Το 2022 μπήκε με ανατιμήσεις που εμφανίζονται, πλέον, κατά κύματα στα ράφια. Τα νοικοκυριά πριν προλάβουν να συνέλθουν από το σοκ των αυξήσεων των τελευταίων μηνών του 2021, θα έρθουν αντιμέτωπα με ένα νέο κύμα ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά. Αναμένεται να εκδηλωθεί έως τα τέλη Ιανουαρίου και θα αφορά αναπροσαρμογές τιμών έως 7-8% (σε καλλυντικά, καφέ, γάλα και άλλα τρόφιμα). Θα έχει και συνέχεια; Θα τελειώσει (και πότε;) ο κύκλος της ακρίβειας που έφερε η πανδημία;

Πράγματι, από τον Σεπτέμβριο του 2021 οι τιμές στα βασικά προϊόντα ενέργειας έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Το φυσικό αέριο «πρωταγωνιστεί» στην κούρσα με πρωτοφανείς αυξήσεις, επηρεάζοντας και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ το πετρέλαιο ακολουθεί στην ανοδική πορεία των διεθνών τιμών, οι οποίες έχουν εκτινάξει το κόστος παραγωγής των προϊόντων και αγαθών σε όλο τον κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι οι διεθνείς τιμές των προϊόντων της ενέργειας έχουν υποχωρήσει από τα επίπεδα “ρεκόρ” όπου είχαν σκαρφαλώσει πριν από λίγους μήνες. Εξακολουθούν, όμως, να είναι υψηλές, σε διπλάσια, τριπλάσια ή τετραπλάσια επίπεδα, συγκριτικά με τις αρχές του 2021. Και παραμένουν ιδιαίτερα «ευαίσθητες» σε συγκυριακές αναταράξεις, δοκιμάζοντας την “τσέπη” των καταναλωτών και τα αντανακλαστικά των κυβερνήσεων που επιχειρούν με επιδοτήσεις να καλύψουν μέρος του αυξημένου κόστους για τους καταναλωτές.

Είναι ενδεικτικό ότι η διεθνής τιμή του πετρελαίου είναι αυξημένη κατά 57% συγκριτικά με έναν χρόνο πριν, η τιμή του φυσικού αερίου κατά 400% (!) ενώ του καφέ κατά 80%.

Γι’ αυτό και η κυβέρνηση ανακοίνωσε νέες επιδοτήσεις 400 εκατ. ευρώ για τον Ιανουάριο, βλέποντας την μεγάλη αστάθεια που επικρατεί στις τιμές της ενέργειας, η οποία μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, του πετρελαίου θέρμανσης, και του φυσικού αερίου συγκριτικά με τους αντίστοιχους περυσινούς λογαριασμούς. Αλλά και σε αυξήσεις σχεδόν σε όλα τα βασικά προϊόντα στην αγορά από τις επιχειρήσεις που δεν μπορούν να συγκρατήσουν άλλο το αυξημένο κόστος παραγωγής.

Το ερώτημα επιμένει: Θα κλείσει κάποτε ο κύκλος της ακρίβειας;

Δύσκολος χειμώνας, φως από την άνοιξη

Κορυφαίοι οικονομικοί παράγοντες και ανώτατα τραπεζικά στελέχη επιβεβαιώνουν ότι ο φετινός χειμώνας θα είναι δύσκολος για τα νοικοκυριά. Εκτιμούν, ωστόσο, ότι από την άνοιξη (καλώς εχόντων των πραγμάτων με την πανδημία) οι τιμές στην ενέργεια θα αρχίσουν να αποκλιμακώνονται, καθορίζοντας τις εξελίξεις σε όλη την αγορά. Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2022 αναμένεται να έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση με τις τιμές της ενέργειας. Είναι γνωστό ότι η εκτόξευσή τους στα ύψη οφείλεται, τόσο στις αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που προκάλεσε η πανδημία, όσο και σε γεωστρατηγικά παιχνίδια ισχυρών χωρών παραγωγών φυσικού αερίου (όπως η Ρωσία) που εκμεταλλεύονται τη συγκυρία της υγειονομικής καταιγίδας και τις δυσκολίες της ευρωπαϊκής μετάβασης στην πράσινη ενέργεια.

Η εκτίμηση αυτή αποτυπώνεται και στις προβλέψεις τους για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.  Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, που σκαρφάλωσε στο 4,8% τον Νοέμβριο του 2021, πρόκειται να περιοριστεί σε μέσα επίπεδα στο 3% το 2022. Δεδομένης της πρόβλεψης ότι έως την άνοιξη οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές, το 3% σημαίνει σημαντική υποχώρησή  τους επόμενους μήνες του έτους και ιδιαίτερα το δεύτερο εξάμηνο. Για το 2023 ο μέσος πληθωρισμός στην Ελλάδα προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα, στο 1%, που σημαίνει ότι η αγορά και η οικονομία θα έχουν επανέλθει σε κατάσταση κανονικότητας.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού προβλέπεται ότι θα είναι πιο αργή. Ετσι εκτιμάται ότι ο μέσος πληθωρισμός θα βρίσκεται στο 2% το 2023.

Μια σειρά από διαπιστώσεις και δεδομένα που προκύπτουν σχετικά με την μετάλλαξη Ομικρον απομακρύνουν το ενδεχόμενο ενός νέου lockdown στην οικονομία και έτσι, συνηγορούν στις εκτιμήσεις αυτές.

Πρώτον, η μετάλλαξη Ομικρον εμφανίζει πιο ήπια συμπτώματα συγκριτικά με τις προηγούμενες παραλλαγές του ιού με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι νοσηλείες.

Δεύτερον, έως τώρα φαίνεται ότι κανείς ασθενής με την Ομικρον δεν έχει εισαχθεί σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Τρίτον, στο τέλος Ιανουαρίου εκτιμάται ότι θα έχει αποκλιμακωθεί ο αριθμός των νέων κρουσμάτων που βρίσκεται τώρα σε ανοδική πορεία. Σύμφωνα με τις πρώτες μελέτες που δημοσιεύτηκαν σχετικά με την συμπεριφορά του ιού στη Νότια Αφρική ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων κορυφώθηκε μέσα σε τέσσερις εβδομάδες πριν αρχίσει να αποκλιμακώνεται με υψηλούς ρυθμούς τις επόμενες δύο εβδομάδες.

Τέταρτον, τα εμβόλια εξακολουθούν να παρέχουν έναν σημαντικό βαθμό προστασίας σε όσους έχουν εμβολιαστεί και με την τρίτη δόση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News