Ηταν, από κάθε άποψη, ένα ταξίδι «έκπληξη». Δεν περιμένει να βρει κανείς σε φιλόξενους παραδείσους και σμαραγδένια νερά τον ορισμό της ενεργειακής καινοτομίας. Σε υποβλητικά άγρια τοπία, «πράσινες» πρωτιές στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Δίπλα σε κινηματογραφικά σκηνικά, «λάβαρα» ελληνικότητας.

Η επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου σε Χάλκη, Τήλο και Σύμη, με αφορμή την 77η επέτειο της 8ης Μαΐου 1945, ημέρα υπογραφής του πρωτοκόλλου παραδόσεως των στρατευμάτων κατοχής Δωδεκανήσου στις συμμαχικές δυνάμεις, αποκάλυψε τόπους ακριτικούς αποφασισμένους να έχουν μέλλον.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ταξίδεψε άλλωστε ως εκεί για να δηλώσει το «παρών», την έγνοια της Πολιτείας για τις σημαντικές αυτές κουκίδες του Αιγαίου, αποδομώντας τον φόβο που θέλει τα ναυτικά μίλια και την απόσταση από τα αθηναϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων να ισούνται με λησμονιά. Και οι κάτοικοι πήραν το μήνυμα, της το ανταπέδωσαν με ζεστασιά, με χειροκρότημα, με αναγνώριση που κάθε δημόσιο πρόσωπο θα συγκινούσε. Το ταξίδι στη νησιωτική αυτή συστάδα ήλθε να προστεθεί σε αυτά του παρελθόντος, στην Κίναρο, τη Γαύδο, την Κάλυμνο, και να αποδείξει ότι το ενδιαφέρον για τα ακριτικά νησιά παραμένει αναλλοίωτο, αμείωτο, σταθερό.

Αυτή, διασταλτικά, είναι ίσως και η σημαντικότερη παράμετρος του δημοσιογραφικού απολογισμού μιας τέτοιας επίσκεψης. Το συναίσθημα, η προσωπική αύρα της Προέδρου, οι δικές της αξιακές επιλογές, διαπερνούν τα πρωτόκολλα, τις εθιμοτυπίες, τους κανόνες. Χωρίς εκπτώσεις στο θεσμικό κομμάτι του ρόλου της, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου θεωρεί ουσιώδες -το δηλώνει ευθέως- να αφήσει αποτύπωμα ενδιαφέροντος για τους απλούς πολίτες, και στην τελευταία γωνιά της Ελλάδας.

Το κίνητρο φαίνεται να είναι ισχυρό – μόνο το πρόγραμμα της επίσκεψης (γεμάτο και σφιχτό, σχεδόν τρεχάλα) να δει κανείς, αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι διατεθειμένη να αφήσει λεπτό να πάει χαμένο. Ούτε η ζέστη (διότι στα Δωδεκάνησα έχουν ήδη καλοκαίρι) κατάφερε να την πτοήσει: συνοδευόμενη από τον σύντροφό της Παύλο Κοτσώνη, υπό το άγρυπνο βλέμμα συνεργατών της, αφιέρωσε σημαντικό χρόνο, για να σταθεί δίπλα στον κόσμο, να χαιρετήσει, να συνομιλήσει, να φωτογραφηθεί (ακούραστα) μαζί τους. Είτε αυτοί είναι οπλίτες που φυλάνε Θερμοπύλες ή λιλιπούτειοι νέοι «φίλοι», όπως η Κασσάνδρα και ο Μιχάλης, προσχολικής ηλικίας (στη Χάλκη), είτε ο Παναγιώτης Πατέλης (φαρμακοποιός στη Χάλκη, σε ένα χρωματιστό κατάστημα που παραπέμπει στον κόσμο του Ευγένιου Τριβιζά), ή γιατροί της Axion Hellas (στη Σύμη), που βρέθηκαν εκεί για να προσφέρουν πολύτιμες ιατρικές υπηρεσίες σε μόνιμους κατοίκους.

Τα περιβαλλοντικά επιτεύγματα

Η εικόνα της Αθήνας δεν είχε σβηστεί καλά καλά από το μυαλό των μελών της αποστολής, όταν στον πρώτο σταθμό της επίσκεψης, τη Χάλκη, ήλθε να την αντικαταστήσει η απρόσμενη πανοραμική θέα της αδιατάρακτης θάλασσας από το μπαλκόνι του δημαρχείου. Έκανε πολύ κόσμο αυτό το «κάδρο» να βάλει στοίχημα ότι ο Παράδεισος – δεν μπορεί – κάπως έτσι θα μοιάζει… Απρόσμενο ήταν και το δώρο του δημάρχου Χάλκης Ευάγγελου Φραγκάκη στην Πρόεδρο: ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου φτιαγμένα από φύκια που ξεβράζει η θάλασσα, με μια καινοτόμο μέθοδο παραγωγής που αποσκοπεί στην αναγέννηση των νεκρών φύλλων της Ποσειδωνίας.

Σε λίγη ώρα, κατά την επίσκεψη στο φωτοβολταϊκό πάρκο, το απαστράπτον – ούτε σκουπίδι στο διάβα του επισκέπτη – νησί, θα αποδεικνυόταν πεντακάθαρο και σε επίπεδο ανθρακικού αποτυπώματος. Η Χάλκη, ενταγμένη καθώς είναι στο πρόγραμμα GR-eco island, δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους της να παράγουν την ενέργεια που καταναλώνουν, πληρώνοντας σχεδόν μηδενικούς λογαριασμούς, ελαχιστοποιώντας το κόστος της ενέργειας στους χαλεπούς καιρούς του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας και της ενεργειακής κρίσης. Δεν είναι λίγο να μετασχηματίζει ένα σπίτι τον λογαριασμό των 250 ευρώ σε κόστος μόλις δυο ευρώ… Ενεργειακή δημοκρατία στηριγμένη σε φωτοβολταϊκό σύστημα ισχύος 1MW, αλλά και στους δρόμους, με μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα – δωρεά προς την Αστυνομία, το Λιμενικό, αλλά και τον Δήμο.

Η Πρόεδρος, γνώστης των περιβαλλοντικών θεμάτων, πάλαι ποτέ δικαστής με εμπειρία στο E’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας γαρ, επέδειξε ενθουσιασμό και στη Χάλκη, αλλά και στον επόμενο σταθμό, την Τήλο, κατά την επίσκεψη στο 3Κ Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας, το «καμάρι» του νησιού, με την παρουσία της δημάρχου Μαρίας Καμμά – Αλιφέρη. Γίνεται, μια σταλιά νησί, με λιγότερους από 500 κατοίκους, να κατορθώνει να βρίσκεται στην πρώτη θέση της ανακύκλωσης στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη; Γίνεται, και μάλιστα με ποσοστά που αγγίζουν μεσοσταθμικά το 85%, έχοντας ημέρες που ξεπερνούν ακόμη και το 90%. «Ήλθατε στο μέλλον, ταφή τέλος!» ήταν η πρώτη φράση της ξενάγησης που έγινε στην Πρόεδρο στον χώρο, με λεπτομέρειες για το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos και τον σκοπό ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

Η Τζένιφερ, τα «γκρεμίδια» και η Σύμη

Τα στενοσόκακα στον οικισμό Λιβάδια ήταν σχεδόν αδιάβατα από τον κόσμο, κατοίκους και επισκέπτες, Ελληνες και ξένους, που κοντοστέκονταν για να δουν την Πρόεδρο. Μια τέτοια επίσκεψη είναι πάντα «γεγονός» για την άκρη του Αιγαίου. Η επαφή που πρέπει ωστόσο να κατέκτησε την κ. Σακελλαροπούλου ήταν αυτή με την Τζένιφερ Μπάρκλεϊ, ταξιδιωτική συγγραφέα και freelancer δημοσιογράφο. Οχι μόνο για τις δια ζώσης περιγραφές  της περιηγήτριας και λάτρη των Δωδεκανήσων, σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνει Τηλιακή (!), αλλά και για το εκδοτικό έργο της. Η κ. Μπάρκλεϊ δώρισε στην Πρόεδρο το βιβλίο της «Wild Abandon: A Journey to the Deserted Places of the Dodecanese», με ερειπωμένα κτίσματα, ερημωμένους τόπους που έχουν τη δική τους ιστορία. Το ύφος της κ. Σακελλαροπούλου πρόδωσε σε όσους την ξέρουν τη γοητεία που της ασκούν τα αποκαλούμενα «γκρεμίδια».

Η Κυριακή για την αποστολή ξημέρωσε στη Σύμη, εκεί έγινε ο εορτασμός της επετείου της 8ης Μαΐου 1945, παρουσία του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου αλλά και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου: στον κεντρικό δρόμο του Γιαλού, με φόντο τη θάλασσα και τα νεοκλασικά αρχοντικά, επηρεασμένα από τα ταξίδια των Συμιακών εμπόρων σφουγγαριών τον 19ο αιώνα.

Χίλια χρώματα, τόσο από το αρχιτεκτονικό σκηνικό όσο και από τις τοπικές φορεσιές, έντυσαν την παρέλαση, τις εκδηλώσεις. Η κανονιοφόρος «Κάσος» στεκόταν στο λιμάνι από το βράδυ του Σαββάτου. Ο δήμαρχος του νησιού Ελευθέριος Παπακαλοδούκας ήταν πανταχού παρών. «Σήμερα κρυφομίλησε η λευτεριά με μένα, πάψετε δώδεκα νησιά, να ’στε συλλογισμένα»: στους στίχους του Φώτη Βαρέλη, δασκάλου, με συγγραφικό και ποιητικό έργο, προσωπικότητας της δωδεκανησιακής κοινωνίας, ακούμπησε το στεφάνι που κατέθεσε στο Ηρώο των Πεσόντων η Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Είχε προηγηθεί, κατά τη δοξολογία στον ιερό ναό του Τιμίου Προδρόμου, μια συνάντηση υψηλής συμβολικής αξίας με τον στρατηγό Κωνσταντίνο Κόρκα, 101 ετών σήμερα, θρύλο του Ιερού Λόχου, επίτιμο διοικητή Α’ Στρατιάς – υπό τις διαταγές του τότε Συνταγματάρχη Τσιγάντε, ο Ιερός Λόχος (1942-1945) ανέλαβε ειδικές αποστολές εξουδετέρωσης του εχθρού στη Μέση Ανατολή και στα Δωδεκάνησα.

Η ελληνικότητα που αναδύθηκε από τις εκδηλώσεις συνάντησε την πνευματικότητα στον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού, την προσκυνηματική επίσκεψη στην Ιερά Μονή Πανορμίτη. Σε συγκλονιστική τοποθεσία, μόλις λίγα μέτρα από τη θάλασσα, το ιστορικό (από τον 15ο αιώνα) μοναστήρι άνοιξε τις θύρες του για να υποδεχθεί την Πρόεδρο.

Ο ηγούμενος πατέρας Αντώνιος την ξενάγησε στο εκκλησιαστικό μουσείο, χώρο με τάματα – δεκάδες πλεούμενα και αφιερώματα πιστών, κειμήλια, εικόνες, κι έναν χρυσοκέντητο Επιτάφιο του 19ου αιώνα. Βοτσαλωτά δάπεδα, μοναδικής τέχνης καμπαναριό, τριαντάφυλλα ολόγυρα στις αυλές, κεράσματα με γλυκά και τζαχαρένα (κουλούρια με άχνη ζάχαρη) στο αρχονταρίκι.

Μια τελευταία ματιά σε ένα σύμπαν γαλήνης, αρμονίας με τη φύση, κι ύστερα επιβίβαση στο ελικοφόρο για τη Ρόδο, κι από κει πτήση για την Αθήνα. Προεδρικό, προσωρινό, αντίο στους ακρίτες και τους θησαυρούς τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News