Πριν από έναν χρόνο στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος επιλέχθηκε ένα μικρό κοπάδι προβάτων στην Αυστραλία στα οποία πραγματοποιήθηκε χειρουργική επέμβαση και πίσω από τον αμφιβληστροειδή τους τοποθετήθηκαν βιονικά μάτια. Τα πρόβατα αποδείχθηκε ότι απέκτησαν εξαιρετική όραση σε ένα πείραμα με στόχο την ανάπτυξη τεχνολογίας που θα επιτρέψει σε άτομα που πάσχουν από κάποιες μορφές τύφλωσης να δουν. 

Στα πρόβατα τοποθετήθηκε μια συσκευή που ονομάζεται Phoenix 99 και στα πειράματα έδειξε ότι λειτουργούσε χωρίς να προκαλεί κάποια ενόχληση στα ζώα ενώ επίσης δεν την απέρριπτε ο οργανισμός τους. Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το BBC, όλα είναι έτοιμα για να ξεκινήσουν δοκιμές του βιονικού ματιού και στους ανθρώπους. 

Το εγχείρημα θα πραγματοποιήσουν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ και του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία. Η συσκευή, που προκαλεί ερεθισμούς στον αμφιβληστροειδή, συνδέεται ασύρματα με μια μικρή κάμερα που είναι τοποθετημένη σε ένα ζευγάρι γυαλιά που φορά ο ασθενής. Ο αμφιβληστροειδής είναι ένας χιτώνας που καλύπτει το πίσω μέρος του οφθαλμού. Είναι υπεύθυνος για τη μετατροπή του οπτικού σήματος σε ηλεκτρικό, το οποίο στη συνέχεια θα το επεξεργαστεί ο εγκέφαλος ώστε να μετατραπεί σε εικόνα.

Το Phoenix 99 μπορεί να παρακάμπτει τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα που έχουν υποστεί βλάβες και να ενεργοποιεί εκείνα που φαίνεται ότι εξακολουθούν να είναι λειτουργικά. 

«Στα πειράματα δεν εμφανίστηκαν απρόσμενες αντιδράσεις από τον ιστό που υπάρχει γύρω από τη συσκευή και έτσι πιστεύουμε ότι θα μπορεί, όταν τοποθετηθεί, να παραμένει στη θέση του χωρίς προβλήματα για πολλά χρόνια» αναφέρει ο Σάμιουελ Εγκενμπέργκερ, βιοϊατρικός μηχανικός στο τμήμα Βιοϊατρικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η βιομηχανία

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τουλάχιστον 2,2 δισ. άτομα στον κόσμο αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, είτε μικρότερα είτε μεσαίας τάξης, είτε πάσχουν από τύφλωση. Ο οικονομικός αντίκτυπος αυτής της κατάστασης με όρους απώλειας παραγωγικότητας μεταφράζεται σε περίπου 25 δισ. δολάρια ετησίως.  

Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται βιονικά συστήματα που βοηθούν στην αποκατάσταση της όρασης σε μια νέα βιομηχανία που είναι ακόμη στα σπάργανα, αλλά εκτιμάται ότι μέχρι το 2028 θα είναι ένας τομέας αξίας περίπου 430 εκατ. δολαρίων. 

Ενα από τα πρώτα βιονικά μάτια που έκαναν την εμφάνισή τους ήταν Argus II, που ακολουθεί την ίδια λογική λειτουργίας με το Phoenix 99. Το Argus II κατασκευάστηκε από την αμερικανική εταιρεία Second Sight και το 2015 εμφυτεύθηκε σε μια ασθενή που ήταν εκ γενετής τυφλή. Η Ντιλέκ Ουμράν Οζτούρκ από την Τουρκία μπόρεσε με τη βοήθεια του βιονικού ματιού να δει για πρώτη φορά το περίγραμμα ανθρώπων και αντικειμένων.

Η Second Sight αναπτύσσει τώρα ένα εγκεφαλικό εμφύτευμα. Ονομάζεται Orion και τα στελέχη της εταιρείας ευελπιστούν ότι θα μπορεί να θεραπεύσει όλες τις μορφές τύφλωσης. Ομως προς το παρόν όλα αυτά τα συστήματα είναι ιδιαίτερα ακριβά.

Το Argus II, για παράδειγμα, κοστίζει 150.000 δολάρια. Επίσης, όλες οι τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί για τα βιονικά μάτια είναι πολύ καινούργιες και δεν έχουν ακόμη τελειοποιηθεί, άρα πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα στην έρευνα γύρω από αυτές.

Η επιστημονική κοινότητα πάντως καλωσορίζει την έλευση των βιονικών ματιών, που με αυτά τα πρώτα μοντέλα τους προσφέρουν μια έστω και περιορισμένη δυνατότητα όρασης σε ασθενείς, με την ελπίδα ότι όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, τα επίπεδα και η ποιότητα της όρασης που θα προσφέρουν θα αυξάνονται συνεχώς. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News