Η αλήθεια είναι ότι σε αυτή τη φάση ζούμε δύο παράλληλες πραγματικότητες: στη μία οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα και συμπεριφέρονται σαν να έχει τελειώσει η πανδημία και στην άλλη τα κρούσματα του κορονοϊού αυξάνονται και σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν κάθε προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την προηγούμενη εβδομάδα καταγράφηκαν παγκοσμίως 4,26 εκατομμύρια κρούσματα του κορονοϊού, κάτι που αποτελεί αριθμό-ρεκόρ από την έναρξη της πανδημίας.

Σε κάποιες χώρες που, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, βιάστηκαν να άρουν τα περιοριστικά μέτρα, παρατηρείται όχι μόνο εκτόξευση κρουσμάτων, αλλά και εκ νέου πίεση στο σύστημα Υγείας.

Στη Βρετανία, για παράδειγμα, οι εισαγωγές στα νοσοκομεία είναι αυξημένες κατά 2% από την πρώτη κορύφωση που είχε κάνει πριν από δύο μήνες η μετάλλαξη Ομικρον και δυστυχώς εξακολουθούν να αυξάνονται, όπως γράφει ο Guardian. Μάλιστα, οι εισαγωγές σε ασθενείς με λοίμωξη Covid-19 άνω των 65 ετών, έχουν αυξηθεί κατά 15% από το υψηλότερο σημείο που βρίσκονταν τον Ιανουάριο.

Στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, την τελευταία εβδομάδα τα κρούσματα μειώθηκαν σε σχέση με την προηγούμενη, αν και διατηρήθηκαν σε υψηλά επίπεδα. «Αυτή την εβδομάδα ο κυλιόμενος μέσος όρος των κρουσμάτων ανά ημέρα ήταν 21.048, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα ήταν 21.911», διευκρινίζει μιλώντας στο Protagon ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης.

Ο ίδιος εξηγεί ότι το σημαντικό είναι πως σε παγκόσμιο επίπεδο οι θάνατοι των ασθενών με λοίμωξη Covid-19 έχουν μειωθεί αισθητά τον τελευταίο καιρό. «Την εβδομάδα αυτή είχαμε παγκοσμίως μόλις 3.964 θανάτους. Τόσο μικρό αριθμό είχαμε να δούμε από τον Απρίλιο του 2020, δηλαδή σχεδόν από την έναρξη του πρώτου κύματος της πανδημίας».

Τα δεδομένα αυτά σημαίνουν ότι η πανδημία έχει αλλάξει τελείως τα χαρακτηριστικά της με την άφιξη της μετάλλαξης Ομικρον τους τελευταίους μήνες, αλλά η αντίληψη ότι έχει τελειώσει, δεν είναι παρά μία ψευδαίσθηση.

Το αφήγημα ότι η πανδημία έχει φτάσει στο τέλος της υπάρχει επειδή οι περισσότεροι πολίτες, αλλά και οι κυβερνήσεις, πιστεύουν τουλάχιστον έναν από τους τρεις μεγάλους μύθους για την μετάλλαξη Ομικρον, όπως υπογραμμίζει ο Guardian.

1. Η ενδημικότητα

Ο πρώτος μύθος είναι ότι ο κορονοϊός είναι πλέον ενδημικός και αποτελεί απλώς ακόμη μία μεταδιδόμενη λοίμωξη, με την οποία θα πρέπει να μάθουμε να συμβιώνουμε.

Η λέξη «ενδημικός» χρησιμοποιείται συνήθως στην επιδημιολογία για να περιγράψει μία νόσο, η οποία δεν εξαπλώνεται εκτός ελέγχου, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν περιοριστικά μέτρα. Κατά μία έννοια σημαίνει μία νόσο την οποία μπορούν να προβλέψουν οι επιστήμονες και να διαχειριστούν. Ο κορονοϊός, όμως, δεν είναι ενδημικός. Αλλωστε το σήμα για τη λήξη της πανδημίας θα πρέπει να το δώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και να μην προκύπτει από υποθέσεις της καθημερινότητας.

Αλλωστε, μπορεί παρότι αυξήθηκαν τα κρούσματα να μειώθηκε ο αριθμός των συνανθρώπων μας που χάνουν τη ζωή τους, αλλά ούτε αυτό το είχε προβλέψει κάποιος ειδικός ή τα περίφημα μαθηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται από τους επιστήμονες από την έναρξη της πανδημίας.

Απλώς μπήκε στη ζωή μας η μετάλλαξη Ομικρον, και δημιούργησε δύο παλιρροιακά κύματα με εκατοντάδες χιλιάδες κρούσματα. Το να προσπαθεί κάποιος να αγνοήσει μια νόσο, η οποία είναι ακόμα τόσο απρόβλεπτη, μοιάζει σαν να γυρνά την πλάτη του σε πεινασμένη τίγρη.

2. Η εξέλιξη του κορονοϊού

Ο δεύτερος μύθος αφορά την εξελικτική πορεία του κορονοϊού. Είναι πολύ διαδεδομένη η αντίληψη ότι ο ιός εξελίσσεται σε κάτι που θα δίνει ολοένα και πιο ήπια συμπτώματα και θα είναι λιγότερο επικίνδυνος για την υγεία και την ζωή του ανθρώπου, όπως γράφει ο Guardian, μέχρι να φτάσει στο σημείο να αποτελεί για όλους ένα κοινό κρυολόγημα.

Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν επικρατήσει αρκετές παραλλαγές του κορονοϊού. Κάθε μετάλλαξη που εμφανίστηκε τα τελευταία δύο χρόνια έχει δημιουργήσει αρκετές παραφυάδες, όπως το τρέχον κύμα της Ομικρον 2.

Αλλά τα περισσότερα νέα κύματα που αλλάζουν το παιχνίδι, προέρχονται από παραλλαγές που έχουν εξελιχθεί εντελώς ανεξάρτητα από τις προηγούμενες. Δηλαδή η Ομικρον, δεν είχε απολύτως καμία εξελικτική σχέση με τη Δέλτα. Δεν ήταν εξέλιξη κάποιας άλλης, αλλά μία νέα, τελείως καινούργια μετάλλαξη.

Δεν είναι επίσης αληθές, το ότι οι ιοί εξελίσσονται πάντα για να γίνουν πιο ήπιοι προς τον άνθρωπο. Αυτό που καθοδηγεί την εξέλιξή τους είναι η δυνατότητα μετάδοσης: οι παραλλαγές που μολύνουν περισσότερους ανθρώπους είναι και αυτές που θα ευδοκιμήσουν στο μέλλον.

3. Τα εμβόλια

Ο τρίτος, ολέθριος μύθος, είναι ότι κατά κάποιο τρόπο έχουμε τελειώσει με τα προγράμματα εμβολιασμού και δεν έχει νόημα να περιμένουμε για να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Η αλήθεια είναι ότι αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έχουν αυξημένα ποσοστά εμβολιασμού, κάτι που αντανακλά στην συλλογική ανοσία του πληθυσμού.

Ωστόσο, μπορεί να φαρμακευτικές εταιρείες να υπόσχονται 95% αποτελεσματικότητα στα εμβόλια, όμως αυτό το ποσοστό διαρκεί μόλις δύο ή τρεις μήνες και από εκεί και πέρα το ποσοστό ανοσίας μειώνεται σημαντικά.

Καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να εμβολιάζονται, να νοσούν ή και τα δύο, ο τρόπος με τον οποίο θα εξελιχθεί ο ιός για να βελτιώσει τη μεταδοτικότητά του, είναι να γίνεται καλύτερος στην αποφυγή του ανοσοποιητικού συστήματος.

Δηλαδή ακριβώς αυτό που έκανε η μετάλλαξη Ομικρον, η οποία απέφυγε και την ανοσία που προκαλούν τα εμβόλια, αλλά και τα αντισώματα από προηγούμενη λοίμωξη.

Περισσότερες επαναμολύνσεις

Επιπλέον, όπως υπογραμμίζει σε ρεπορτάζ του το BBC, δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι πριν από την εμφάνιση της μετάλλαξης Ομικρον, οι επαναμολύνσεις ήταν σπάνιες και αφορούσαν μόνο το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Μόλις ήρθε όμως η Ομικρον, το ποσοστό αυτό δεκαπλασιάστηκε. Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα έχουν μολυνθεί τουλάχιστον δύο φορές, περισσότερα από 100.000 άτομα, ειδικά τους τελευταίους τρεις μήνες, σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΔΥ.

Γι’ αυτό και είναι σημαντική η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), τόσο σε υποδομές, όσο και σε εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο θα μπορεί να αντιμετωπίσει τα επόμενα πανδημικά κύματα, αλλά και η ψυχραιμία από την πλευρά των πολιτών, καθώς αισίως έχουμε μπει στον τρίτο χρόνο της πανδημίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News