμένο και με την προμήθεια F-16 αλλά και με την… «ελευθερία κινήσεων» που απαιτεί η Άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο και ευρύτερα στη περιοχή. Το Κογκρέσο αποτελεί ένα σταθερό εμπόδιο στην επιστροφή της Τουρκίας ως συνομιλητή με την αμερικανική κυβέρνηση από το 2018, μετά και την έξωση της από το πρόγραμμα των F-35.

Ο δεύτερος λόγος που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιθυμεί την προώθηση του προγράμματος αναβάθμισης των F-16 είναι τα 1,4 δισ. δολάρια που χρωστά η “Lockheed Martin” στην Τουρκία, μετά την έξωση της από το πρόγραμμα των F-35.

Τα «ελληνικά»  F-35

Ως προς την ελληνική συζήτηση περί προμήθειας F-35 για την Πολεμική Αεροπορία, δεν θα πρέπει να αναμένεται κάτι συνταρακτικό. Ενδεχομένως κάποιες γενικόλογες αναφορές, καθώς ο δημοσιονομικός χώρος στη παρούσα φάση είναι περιορισμένος, ενώ με βάση την εκρηκτική αύξηση παραγγελιών του πέμπτης γενιάς μαχητικού, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να παραλάβει πριν το 2028-29. Επιπρόσθετα, μια τέτοια παραγγελία θα προϋπέθετε προηγούμενη αναβάθμιση των υποδομών στις Πτέρυγες Μάχης. Πέρα, πάντως, από τα F-35 η Αθήνα περιμένει πολλά στον τομέα των εξοπλιστικών από τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα καθώς στοχεύει στην ολοκλήρωση των συζητήσεων για την προμήθεια drones αλλά και μικρότερων συστημάτων που θα παραχωρηθούν μέσα από την πλατφόρμα που διαθέτει το Πεντάγωνο για το πλεονάζον υλικό των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Η ενεργειακή εξίσωση και οι επενδύσεις

Αν ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε ότι η Ελλάδα είναι χρήσιμη για κάτι στην περιοχή, αυτός είναι ο ρόλος της ως κόμβου για τη μεταφορά LNG στα Βαλκάνια και την υπόλοιπη Ευρώπη, σε μια περίοδο όπου εντείνονται οι προσπάθειες να μειωθεί η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η επιτάχυνση του βηματισμού για ολοκλήρωση των ενεργειακών έργων στην Αλεξανδρούπολη (FSRU αλλά και διασυνδετήριου αγωγού μεταξύ Βουλγαρίας-Ελλάδας) δεν είναι άμοιρη των εξελίξεων στο ουκρανικό μέτωπο. Επιπλέον, πραγματοποιείται με την ενεργό στήριξη των ΗΠΑ, που επιθυμούν, μεταξύ άλλων, να προωθούν μέσω της Αλεξανδρούπολης αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) προς τις αγορές της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, μέσα από ένα διευρυμένο δίκτυο αγορών. Φυσικά, η ελληνική   κυβέρνηση επιθυμεί την διεύρυνση των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα πέρα από την ενέργεια, κυρίως υπό τη μορφή εκείνων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί από Amazon και Microsoft.

Ησυχία ενόψει εκλογών

Όλα τα παραπάνω «δένουν γλυκά» και με τις προσδοκίες του Μεγάρου Μαξίμου από το καλοκαίρι. Η επίσκεψη στην Ουάσιγκτον συνδέεται με την επιθυμία της κυβέρνησης να διασφαλίσει ένα ήσυχο καλοκαίρι στα Ελληνοτουρκικά, αποσπώντας μια ξεκάθαρη αναδιατύπωση των εγγυήσεων ασφαλείας που προσφέρουν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα. Διότι, κατά τα λοιπά, η γεωπολιτική κατάσταση, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, θα βαίνει επιδεινούμενη με τις συνέπειες να διαχέονται – θέλοντας και μη – στην οικονομία. Οπότε ένα θετικό καλοκαίρι από πλευράς τουρισμού, μια κάποια ανάσχεση των οικονομικών απωλειών και ένα κλίμα ηρεμίας στα Ελληνοτουρκικά, αποτελούν για αρκετούς ένα καλό συνδυασμό και για ένα εκλογικό φθινόπωρο με τους καλύτερους οιωνούς για τη κυβέρνηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News