Τον Ιούλιο του 2021, όταν ο Νικολάι Πατρούσεφ συμπλήρωσε εβδομήντα χρόνια ζωής, το γεγονός απασχόλησε υπέρ το δέον όλα τα (ελεγχόμενα από το Κρεμλίνο) ρωσικά ΜΜΕ. Εκείνη την ημέρα τα γενέθλια του ήταν πρώτη είδηση σε όλα τα δελτία ειδήσεων ενώ διάφοροι αρθρογράφοι του Κρεμλίνου έπλεξαν το εγκώμιο του κολλητού και δεξιού χεριού του προέδρου της Ρωσίας.

Οι δύο άνδρες συνδέονται με στενούς δεσμούς εδώ και πολλά χρόνια. Σήμερα ο Πατρούσεφ είναι επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, του πιο ισχυρού συλλογικού οργάνου στη χώρα τα μέλη του οποίου, ωστόσο, συνήθως καλούνται απλά να επικυρώνουν τις όποιες αποφάσεις του μοναδικού προσώπου που τις λαμβάνει.

Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το γεγονός πως ο Πατρούσεφ είναι ο πιο ισχυρός άνθρωπος στη Μόσχα μετά τον Βλαντίμιρ Πούτιν, αυτός που βρίσκεται πιο κοντά στον ρώσο πρόεδρο από οποιονδήποτε άλλο και θα τον αντικαθιστούσε σε περίπτωση ανάγκης. «Εάν ο Πούτιν έπρεπε να επιλέξει τον διάδοχό του, υποστηρίζουν οι ειδικοί, θα υπήρχαν ελάχιστες αμφιβολίες όσον αφορά την ταυτότητά του», γράφει σε ανταπόκρισή του από τη Μόσχα ο Μάρκο Ιμαρίζιο της Corriere della Sera. To 2008, όταν παραχώρησε (προσωρινά) τη θέση του στον Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο Πούτιν φρόντισε να μετακινήσει τον Πατρούσεφ από τη διεύθυνση της FSB, της υπηρεσίας ασφαλείας της Ρωσίας, στη θέση που κατέχει σήμερα, επειδή «δεν ήθελε ο παλιός του φίλος να εξαρτάται από τον νέο πρόεδρο», αναφέρει ο ιταλός ανταποκριτής.  

Οσον αφορά το παρόν και τον πόλεμο στην Ουκρανία ο δημοσιογράφος της Corriere κάνει λόγο στο κείμενό του για «ετεροζυγωτικά δίδυμα που μοιράζονται την ίδια επιθυμία να δώσουν ξανά στη Ρωσία τον ρόλο της υπερδύναμης». Ωστόσο, η αποτυχία της πρώτης φάσης της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» ενδέχεται να κλονίσει και τους πιο ισχυρούς δεσμούς εντός του Κρεμλίνου. Ειδικά λαμβάνοντας υπόψη πως, σύμφωνα με αρκετές πηγές ήταν ο Πατρούσεφ, ο πιο στενός φίλος και συνεργάτης του Πούτιν, αυτός που έκανε κυρίως λόγο για αστραπιαία και άνετη νίκη των ρωσικών δυνάμεων και άνευ όρων παράδοση των Ουκρανών, έχοντας πρώτα πείσει τον επικεφαλής του Κρεμλίνου ότι στο Κίεβο κυριαρχούν νεοναζιστικά στοιχεία.

Ο Νικολάι Πατρούσεφ εξακολουθεί να είναι ο άρχοντας των «siloviki», όλων δηλαδή όσοι μεταπήδησαν από τον στρατό και τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας στην πολιτική και ουσιαστικά κυβερνούν τη χώρα τα τελευταία πολλά χρόνια υπό την ηγεσία του Πούτιν. Για αυτόν τον λόγο ο ρώσος πρόεδρος θα του εμπιστευόταν τη θέση του σε περίπτωση ανάγκης αλλά και «το βαλιτσάκι με τα πυρηνικά, παρότι το Σύνταγμα ορίζει διαφορετικά», γράφει ο Ιμαρίζιο.

 Συγχρόνως ο Πατρούσεφ είναι ο μοναδικός που μπορεί να κατευνάσει τα πνεύματα και να επαναφέρει την τάξη στους κόλπους της FSB, η οποία εξακολουθεί να βράζει μετά τις πρόσφατες μαζικές εκκαθαρίσεις στα ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια της υπηρεσίας εξαιτίας των αλλεπάλληλων ρωσικών αποτυχιών στην Ουκρανία.

Αλλά σε μια περίοδο κατά την οποία κυριαρχούν οι εντάσεις, εξαιτίας και δικών του λανθασμένων αποφάσεων και υπολογισμών, ο Πατρούσεφ ενδέχεται να δυσκολευτεί, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη πως καταγράφονται αναπάντεχες μεταστροφές απόψεων όσον αφορά την τροπή του πολέμου στην Ουκρανία. Μέχρι και ο πιστός σύμμαχος του Πούτιν, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, παραδέχτηκε πως «εξεπλάγη» από την εξέλιξη της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», ευχόμενος, μάλιστα, να τερματιστεί γρήγορα, αναφέρει ενδεικτικά ο Ιμαρίζιο.   

Πέρυσι, την ημέρα των γενεθλίων του Νικολάι Πατρούσεφ, ο γνωστός ρώσος ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας Βαλερί Σολοβέι είχε γράψει σε άρθρο του πως ο πρόεδρος της Ρωσίας και ο επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας «σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, είναι φτιαγμένοι με την ίδια πάστα. Και έχουν αμφότεροι έναν κοινό κρυφό στόχο, εξαιρετικά απλό: να αποσοβήσουν κάθε κίνδυνο για το κράτος, ούτως ώστε να εξασφαλίσουν μια σταδιακή μετάβαση της εξουσίας που θα την έχουν αποφασίσει οι ίδιοι και δεν θα αμφισβητείται από εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις». Αυτά, ωστόσο, ίσχυαν πέρυσι και από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα.