Ενα βράδυ στα μέσα της δεκαετίας του 1990, μια νεαρή υπουργός της κυβέρνησης του Χέλμουτ Κολ δειπνούσε στη Βόννη με έναν βουλευτή αντιπάλου κόμματος. Οταν ο καγκελάριος εμφανίστηκε στο ίδιο εστιατόριο, η υπουργός πετάχτηκε, ακτινοβολώντας, από τη θέση της και όρμησε να του σφίξει το χέρι. Ο Κολ την αγνόησε. Απογοητευμένη, η νεαρή υπουργός γύρισε στο τραπέζι της, έκλαψε λίγο και μετά άρχισε να πίνει.

Εκείνα τα χρόνια, μετά την επανένωση της Γερμανίας, όταν  ο χώρος της πολιτικής ήταν ακόμη ανδροκρατούμενος και οι πολιτικοί ήταν κάτι σκληροτράχηλοι τύποι -που επίσης έπιναν πολύ-, ακόμη και οι πιο οξυδερκείς παρατηρητές δεν μπορούσαν να σκεφτούν ότι η Ανγκελα Μέρκελ, θα μπορούσε να είναι η μελλοντική καγκελάριος. Είχε πάρει το διδακτορικό της στον τομέα της κβαντικής χημείας και μέχρι το 1989 εργαζόταν στον ερευνητικό τομέα.  Ο Χένρι Κίσινγκερ, περίεργος να γνωρίσει το «εξωτικό δείγμα» που είχε αφαιρέσει ο Κολ από τα ερείπια της σοσιαλιστικής Ανατολικής Γερμανίας, κανόνισε να τη συναντήσει, αλλά δεν εντυπωσιάστηκε, γράφει στους Times του Λονδίνου ο Ολιβερ Μούντι, ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στο Βερολίνο.

Ωστόσο, η Χερλίντε Κελμπλ, μια από τις πιο διακεκριμένες φωτογράφους της Γερμανίας, εντόπισε κάτι που τους είχε διαφύγει. «Τη βρήκα ενδιαφέρουσα από την αρχή», λέει η 82χρονη φωτογράφος στους βρετανικούς Times. «Είχε μια δύναμη και μια ανεξαρτησία στο μυαλό, παρόλο που ήταν ακόμα άπειρη», προσθέτει.

Πάνω από τρεις δεκαετίες η Κελμπλ φωτογράφιζε τη Μέρκελ μία φορά το χρόνο και ο δεσμός που δημιούργησαν οι δύο γυναίκες δεν ήταν ακριβώς φιλία αλλά κάτι πολύ πιο πολύτιμο στον λάκκο με τα φίδια της πολιτικής του Βερολίνου: ήταν εμπιστοσύνη. Η Κελμπλ ήταν ένας από τους λίγους ανθρώπους που ενέπνεαν την εμμονικά μυστικοπαθή πολιτικό να αφήνει τη μάσκα της στην άκρη και να παραδέχεται την αναποφασιστικότητα και την αμφιβολία που διατηρούσε για τον εαυτό της.

Τα αποτελέσματα αυτής της σχέσης παρουσιάζονται τώρα στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου, όπου εκτίθενται τα ετήσια πορτρέτα της 67χρονης Ανγκελα Μέρκελ μαζί με αποσπάσματα από τις συνομιλίες της με την Κελμπλ.

Η γυναίκα, που βλέπει κανείς στις πρώτες φωτογραφίες, είναι μια αφοπλιστικά έξυπνη φιγούρα με μια σειρά από κακόγουστα ρούχα και αδιάφορα χτενίσματα. «Δεν αισθάνομαι ιδιαίτερα ασφαλής εδώ, ούτε νομίζω ότι κάθομαι πολύ άνετα», είπε η Μέρκελ στην Κελπμλ στην πρώτη τους συνεδρία το 1991, όταν ο Κολ την έκανε υπουργό για τις Γυναίκες και τις Οικογένειες.

Η αλαζονική ελίτ της πρώην Δυτικής Γερμανίας κορόιδευε συστηματικά τη Μέρκελ για την αφέλεια και την εκκεντρική εμφάνισή της. Καθώς το κόμμα της κατέρρεε από ένα σκάνδαλο διαφθοράς στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ένα από τα ανέκδοτα που κυκλοφορούσαν έλεγε ότι είχαν ασκηθεί ποινικές διώξεις και κατά του κομμωτή της …

Η Μέρκελ προσπαθούσε να δείχνει ανέκφραστη, αλλά συχνά αποτύγχανε, αφήνοντας τα συναισθήματά της ούτως ή άλλως να φανούν μέσω της γλώσσας του σώματός της. Και έκανε μορφασμούς κάθε φορά που έπρεπε να δει τον εαυτό της στην τηλεόραση.

«Η Ανγκελα Μέρκελ ήταν επιστήμονας, δεν ήταν συνηθισμένη στη δημόσια ζωή», λέει η Κελμπλ. «Δεν είχε καμία εμπειρία να παρουσιάζεται στο κοινό. Ετσι, μερικές φορές έλεγε ότι δεν είχε ιδέα πού να βάλει τα χέρια της όταν φωτογραφιζόταν».

Ωστόσο υπάρχει μια έντονη αλλαγή στις φωτογραφίες της, αφότου έγινε καγκελάριος, το 2005. Η γκαρνταρόμπα της είναι πλέον πιο συντηρητική και τα κουρέματα πιο ακριβά, οι εκφράσεις του προσώπου πιο προσεγμένες. Οι οικείες εξομολογήσεις εξαφανίζονται, έχοντας αντικατασταθεί από περιποιημένα αποσπάσματα ομιλιών και συνεντεύξεων Τύπου. Και η ευφυΐα δίνει τη θέση της στην ανυποχώρητη αυτοπειθαρχία.

Στο τελευταίο πορτρέτο της, του 2021, τη χρονιά που συνταξιοδοτήθηκε, η Μέρκελ φαίνεται κουρασμένη μετά από 16 χρόνια αδυσώπητης εγρήγορσης, αν και υπάρχει ακόμα ένα αμυδρό ίχνος ειρωνείας στο βλέμμα της. «Είχε σε μεγάλο βαθμό χιούμορ και ευφυΐα, αλλά περιόρισε πολύ την δημοσιοποίηση της προσωπικής της ζωής», λέει η Κελμπλ. «Μπορείτε να δείτε τον αντίκτυπο στη στάση της».

Στο τέλος της έκθεσης, ωστόσο, υπάρχει ένας τοίχος καλυμμένος με εικόνες της Μέρκελ που χαμογελά — ή τουλάχιστον προσπαθεί να το κάνει— μέσα από 30 χρόνια σκληρής πολιτικής εργασίας. Είναι εκ περιτροπής ντροπαλή, πληθωρική ή ταραγμένη, με το στόμα της σφιγμένο άβολα, ενώ τα μάτια της αναζητούν καταφύγιο κάπου στο ταβάνι.

Η Μέρκελ του 2018, φωτογραφισμένη λίγο πριν προαναγγείλει την παραίτησή της, μοιάζει με γυναίκα που απελευθερώθηκε μετά από χρόνια δουλείας, χαμογελώντας πλατιά με τα χέρια της στους  μηρούς. Στο τέλος, όμως, η χαρά έχει εξαφανιστεί και το χαμόγελο είναι ένα σφιχτό απομεινάρι αυτού που ήταν κάποτε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News