Τον Τρότσκι, ο οποίος έγραψε πως «ο στρατός είναι αντίγραφο της κοινωνίας και υποφέρει από όλες τις ασθένειες της, συνήθως σε υψηλότερη θερμοκρασία», επικαλείται ο Economist, υποστηρίζοντας πως οι μάχες που θα διεξαχθούν στην ανατολική και στη νότια Ουκρανία τις επόμενες εβδομάδες, θα καθορίσουν όχι μόνον την εξέλιξη του πολέμου αλλά και το κατά πόσο ο ρωσικός στρατός θα καταφέρει «να περισώσει τη φήμη του αλλά και τη φήμη του συστήματος που εκπροσωπεί».

Πριν από δύο μήνες, όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε τις δυνάμεις του να εισβάλουν στην Ουκρανία, η ισχύς του σύγχρονου ρωσικού στρατού υποτίθετο πως θα καταδείκνυε (μέσα σε λίγες ημέρες μάλιστα) πως ο ρώσος πρόεδρος είχε καταφέρει να αποκαταστήσει την τιμή της Ρωσίας και του ρωσικού λαού μετά την ταπείνωση που υπέστησαν στο πλαίσιο της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ. Σήμερα, ωστόσο, έπειτα από περισσότερο από έξι εβδομάδες πολέμου, η ελάχιστη πρόοδος και οι σημαντικές απώλειες στα πεδία των μαχών, αποκαλύπτουν σοβαρές παθογένειες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων αλλά και της Ρωσίας γενικότερα, επισημαίνει το βρετανικό έντυπο.

Σύμφωνα με την βρετανική κυβέρνηση, έως σήμερα στην Ουκρανία η Μόσχα έχει χάσει 15.000 άνδρες, τουλάχιστον 1.600 άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα, δεκάδες αεροσκάφη καθώς και τη ναυαρχίδα του στόλου της Μαύρης Θάλασσας ενώ η αποτυχία της επίθεσης κατά του Κιέβου υπήρξε ολοκληρωτική και όλα αυτά αποδεικνύουν, σύμφωνα πάντα με τον Economist, καταρχάς «πόσο σάπιος είναι ο ρωσικός στρατός».

Πεταμένα λεφτά…

Ο αμυντικός προϋπολογισμός της Ρωσίας, ο οποίος ξεπερνά τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια σε αγοραστική δύναμη, είναι περίπου τριπλάσιος από αυτόν της Βρετανίας ή της Γαλλίας, αλλά πολλά από αυτά τα δισεκατομμύρια είτε σπαταλώνται είτε υπεξαιρούνται.

Το ότι ο Πούτιν και οι στρατηγοί του απέκρυψαν αρχικά τα σχέδια εισβολής, αποφεύγοντας να ενημερώσουν εγκαίρως και επαρκώς τους ανώτερους αξιωματικούς, αποκαλύπτει μια τρομακτική έλλειψη εμπιστοσύνης. Στρατιώτες που τρέφονταν με μπαγιάτικα σιτηρέσια έφτασαν στο σημείο να εγκαταλείπουν τα οχήματά τους ενώ ολόκληρες μονάδες που βίασαν, βασάνισαν και δολοφόνησαν ανθρώπους πήραν εύσημα από το Κρεμλίνο.

Η ρωσική πολεμική αεροπορία απέτυχε όχι μόνο να κυριαρχήσει στους αιθέρες πάνω από την Ουκρανία αλλά ακόμη και να συνεργαστεί αποτελεσματικά με τα Τεθωρακισμένα, το Πυροβολικό και το Πεζικό. Ενώπιον αυτής της κατάστασης και «όντας βουτηγμένοι μες στη διαφθορά και ανίκανοι να παίρνουν πρωτοβουλίες ή να μαθαίνουν από τα λάθη τους», οι συγχυσμένοι και αποθαρρυμένοι ρώσοι στρατηγοί εγκατέλειψαν τα σύγχρονα στρατιωτικά δόγματα, αρχίζοντας να ισοπεδώνουν πόλεις ολόκληρες και να τρομοκρατούν αμάχους. Οι όποιες επιτυχίες των ρωσικών δυνάμεων στο Ντονμπάς θα οφείλονται σχεδόν αποκλειστικά στο μέγεθος του ρωσικού στρατού ενώ «ο ισχυρισμός ότι αποτελεί μια προηγμένη σύγχρονη στρατιωτική δύναμη είναι τόσο πειστικός όσο ένας πυργίσκος άρματος μάχης που σκουριάζει σε ένα χωράφι της Ουκρανίας», γράφει ο Economist.

Ο πυρηνικός παράγων

Ωστόσο όσο ανακουφιστική και ενθαρρυντική είναι για τους Ουκρανούς (τους άμεσους αποδέκτες της πουτινικής βίας) η αποτυχία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στην Ουκρανία, τόσο (εάν όχι παραπάνω) ανησυχητικό είναι το γεγονός πως η Ρωσία εξακολουθεί να είναι μια πυρηνική υπερδύναμη.

H αναποτελεσματικότητα του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία αποτελεί σημαντικό πλήγμα για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Εν μέρει γιατί η «ταπείνωση» των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων απειλεί την εικόνα του στο εσωτερικό της Ρωσίας, κυρίως, όμως, επειδή «η χρήση στρατιωτικής ισχύος είναι βασικό στοιχείο της στρατηγικής του για να καταστεί σημαντική η Ρωσία στον κόσμο», εξηγούν οι Βρετανοί.

Παρότι αχανής, η Ρωσία εξακολουθεί να είναι μια «μεσαίου μεγέθους πολιτική οντότητα που λαχταρά να καταστεί υπερδύναμη». Πληθυσμιακά κατατάσσεται μεταξύ του Μπαγκλαντές και του Μεξικού ενώ οικονομικά μεταξύ της Βραζιλίας και της Νότιας Κορέας και, παρότι εξακολουθεί να χαίρει της συμπάθειας αδέσμευτων χωρών όπως η Νότια Αφρική και η Ινδία, η ήπια ισχύς της Ρωσίας μειώνεται διαρκώς – εξαιτίας, εσχάτως, και «της ανικανότητας και της βαρβαρότητας» που επιδεικνύεται στην Ουκρανία.

Επιδιώκοντας να καλύψει το κενό μεταξύ της πραγματικής ρωσικής ισχύος και των όποιων φιλοδοξιών του, ο ρώσος πρόεδρος άρχισε από πολύ νωρίς να εστιάζει την προσοχή του στις ένοπλες δυνάμεις, τον μοναδικό τομέα όπου η Μόσχα μπορεί ακόμα (ή μπορούσε;) να υποστηρίζει ότι είναι η υπερδύναμη. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 14 χρόνων ο Πούτιν εισέβαλε στη Γεωργία και στην Ουκρανία (δύο φορές) και ενεπλάκη ενεργά στη Συρία. Μισθοφόροι της Μόσχας ανέλαβαν δράση στη Λιβύη, στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, στο Σουδάν και, τώρα, στην Ουκρανία.

Ομως, έπειτα από δύο μήνες πολέμου, οι αποτυχίες του ρωσικού στρατού στα πεδία των μαχών έχουν φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον επικεφαλής του Κρεμλίνου. Γιατί η «ταπείνωση στην Ουκρανία αποδυναμώνει την αξίωση της Ρωσίας να αντιμετωπίζεται ως υπερδύναμη», εξηγεί ο Economist.

Κατάσταση… διάλυσης

Οσον αφορά το απώτερο μέλλον, ο πόλεμος ενδέχεται να συνεχιστεί για πολύ ακόμη, μήνες, εάν όχι χρόνια, και αυτό σημαίνει ότι ο ρωσικός στρατός δεν θα είναι σε θέση να διεξάγει μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις αλλού. Λόγω της αναπάντεχης τροπής της σύρραξης στην Ουκρανία, στρατιωτικός εξοπλισμός, πυρομαχικά και ανθρώπινο δυναμικό εξαντλούνται γρήγορα ενώ εκτιμάται ήδη πως θα χρειαστούν χρόνια για τον πλήρη επανεξοπλισμό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και την επανεκπαίδευση (ούτως ώστε να μην επαναληφθούν τα λάθη που καταγράφηκαν στην Ουκρανία) των μελών τους.

Μάλιστα, στην περίπτωση που ο Πούτιν παραμείνει στην εξουσία και δεν αρθούν οι δυτικές κυρώσεις, η εν λόγω διαδικασία θα καταστεί ακόμη πιο δύσκολη, λαμβάνοντας υπόψη πως οι ρωσικοί πύραυλοι, για παράδειγμα, είναι γεμάτοι με δυτικά εξαρτήματα. «Εν τω μεταξύ, όσο λιγότερο θα μπορεί η Ρωσία να προβάλλει στρατιωτική ισχύ, τόσο λιγότερο θα είναι σε θέση να αναστατώσει τον υπόλοιπο κόσμο», προβλέπει ο Economist και μια τέτοια εξέλιξη είναι σίγουρα επιθυμητή.

Παράπλευροι κίνδυνοι

Την ίδια ώρα, όμως, η κατάσταση στην Ουκρανία καταδεικνύει και κάποια άλλα δεδομένα τα οποία είναι άκρως ανησυχητικά. Καταρχάς ότι εφαρμόζοντας την εν λόγω στρατηγική ο ρώσος πρόεδρος είναι διατεθειμένος να διατρέχει κινδύνους που πολλοί άλλοι, «περιλαμβανομένων και πολλών Ρώσων», δεν αντιλαμβάνονται. «Περαιτέρω παρακμή της ρωσικής ισχύος θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη πιο απερίσκεπτη επιθετικότητα».

Δεύτερον, έχει καταστεί σαφές πως σε μελλοντικούς πολέμους, στην περίπτωση που οι ρωσικές δυνάμεις αποτυγχάνουν να επικρατήσουν στα πεδία των μαχών, θα καταφεύγουν σε φρικαλεότητες. «Ενας πιο αδύναμος ρωσικός στρατός θα μπορούσε να καταστεί ακόμη πιο βάναυσος. Για όσους σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν τη ρωσική επιθετικότητα, αυτή είναι μια τρομερή προοπτική».

Τρίτον, η ταπείνωση και η αδυναμία μπορεί να αναγκάσει τη Ρωσία να στραφεί στο μοναδικό πεδίο που πράγματι εξακολουθεί να κυριαρχεί ακόμα, «στα χημικά, βιολογικά και πυρηνικά όπλα». Παρά τις επαναλαμβανόμενες ρωσικές νύξεις για χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, «ο Πούτιν είναι λογικός, με την έννοια ότι θέλει το καθεστώς του να επιβιώσει, οπότε οι πιθανότητες χρήσης τους παραμένουν μάλλον ελάχιστες». Εάν, ωστόσο, οι ρωσικές δυνάμεις ξεμείνουν από συμβατικές επιλογές στην Ουκρανία, ενδεχόμενο που σίγουρα δεν μπορεί να αποκλειστεί, ο πειρασμός να προβεί η Μόσχα σε μια πυρηνική κλιμάκωση του πολέμου θα καταστεί αναπόφευκτα πιο ισχυρός.

Το δόγμα του ΝΑΤΟ

Οσον αφορά τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία το ζητούμενο είναι καταρχάς να ηττηθεί ο στρατιωτικός οπορτουνισμός του Πούτιν αλλά και να γίνει αυτό αντιληπτό αυτό από τους δικούς τους στρατηγούς και αξιωματικούς, ούτως ώστε να υπάρχουν κάποιες πιθανότητες να αντιταχθούν στα όποια μελλοντικά σχέδιά του. «Ενα τέλμα στο Ντονμπάς απλά θα έθετε τις βάσεις για την επόμενη σύγκρουση η οποία θα μπορούσε να είναι πιο απειλητική από την τρέχουσα». Αλλά ακόμη και εάν ηττηθεί στην Ουκρανία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν να συνεχίσει να είναι επικίνδυνος και αυτό σημαίνει, υποστηρίζει ο Economist, ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει άμεσα να επανεξετάσει και να επικαιροποιήσει το αμυντικό του δόγμα.

Βάση του, σήμερα, αποτελεί η ιδέα σύμφωνα με την οποία στην περίπτωση που η Ρωσία αποπειράτο να εισβάλει στα κράτη της Βαλτικής, για παράδειγμα, θα μπορούσε να σημειώσει κάποιες επιτυχίες αρχικά, αλλά στη συνέχεια θα ξεσπούσε αναπόφευκτα ένας ευρύτερος, εάν όχι παγκόσμιος, πόλεμος τον οποίο στο τέλος θα κέρδιζε το ΝΑΤΟ. Ωστόσο το εν λόγω αμυντικό δόγμα «εμπεριέχει τους κινδύνους των λανθασμένων υπολογισμών και της κλιμάκωσης, οι οποίοι καθίστανται πιο σοβαροί από ποτέ εάν οι συμβατικές δυνάμεις της Ρωσίας είναι αποδυναμωμένες. Καλύτερα να υπάρχει μια μεγάλη δύναμη στην πρώτη γραμμή που η Ρωσία θα δυσκολευόταν να νικήσει από την αρχή. Ο καλύτερος τρόπος για να είμαστε ασφαλείς από τον Πούτιν και τον σάπιο στρατό του είναι να τους αποτρέπουμε από το να πολεμούν γενικά», καταλήγει το λονδρέζικο περιοδικό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News