Στρατιωτικά οχήματα που βγάζουν ακόμη φωτιά, νεκροί ρώσοι στρατιώτες, άρματα μάχης κομμένα στα δύο, ο εξοπλισμός του εχθρού «κείτεται νεκρός» στις άκρες των δρόμων. Οι Ουκρανοί δεν αντέχουν άλλο αίμα, άλλη δυστυχία, δεν μπορούν να βλέπουν υπολείμματα μαχών και να κλαίνε. Η θλίψη μετασχηματίζεται σε δημιουργία, σε χαμόγελο –έστω παγωμένο- και σε φωτογραφικό στυλ.

Πηγαίνοντας στα σπίτια τους ή ψάχνοντας να ανταμώσουν ξανά με τους δικούς τους ανθρώπους, οι ουκρανοί πολίτες κοιτούν ό,τι έμεινε από τα κατεστραμμένα ρωσικά άρματα, κάνουν μια στάση και πλησιάζουν. «Θα με φωτογραφίσεις;», ρωτάει μια γυναίκα τη φίλη της. «Θέλω να έχω ένα ενθύμιο από αυτή την τραγωδία».

Σιγά σιγά, οι κάτοικοι των ουκρανικών πόλεων που επλήγησαν από τη ρωσική εισβολή ξαναβρίσκουν τη διάθεσή τους, στέκονται και πάλι στα πόδια τους. Το προϊόν της αποτυχημένης επίθεσης στο Κίεβο, ένα καμμένο ρωσικό τανκ, για παράδειγμα, κάνει τους ανθρώπους να αναθαρρούν. Παράξενο; Ίσως, ναι. Αλλά βαθιά ανθρώπινο. Καταγράφουν τις στιγμές, όπως θα έκαναν στον Πύργο του Αιφελ, σε ένα ταξίδι τους στο Παρίσι, ή στην Ακρόπολη, σε μια επίσκεψη στην Αθήνα.

Για εκείνους, η σέλφι δίπλα σε σμπαραλιασμένα τεθωρακισμένα -που μπορεί να κρύβουν και σκοτωμένους στρατιώτες- δεν είναι μόνο μια στιγμή ανεμελιάς. Είναι η στιγμή που καταγράφει μια μικρή νίκη, μια επίθεση από τον εχθρό που δεν πέτυχε, μια κερδισμένη μάχη των ουκρανών στρατιωτών. Μια σέλφι γίνεται η δικαίωση, το άχτι, το τρόπαιο τού ανθρώπου που είδε το σπίτι του να καταστρέφεται ή έχασε κάποιον φίλο η συγγενή. «Τα βλέπω και χαίρομαι που δεν κατάφεραν να προχωρήσουν περισσότερο μέσα στην πόλη», λέει ο Γκρίσιν, την ώρα που φίλοι του βγάζουν φωτογραφίες από ένα όχημα μεταφοράς προσωπικού, που επίσης καταστράφηκε από τις ουκρανικές δυνάμεις. «Ελπίζω να υπάρχουν περισσότερα μέρη με κατεστραμμένο ρωσικό εξοπλισμό», λέει υπομειδιώντας.

Τα σκηνικά στους δρόμους έχουν μετατραπεί σε υπαίθρια μουσεία και για τους ουκρανούς πολίτες, οι φωτογραφίες κοντά στα κατεστραμμένα μέσα του εχθρού είναι ανακούφιση, κάθαρση, απελευθέρωση, περηφάνεια.

Τώρα όλοι ψάχνουν το καλύτερο σημείο για μια φωτογραφία που θα ανέβει στο Instagram ή στο Facebook.

«Νιώθω σαν να βλέπω μια ταινία, μια πραγματικά τρομακτική ταινία», λέει σε ξένους δημοσιογράφους, η Βικτόρια Γιαρμούσκα, κάτοικος της Μπούτσα, που φωτογραφίζεται με τον σύζυγό της πάνω σε ένα καμένο άρμα T-72.  «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πόσοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους για να συμβεί αυτό το ένα πράγμα», λένε. «Νομίζω ότι κάποιος θυσίασε τη ζωή του για να μην αφήσει αυτά τα τανκς να μπουν στο Κίεβο».

Η τοποθεσία θα μπορούσε να διατηρηθεί, ως απόδειξη των ουκρανικών απωλειών, είπε κάποιος, προτού διασχίσει ένα δύσκολο σημείο με χώματα και λάσπη για να φτάσει σε ένα όχημα. Πήρε τρεις θήκες από σφαίρες τουφεκιού και έτριψε τα δάχτυλά του πάνω τους σαν να ήταν οβίδες που βρέθηκαν σε μια παραλία. Ο κατεστραμμένος ουκρανικός εξοπλισμός είναι πολύ πιο δύσκολο να βρεθεί. «Καταλαβαίνουμε ότι ίσως κάποιοι από τους στρατιώτες μας πέθαναν εδώ», λέει ο ίδιος άντρας, προσθέτοντας ότι ήταν χαρούμενος που οι Ρώσοι νικήθηκαν σε αυτή την περιοχή, όπως γράφει και η Washington Post. «Λυπούμαστε για την απώλεια της ανθρώπινης ζωής, αλλά ήταν δική τους η απόφαση να έρθουν εδώ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News