Οτι αιφνιδίασε τους πάντες η κλιματική συμφωνία ΗΠΑ – Κίνας είναι γεγονός. Λίγοι την περίμεναν. Κυρίως όσοι αγνοούσαν ότι οι Αμερικανοί ουδέποτε εγκατέλειψαν την προσπάθεια να αποσπάσουν από τους Κινέζους τη συγκατάθεσή τους, αφού θεωρούσαν και θεωρούν τη συμμετοχή τους ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια «πράσινη» στροφή. Με τους Κινέζους στην ίδια πλευρά με τους Δυτικούς και ανεξαρτήτως των μεταξύ τους τριβών σε γεωπολιτικό επίπεδο, θα προχωρήσει ομαλότερα και ταχύτερα η συνολική επιχείρηση ενεργειακής μετάβασης στην εποχή των ΑΕΠ, η οποία έχει αρχίσει να εξελίσσεται σε πάμπολλα σημεία του πλανήτη, όλων των ηπείρων.

Το κινεζικό «οκέι», βέβαια, ήταν το πρώτο, το κρίσιμο βήμα σε αυτήν την κοσμογονική πορεία. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, ωστόσο οι δεσμεύσεις περί μείωσης των εκπομπών μεθανίου, προστασίας των δασών και περί σταδιακής κατάργησης του άνθρακα είναι κάτι – οπωσδήποτε κάτι ουσιαστικότερο από την κενολογία (το «μπλα μπλα») που κατήγγειλε η Γκρέτα Τούνμπεργκ. Η συνέχεια θα δείξει τι σημαίνει η δέσμευση της Κίνας «να κάνει ό,τι μπορεί» για τη μείωση της χρήσης άνθρακα, έστω και «στο δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας». Πάντως πρώτη φορά ευθυγραμμίζεται με τις ΗΠΑ στις εκπομπές του μεθανίου.

Οι Αμερικανοί δεν είχαν λόγους να κρύψουν από την παγκόσμια κοινότητα ότι παρασκηνιακά πίεσαν τους Κινέζους για το αποτέλεσμα της Γλασκώβης. Ο ίδιος ο Τζον Κέρι, ο διορισμένος από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν απεσταλμένος για το κλίμα, είπε αμέσως μετά την ανακοίνωση του deal ότι απαιτήθηκαν «εκατοντάδες συναντήσεις» με τον κινέζο ομόλογό του Σίε Ζενχουά ώσπου να φθάσουν οι δύο πλευρές στο κοινό ανακοινωθέν. Το πρέσινγκ των Αμερικανών ξεκίνησε την περασμένη άνοιξη, όταν κάλεσαν σε ψηφιακό μίτινγκ 40 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.

Ηταν, λοιπόν, το διήμερο 23 και 24 Απριλίου εκείνο που αναπτέρωσε τις αμερικανικές ελπίδες, καθώς ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έλαβε μέρος στην εν λόγω σύνοδο. Δεν είχε καμία σημασία για τους Αμερικανούς ότι ο Σι δεν είπε τότε κάτι συγκεκριμένο για το κλίμα, ούτε ανέλαβε κάποια δέσμευση. Και μόνο η συμμετοχή του ήταν απόδειξη ότι η περίπτωσή του –και πάντα όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα– δεν θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη στη διαχείριση (και επ’ αυτού συμφώνησαν τόσο ο πολύπειρος Κέρι όσο και ο νυν υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν).

Από πλευράς του ο Ζενχουά μίλησε για ρεαλισμό και για αναγνώριση του χάσματος που υπάρχει όσον αφορά τη Συμφωνία των Παρισίων, παρά το γεγονός ότι επέμεινε πως η παγκόσμια αγορά CO2 είναι ζήτημα που χρειάζεται περισσότερη διαπραγμάτευση. Το κινεζικό παρασκήνιο έχει και αυτό το ενδιαφέρον του, αφού ο απομονωμένος από την έναρξη της κορονοϊκής πανδημίας στην πατρίδα του Σι Τζινπίνγκ δεν φημίζεται για την οικολογική ευαισθησία του. Εισπράττει κιόλας τις γκρίνιες των αναλυτών για αυτόν τον λόγο, ότι δηλαδή απαξίωσε να μεταβεί στο μίτινγκ του ΟΗΕ COP26, αλλά και νωρίτερα στο μίτινγκ των G20. Η αλήθεια είναι ότι ειδικώς αυτόν τον καιρό άλλα τον απασχολούν.

Ο Σι είχε τις δικές του κάψες 

Η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ Κίνας συνεδρίαζε μέχρι την Πέμπτη 11 Νοεμβρίου στο Πεκίνο, και όλες τις προηγούμενες ημέρες ο Σι δεν είχε άλλο θέμα κατά νου από την επανεκλογή του στη θέση του γενικού γραμματέα του κόμματος. Η δική του ιδέα περί κοσμογονίας σχετίζεται με την παραμονή του στους δύο εξουσιαστικούς θώκους που κατέχει: θέλει πρώτα να δώσει περιεχόμενο στους όρους «μαρξισμός του 21ου αιώνα» και «σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά» και μετά να ασχοληθεί με τα παγκόσμια προβλήματα, όπως είναι και αυτό της κλιματικής κρίσης. Για όλα αυτά, λέει ο Σι, υπάρχει η επόμενη πενταετία – και βλέπουμε. Ετσι επέλεξε τον Ζενχουά για την αποστολή στη Γλασκώβη.

Οτι οι Ζενχουά και Κέρι είναι παλαιοί γνώριμοι, από το «οικολογικό Παρίσι» του 2015, έπαιξε και αυτό τον ρόλο του στο τωρινό deal. O Κινέζος και τότε είχε συμμετάσχει στη σύνοδο ως ειδικός επί περιβαλλοντικών θεμάτων, ενώ ο Αμερικανός υπηρετούσε στην κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα ως επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η διαπραγματευτική δεινότητα του Ζενχουά φάνηκε και στη Γλασκώβη, καθώς τοποθετήθηκε μάλλον επιθετικά κατά της Δύσης προτού, τελικά, συμπορευτεί μαζί της.

«Ας μη μας επικρίνει ο Μπάιντεν», είπε, «δεν έχει το δικαίωμα. Και δεν το έχει, επειδή οι ΗΠΑ έχασαν πέντε χρόνια μετά το Παρίσι». Αυτή η φράση του, βέβαια, ήταν μία οδυνηρή υπενθύμιση της παρένθεσης Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και προκάλεσε αίσθηση. Και συνέχισε απτόητος: «Η Κίνα είναι αυτή τη στιγμή η πρώτη χώρα σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επειδή βρίσκεται σε ένα ειδικό στάδιο της ανάπτυξής της, ενώ τα βιομηχανικά έθνη είχαν διακόσια χρόνια καιρό να παράγουν, να πλουταίνουν και να ρυπαίνουν»… Τα διεθνή media παρατήρησαν ότι, πίσω από τις καντρίλιες του, ο Ζενχουά είχε ήδη σφίξει με θέρμη το χέρι του Κέρι.

Επόμενος γύρος της σινοαμερικανικής προσέγγισης στο κλιματικό ζήτημα, στις 15 Νοεμβρίου: τότε οι δύο πρόεδροι, ο Κινέζος και ο Αμερικανός, θα έχουν την πρώτη τους τηλεδιάσκεψη, έχοντας μιλήσει μόνο δύο φορές από τηλεφώνου όσο ο Τζο Μπάιντεν βρίσκεται στο Οβάλ Γραφείο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News