Η 16η Δεκεμβρίου είναι μια ημέρα κρίσιμη για την ελληνική οικονομία. Τότε συνεδριάζει το ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και επί τάπητος θα τεθεί το ζήτημα του τερματισμού του τεράστιου προγράμματος αγοράς ομολόγων –το περίφημο «μπαζούκα» της Κριστίν Λαγκάρντ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στις οικονομίες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.

Και εκεί υπάρχει ένα πρόβλημα.

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου Προγράμματος Εκτακτης Αγοράς Ομολόγων (PEPP), η ΕΚΤ αγόρασε συνολικά ελληνικά ομόλογα 35 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια, κατά παρέκκλιση των απαιτήσεων ελάχιστης πιστοληπτικής διαβάθμισης, που ισχύουν στο τακτικό πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων (Public Sector Purchase Programme – PSPP), πράγμα που συντέλεσε στον περιορισμό των επιπτώσεων της πανδημίας στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες στην Ελλάδα. Πέρα από την εγγυημένη ρευστότητα, σε αυτή την περίοδο η Ελλάδα απόλαυσε ένα χωρίς προηγούμενο χαμηλό κόστος δανεισμού –η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της χώρας μειώθηκε από περίπου 2,4% που ήταν όταν το PEPP τέθηκε σε ισχύ την άνοιξη του 2020, στο ιστορικό χαμηλό λίγο πάνω από 0,5% τον περασμένο Αύγουστο. Και ήταν λογικό: οι επενδυτές αγόραζαν ελληνικά ομόλογα καθώς ήξεραν ότι μπορούσαν μετά να τα «ξεφορτωθούν» στην ΕΚΤ που αγόραζε λόγω πανδημίας.

Τώρα, όμως με τον προδιαγραφόμενο τερματισμό αυτού του προγράμματος, η τακτική της ΕΚΤ για αγορές κρατικών τίτλων θα επιστρέψει στο προ πανδημίας πλαίσια –άρα, και με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει ακόμα την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης, τα ομόλογά της θα είναι εκτός με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη ρευστότητα και τα επιτόκια δανεισμού, που ήδη έχουν πάρει την ανηφόρα.

Αναλυτές και έλληνες αξιωματούχοι αναμένουν ότι, παρά την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας εφέτος, τα ομόλογα της χώρας θα κερδίσουν επενδυτική βαθμολογία μετά τις επόμενες εθνικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί το 2023.

Υπό αυτό το πρίσμα, η Αθήνα βρίσκεται σε συναγερμό. Οπως ανέφεραν οι Financial Times, η Τράπεζα της Ελλάδος σχεδιάζει να κάνει έκκληση ώστε τα ομόλογα της χώρας να παραμείνουν επιλέξιμα για νέες αγορές από την ΕΚΤ μετά τον Μάρτιο. Αρκετά μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ δήλωσαν ότι είναι πρόθυμα να βρουν έναν τρόπο όταν θα συνεδριάσουν την προσεχή Πέμπτη, ώστε η Τράπεζα να συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα για το υπόλοιπο του 2022. Ελληνες αξιωματούχοι, όμως, φοβούνται, όπως επεσήμαναν οι FT, ότι νομικά εμπόδια μπορεί να σημαίνουν ότι οι αγορές χρέους της χώρας από την ΕΚΤ θα μειωθούν πολύ περισσότερο από αυτές άλλων χωρών.

Αξιωματούχοι στην Αθήνα θέλουν να αποφύγουν το «στίγμα» η Ελλάδα να μείνει για άλλη μια φορά χωρίς το δίχτυ ασφαλείας της αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, όταν το PEPP σταματήσει τις καθαρές αγορές τίτλων σε τρεις μήνες.

Eλληνας αξιωματούχος είπε στους FT ότι η χώρα ελπίζει να αποφύγει μια άλλη «στιγμή Ντοβίλ» –μια αναφορά στη γαλλική παράκτια πόλη απ’ όπου το 2010 η Ανγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί, ηγέτες τότε της Γερμανίας και της Γαλλίας, είχαν σοκάρει τους επενδυτές, συμφωνώντας ότι οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους μιας χώρας της ευρωζώνης θα έπρεπε να περιλαμβάνει πιστωτές του ιδιωτικού τομέα, προκαλώντας ξεπούλημα ελληνικών ομολόγων.

Το Bloomberg από την πλευρά του εκτίμησε ότι οι ελπίδες της Αθήνας να ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα στο συμβατικό πρόγραμμα APP μετά τη λήξη του πανδημικού προγράμματος ΡΕΡΡ των 1,835 τρισ. ευρώ, «πιθανότατα θα διαψευστούν». Ωστόσο υπάρχει μια «παρηγοριά», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά το πρακτορείο: θα είναι η μεγαλύτερη ευελιξία που θα δοθεί πιθανότατα στις επανεπενδύσεις των ομολόγων του PEPP. Αυτή θα αφορά τόσο τη γεωγραφική κατανομή των αγορών όσο και τον χρόνο στον οποίο θα γίνονται roll over οι τίτλοι που ωριμάζουν.

Σύμφωνα με τους Financial Times, oρισμένες αγορές ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ θα εξακολουθήσουν να είναι δυνατές χρησιμοποιώντας τα έσοδα από τους τίτλους που έχουν ήδη αγοραστεί στο πλαίσιο του PEPP και ωριμάζουν. Η Φρανκφούρτη έχει δεσμευτεί να συνεχίσει αυτές τις επανεπενδύσεις «τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023» και θα μπορούσαν να ρυθμιστούν προς όφελος της Ελλάδας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News