Μια ενδιαφέρουσα θεωρία μπορεί να εξηγήσει γιατί οι ιοί της γρίπης και του κορονοϊού δεν έπληξαν συγχρόνως καμία χώρα, δηλαδή δεν υπήρξε ποτέ μέχρι σήμερα δίδυμη πανδημία, κάτι για το οποίο είχαν εκφράσει σοβαρούς φόβους επιδημιολόγοι και ειδικοί στη δημόσια υγεία.

Σύμφωνα με τους New York Times (NYT), δεν ήταν μόνο τα μέτρα προφύλαξης του κορονοϊού, δηλαδή lockdowns, μάσκες και κοινωνικές αποστάσεις, που εξαφάνισαν τη γρίπη και τους υπόλοιπους ιούς του αναπνευστικού. Επαιξε ρόλο και ότι η έκθεση σε έναν και μόνο ιό του αναπνευστικού συστήματος μπορεί να ενεργοποιήσει την ανοσολογική ανταπόκριση του οργανισμού και να τη θέσει σε εγρήγορση, κάτι που εμποδίζει άλλους ιούς να εισέλθουν στο ανώτερο αναπνευστικό.

Αυτό το βιολογικό φαινόμενο αποκαλείται ιογενής παρέμβαση και μπορεί να περιορίσει το ιικό φορτίο ενός ιού που κυκλοφορεί σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή ανά πάσα στιγμή. Στην πραγματικότητα, δεν μπορούν να κυριαρχήσουν δύο διαφορετικοί ιοί, αλλά μόνο ένας. Ακόμη και αν πρόκειται για μεταλλάξεις του ίδιου του ιού, επικρατεί πάντα η μία. Κάτι που σημαίνει ότι είναι δύσκολο να έχουμε ταυτόχρονα δύο διαφορετικές πανδημίες.

«Η αίσθησή μου και σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πιο πρόσφατης έρευνας που κάναμε, είναι ότι η ιογενής παρέμβαση είναι ένα πραγματικό φαινόμενο. Δεν νομίζω ότι στο μέλλον θα δούμε έξαρση του κορονοϊού και της γρίπης την ίδια στιγμή», εξηγεί η δρ Ελεν Φόξμαν, ανοσολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Yale.

Η ίδια λέει ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να μολυνθούν με δύο ή ακόμη και με τρεις ιούς ταυτόχρονα. Αλλά σε επίπεδο πληθυσμού και κοινότητας, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ο ένας ιός τείνει να καλύψει εντελώς τους άλλους.

Πριν ο κορονοϊός μετατραπεί σε παγκόσμια απειλή, η γρίπη ήταν από τους πιο κοινούς ιούς που μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού. Το 2019, που ήταν και η τελευταία χρονιά με έξαρση γρίπης, στη χώρα μας 154 άτομα έχασαν τη ζωή τους και 374 νοσηλεύτηκαν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Οταν ξεκίνησε η πανδημία του κορονοϊού, πολλοί ήταν εκείνοι που εξέφρασαν φόβους και ανησυχίες στην περίπτωση που επικρατούσαν και οι δύο ιοί μαζί. Οι φόβοι τους, όμως, δεν επιβεβαιώθηκαν, καθώς τελικά, όσο επικρατούσε ο κορονοϊός, τόσο τα κρούσματα της γρίπης βρίσκονταν σε ασυνήθιστα χαμηλά για την εποχή τους επίπεδα.

Μάλιστα, πέρυσι, η γρίπη δεν είχε εμφανιστεί σε καμία χώρα της Δύσης. Φέτος, υπήρξαν αρκετά κρούσματα στην Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής 44 κρούσματα και δύο θάνατοι (εδώ).

Εκτός από τον ιό της γρίπης, λόγω της επικράτησης του κορονοϊού τα τελευταία χρόνια είχε εξαφανιστεί και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV). Ο ιός αυτός συνήθως κάνει την εμφάνισή τον Σεπτέμβριο και κορυφώνεται έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Ωστόσο, η πανδημία παραμόρφωσε το εποχικό του πρότυπο και έτσι παρέμεινε χαμηλά όλο το 2020 και κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 2021, όταν ο κορονοϊός είχε πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα από την έναρξη της πανδημίας.

Η ιδέα ότι υπάρχει ένας είδος αλληλεπίδρασης και αλληλοακύρωσης των ιών διατυπώθηκε πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960, όταν οι εμβολιασμοί για την πολιομυελίτιδα μείωσαν σημαντικά τον αριθμό των λοιμώξεων του αναπνευστικού.

Η ιδέα επανήλθε στο προσκήνιο το 2009, όταν στα τέλη του καλοκαιριού, η Ευρώπη φαινόταν ότι είναι έτοιμη για μεγάλη αύξηση της γρίπης των χοίρων. Ωστόσο, όταν τον Σεπτέμβριο τα σχολεία άνοιξαν, οι μολύνσεις στους μαθητές από ρινοϊό, δηλαδή από κοινό κρυολόγημα, διέκοψαν την αύξηση των κρουσμάτων της γρίπης.

Πέρυσι, μία ομάδα ερευνητών ξεκίνησε τη μελέτη του ρόλου της υπάρχουσας ανοσολογικής ανταπόκρισης, κατά το τέλος της περιόδου της γρίπης, δηλαδή προς το τέλος της άνοιξης, όμως τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.

Γενικά, η μόλυνση με τους ιούς προκαλεί έναν πολύπλοκο καταρράκτη ανοσολογικών ανταποκρίσεων, αλλά η πρώτη άμυνα προέρχεται από τις ιντερφερόνες. Στο πλαίσιο μελέτης, φάνηκε ότι τα παιδιά που είχαν ήδη υψηλά επίπεδα ιντερφερόνης στο αίμα τους, κατέληξαν με πολύ λιγότερο ιικό φορτίο γρίπης στον οργανισμό τους, σε σχέση με αυτά που είχαν χαμηλότερο επίπεδα ιντερφερόνης.

Τα ευρήματα της μελέτης καταδεικνύουν ότι προηγούμενες ιογενείς λοιμώξεις βοήθησαν το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών να καταπολεμήσει τον ιό της γρίπης. «Οι περισσότεροι από τους ιούς που είδαμε σε αυτά τα παιδιά πριν τους χορηγήσουμε το εμβόλιο, ήταν ρινοϊοί», είπε ο δρ Τουχάν ντε Σίλβα, ειδικός στις μολυσματικές παθήσεις από το Πανεπιστήμιο του Σέφινλτ στη Βρετανία και υπεύθυνος της μελέτης.

Σύμφωνα με τον δρα Γκάι Μποΐβιν, ιολόγο στο Πανεπιστήμιο Laval του Καναδά, με αυτά τα δεδομένα είναι σχεδόν βέβαιο ότι και η γρίπη θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη της μόλυνσης από κορονοϊό.

Μάλιστα, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η ταυτόχρονη λοίμωξη από τη γρίπη και τον κορονοϊό είναι εξαιρετικά σπανία και όσοι έχουν ενεργή γρίπη, είχαν σχεδόν 60% λιγότερες πιθανότητες να είναι θετικοί και στον κορονοϊό.

«Τώρα, βλέπουμε μια αύξηση της δραστηριότητας της γρίπης στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και θα είναι ενδιαφέρον αν καταγράψουμε μείωση της κυκλοφορίας του κορονοϊού τις επόμενες εβδομάδες», σχολιάζει ο δρ Μποΐβιν.

Ωστόσο, η βιολογία δεν είναι απλά μαθηματικά και η συμπεριφορά των ιών μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την ταχεία εξέλιξή τους και από τους κοινωνικούς περιορισμούς και τα πρότυπα εμβολιασμού.

Ετσι, ο ενδεχόμενος αντίκτυπος της ιογενούς παρέμβασης είναι πιθανό να γίνει πιο εμφανής όταν ο κορονοϊός εγκατασταθεί σε ένα προβλέψιμο, ενδημικό επίπεδο. Ο RSV, ο ρινοϊός και η γρίπη συνυπάρχουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια, εξηγεί η δρ Νάσια Σαφντάρ, ειδικής λοιμωξιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison.

Αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι ιοί ενδεχομένως μειώνουν τις επιπτώσεις άλλων, όμως τα μοτίβα μπορεί να μη γίνονται άμεσα αντιληπτά.

Εξετάζοντας τους κορονοϊούς του κοινού κρυολογήματος, ορισμένοι ερευνητές έχουν προβλέψει ότι ο Sars-Cov-2, θα μετατραπεί σε μία εποχική χειμερινή λοίμωξη που μπορεί κάλλιστα να συναντιέται με τη γρίπη.

Ωστόσο, ο πανδημικός κορονοϊός έχει ήδη αποδειχθεί αρκετά διαφορετικός από τα υπόλοιπα ξαδέρφια του και οι ειδικοί έχουν διαψευσθεί αρκετές φορές όταν επιχείρησαν να κάνουν προβλέψεις για αυτόν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News