Ο μύθος του ιδιοφυούς καλλιτέχνη, που λιμοκτονεί σε μια σοφίτα έχει διαχρονική ισχύ, κυρίως επειδή περιέχει μια μεγάλη δόση αλήθειας. Πάρτε, για παράδειγμα, τον Πάμπλο Πικάσο. Γεννημένος το 1881 στην Μάλαγα της Ισπανίας, ο Πάμπλο ακολούθησε την οικογένειά του στη Λα Κορούνια και από κει στη Βαρκελώνη, όπου το 1895 έγινε δεκτός στην τοπική Ακαδημία Καλών Τεχνών, στην οποία ο πατέρας του, επίσης ζωγράφος, είχε προσληφθεί ως καθηγητής του σχεδίου. Δύο χρόνια αργότερα έγινε δεκτός στη Βασιλική Ακαδημία του Σαν Φερνάντο στη Μαδρίτη, πλήττοντας, όμως, προτιμούσε να περνάει την ώρα του στα καφενεία, τους δρόμους, τα πορνεία της πόλης και στο Πράδο, όπου ανακάλυψε την ισπανική ζωγραφική.

Το 1900, την παραμονή των 19ων γενεθλίων του, ο νεαρός καλλιτέχνης ταξίδεψε στο Παρίσι, που τον κατέκτησε αμέσως. Ο Πάμπλο Πικάσο ερωτεύτηκε την Πόλη του Φωτός και έναν φτωχικό, μεν, τρόπο ζωής, που όμως συνδύαζε παθιασμένες φιλίες με σεξουαλικές και καλλιτεχνικές ελευθερίες. Τα χρήματα —πόσο μάλλον η θέρμανση και η ύδρευση— ήταν δευτερευούσης σημασίας.

Κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, εγκατεστημένος σε ένα ερειπωμένο στούντιο της Μονμάρτης, που ταλαντευόταν στον άνεμο (και ονομάστηκε «le Bateau-Lavoir» από τα πλωτά στον Σηκουάνα), και περιτριγυρισμένος από μια ομάδα ομοϊδεατών φίλων του, ο Πικάσο θα άλλαζε τον κόσμο της Τέχνης. Σε απόλυτη ένδεια, φυσική και ηθική, δημιούργησε την μπλε περίοδο και την ροζ περίοδο και μαζί με τον Ζορζ Μπρακ ανέπτυξε την τεχνοτροπία του κυβισμού. Η οικονομική ανέχεια απλά του πρόσθεσε γοητεία.

Οι επιδοκιμασίες ήρθαν καθυστερημένα, ακολουθούμενες από λίγα χρήματα στην αρχή, και στη συνέχεια από μια πλημμύρα. Το 1918 ο Πικάσο βρισκόταν ακόμα στο Παρίσι, γιορτάζοντας τον γάμο του με τη ρωσίδα μπαλαρίνα Ολγα Κοχλόβα στο «Le Meurice», το πιο μεγαλοπρεπές ξενοδοχείο της πόλης στην οδό Ριβολί, με κουμπάρους τον συγγραφέα Ζαν Κοκτό και τον δημιουργό των περίφημων Ρωσικών Μπαλέτων Σεργκέι Πάβλοβιτς Ντιαγκίλεφ.

Η φήμη του Πικάσο ήταν ήδη τόσο μεγάλη ώστε όταν ένας φελλός σαμπάνιας τινάχτηκε και κατέστρεψε μια πολυτελή ελαιογραφία της μαντάμ ντε Πομπαντούρ σε μια από τις πολυτελείς αίθουσες του ξενοδοχείου, η διεύθυνση προτίμησε να διατηρήσει το σημάδι της σαμπάνιας του καλλιτέχνη παρά να επισκευάσει τον πίνακα, γράφει ο Νίκολας Ρόε στους Financial Times.

Σήμερα το κατεστραμμένο πορτρέτο εξακολουθεί να βρίσκεται στη θέση του, όπως και οι υπέροχες αίθουσες υποδοχής, γεμάτες με επιχρυσωμένες κορνίζες και καθρέφτες σε αυτοκρατορικό στυλ Βερσαλλιών. Τα ανάλογης πολυτέλειας δωμάτια του ξενοδοχείου εξακολουθούν να έχουν θέα στον Κήπο του Κεραμεικού (Jardin des Tuileries), στο Λούβρο, στην Παναγία των Παρισίων, στο Μουσείο Ορσέ, στο Μέγαρο των Απομάχων (Les Invalides), στο Γκραν Παλαί, στον Πύργο του Αϊφελ και στην Αψίδα του Θριάμβου.

Δεν αποτελεί, λοιπόν, έκπληξη ότι η ιστορική λίστα επισκεπτών του «Le Meurice» είναι γεμάτη βασιλικά ονόματα, αληθινά και χολιγουντιανά. Ωστόσο το ξενοδοχείο ήταν πάντα ιδιαίτερα περήφανο για την καλλιτεχνική και λογοτεχνική πελατεία του. Ο Σαλβαδόρ Νταλί ήταν τακτικός πελάτης· κάθε χρόνο έκλεινε για έναν μήνα μια σουίτα, και τη στόλιζε με χαρακτηριστικά σημάδια αυτοπροβολής όπως ένα κοπάδι πρόβατα, μια Harley-Davidson ή έναν Αντι Γουόρχολ. Πριν από αυτόν ο Μπαλζάκ, ο Θάκερεϊ, ο Τολστόι και ο Τσαϊκόφσκι είχαν μείνει, επίσης, στο ξενοδοχείο, όπως και ο Μπομπ Ντίλαν και η Μπιγιονσέ πιο πρόσφατα.

Το «Le Meurice» ποτέ δεν έκρυψε τη σχέση του με τον Πικάσο, πρόσφατα όμως, καθώς το Παρίσι βγαίνει αποφασιστικά από τους περιορισμούς της Covid, εισήγαγε ένα πακέτο με θέμα τον Πικάσο, που περιλαμβάνει μια διανυκτέρευση στο ξενοδοχείο και ιδιωτική περιήγηση στη «Μονμάρτη του Πικάσο» με την ιστορικό τέχνης και συγγραφέα Μάρτα-Βόλγα ντε Μιντεγιάδα-Γιεθάλα. Η Μονμάρτρη καλοφτιαγμένη, πλέον, είχε αρχίσει να προσελκύει τουρίστες ήδη από την εποχή του Πικάσο, ωστόσο η ισπανίδα ιστορικός, -η οποία ζει στο Παρίσι, όπως και ο μεγάλος καλλιτέχνης πριν από εκείνη-, έχει καταφέρει  να ανακαλύψει μερικά απίστευτα ίχνη του στη διάσημη παρισινή γειτονιά.

Ξεναγώντας τον δημοσιογράφο των FT, η Μάρτα τον οδήγησε στον ανεπιτήδευτο χώρο του «Zut», ενός παλιού καμπαρέ, στο οποίο σύχναζε ο καλλιτέχνης. Ο επισκέπτης μπορεί να δει επίσης το «Bateau-Lavoir». Το αρχικό κτίριο κάηκε το 1970, αλλά η ανακατασκευασμένη εκδοχή του είναι επισκέψιμη, όπως και το πρώτο στούντιο του Πικάσο στο Παρίσι, στην οδό Γκαμπριέλ (όπου βελτίωσε την υπογραφή του από το «Pablo» και το πατρικό του επώνυμο «Ruiz» στο πιο εμφατικό και brand-friendly… «Picasso»), το οποίο προσελκύει, ωστόσο, έναν εντυπωσιακά μικρό αριθμό τουριστών!

Στον ιδιοκτήτη του «Zut», Φρεντέ Ζεράρ, ανήκε άλλο ένα στέκι του Πικάσο, το «Lapin Agile», που λειτουργεί μέχρι σήμερα. Ο πίνακας, που του παράγγειλε ο Ζεράρ το 1905, «Au Lapin Agile», απεικονίζει τον ίδιο τον Πικάσο στο μπαρ ως Αρλεκίνο πλάι στην ερωμένη ενός στενού φίλου του που αυτοκτόνησε (με την οποία, όπως εύκολα μπορεί να υποθέσει  κανείς, ο Πικάσο είχε σχέση αργότερα). Ο ίδιος ο Ζεράρ διακρίνεται στο βάθος παίζοντας κιθάρα. Για πολλά χρόνια ο πίνακας λειτουργούσε σαν «πιστωτική κάρτα πίσω από το μπαρ» με την οποία ο Πικάσο «πλήρωνε» τον λογαριασμό του κρασιού του, εξηγεί η Μάρτα στους FT. Ο πίνακας πουλήθηκε για τελευταία φορά το 1989, στην αστρονομική τιμή των 40,7 εκατ. δολαρίων.

Το «πακέτο Πικάσο» του παρισινού ξενοδοχείου συμπίπτει με μια σημαντική νέα έκθεση στο Musée Picasso του Παρισιού. Η μισή έκθεση είναι αφιερωμένη στη δουλειά του ζωγράφου, που συνδέεται με την Μάγια Ρουίζ-Πικάσο, την κόρη που απέκτησε με την μούσα και ερωμένη του Μαρί Τερέζ Βαλτέρ. Η ενότητα περιλαμβάνει μια σειρά από πορτρέτα της Μάγια, τα οποία έφτιαξε ο πατέρας της όταν εκείνη ήταν μικρό παιδί στα τέλη της δεκαετίας του 1930, καθώς και στοιχειώδη παιχνίδια φτιαγμένα από κουρελάκια και περισσεύματα του στούντιο.

Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει έργα, που δώρισε πρόσφατα η Μάγια στο γαλλικό κράτος έναντι φόρου. Ανάμεσά τους, είναι και ένα πορτρέτο του πατέρα του Πικάσο, που έφτιαξε ο καλλιτέχνης όταν ήταν μόλις 14 ετών, καθώς και ένα πολυνησιακό είδωλο Tiki, από τη συλλογή Αφρικανικής και Ωκεάνιας Τέχνης που είχε ξεκινήσει να φτιάχνει ο Πικάσο, την εποχή που ζούσε στη Μονμάρτη και η οποία είχε μεγάλη επιρροή στη δουλειά του.

Οι οικονομικές υποθέσεις του Πικάσο είναι τρομερά περίπλοκες. Πέθανε χωρίς να αφήσει διαθήκη, μάλιστα, μόλις πριν από λίγους μήνες υπήρξε μια δημόσια διαμάχη μεταξύ των μελών της οικογένειας σχετικά με το αν το έργο του θα μπορούσε να παρουσιαστεί με τη μορφή των NFT που έχουν γίνει πρόσφατα της μόδας.

Παρ’ όλα αυτά, ο διάσημος καλλιτέχνης έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αφοσιωμένος ολοκληρωτικά στη δουλειά του και απολαμβάνοντας απλά πράγματα, με μοναδική αδυναμία τα ακριβά αυτοκίνητα. Οπως είπε 50 χρόνια αφότου ο ίδιος και οι σύντροφοί του είχαν εγκαταλείψει την υλική φτώχεια της νιότης τους στη Μονμάρτη: «Δεν μας ένοιαζε τίποτα άλλο  πέρα από αυτό που κάναμε…. και δεν βλέπαμε κανέναν άλλο παρά μόνο ο ένας τον άλλον…. Σκέψου, αριστοκρατία!».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News