Το πιο περίεργο και παρηγορητικό «έπαθλο» της μακροχρόνιας πανδημίας του κορονοϊού είναι ότι άλλαξε μια για πάντα την περίοδο της γρίπης, η οποία πλέον δεν θα είναι όπως ήταν παλαιότερα, γράφει το Atlantic.

Το πιο απλό που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να φανταστούμε τη γρίπη ως ένα δεδομένο της χειμερινής ζωής μας, το οποίο χαρακτηρίζεται περισσότερο από την ταλαιπωρία, παρά από τη συμφορά και τους θανάτους. Ωστόσο, κάθε χρόνο νοσούν πολλά εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο και χάνουν τη ζωή τους εκατοντάδες χιλιάδες.

Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα χαμηλού εισοδήματος αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων. Οσον αφορά το οικονομικό κόστος της γρίπης, κάθε χρόνο δαπανώνται μόνο στις ΗΠΑ 90 δισεκατομμύρια δολάρια.

Βέβαια, φέτος τα πράγματα θα είναι διαφορετικά, εκτιμά στην ανάλυσή του ο Τζέικομπ Στερν, βοηθός αρχισυντάκτη στο Atlantic. Κατά την περυσινή περίοδο της γρίπης, οι ΗΠΑ κατέγραψαν μόνο περίπου 2.000 περιστατικά της γρίπης, δηλαδή 17.000 φορές λιγότερα από τα 35.000.000 που είχαν καταγραφεί πριν από ένα χρόνο. Μάλιστα, την περίοδο 2019-2020, η γρίπη είχε σκοτώσει στις ΗΠΑ 199 παιδιά, ενώ πέρυσι μόνο ένα.

«Αναζητήσαμε τη γρίπη παντού, σε κοινότητες, ιατρεία, νοσοκομεία και δεν εντοπίσαμε σχεδόν κανένα κρούσμα», δηλώνει η Εμιλι Μάρτιν, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και μέλος της επιτροπής του δικτύου παρακολούθησης της γρίπης στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.

Βέβαια, εκτός από τη γρίπη, εξαφανίστηκαν και όλοι οι άλλοι ιοί του αναπνευστικού, εξηγούν οι ειδικοί. Και γι’ αυτό, παραδόξως, μπορούμε να ευχαριστήσουμε την πανδημία του κορονοϊού, σχολιάζει ο συντάκτης του άρθρου.

Σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, ο κορονοϊός θα μπορούσε να έχει διαδραματίσει ρόλο σε αυτό το φαινόμενο, καθώς η μόλυνση ίσως και να προκαλέσει μία γενική ανοσολογική ανταπόκριση, η οποία θα πρόσφερε προστασία και από τον ιό της γρίπης. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους επιδημιολόγους με τους οποίους συζήτησε το θέμα ο κ. Στερν, του είπαν ότι σε αυτό συνετέλεσαν τα μέτρα προστασίας, όπως οι μάσκες, τα αντισηπτικά, οι κοινωνική απόσταση κ.λπ. και όχι η ανοσολογική ανταπόκριση.

Παρότι οι πολίτες στις ΗΠΑ δεν ήταν ιδιαίτερα συνεπείς στα εν λόγω μέτρα, βοήθησαν στον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού και εξάλειψαν πλήρως τη γρίπη, έναν λιγότερο μεταδοτικό εχθρό, στον οποίο ο πληθυσμός έχει σημαντική προϋπάρχουσα ανοσία. Ξεκινήσαμε να ισοπεδώνουμε την επιδημιολογική καμπύλη του κορονοϊού και εξαφανίσαμε τη γρίπη, υπογραμμίζει ο ίδιος στο άρθρο του.

Αυτό ήταν ένα από τα ελάχιστα πλεονεκτήματα, σε έναν κατά τα άλλα αβυσσαλέο χειμώνα, κατά τον οποίο κρούσματα και θάνατοι από κορονοϊό έκαναν ρεκόρ στις ΗΠΑ. Τουλάχιστον δεν πρoέκυψε η φοβερή «διδημία», δηλαδή η διπλή πανδημία κορονοϊού και γρίπης.

Ως άνθρωποι έχουμε αποδείξει αδιαμφισβήτητα ότι έχουμε τη δυνατότητα να σώσουμε σχεδόν όλους όσους χάνουν τη ζωή τους από τη γρίπη. Θα φαινόταν λοιπόν ανεύθυνο να μη ληφθούν κάποια σχετικά μέτρα. Οπότε, τίθεται το ερώτημα, ποια μέτρα προφύλαξης από την πανδημία διατηρούμε και ποια καταργούμε;

Μέτρα που ήρθαν για να μείνουν

Ενα από τα πράγματα που δεν πρόκειται να κάνουμε είναι να μπαίνουμε σε lockdown κάθε χρόνο. Σε αυτό, γράφει ο Στερν, συμφώνησαν όλοι οι ειδικοί του τομέα της δημόσιας υγείας με τους οποίους συνομίλησε. Οι αυστηροί περιορισμοί στα ταξίδια και οι μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους, όμως, φαίνεται ότι θα παραμείνουν ως έχουν.

Ακόμη και άλλα, πιο στοχευμένα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά. Η Λίνσεϊ Μαρ, περιβαλλοντική μηχανολόγος από το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, προτείνει ένα είδος συστήματος με διακόπτες κυκλώματος, κατά το οποίο τα σχολεία και οι χώροι εργασίας θα μπορούσαν θα λειτουργούν εξ αποστάσεως για μία ή δύο εβδομάδες, ώστε να επιβραδυνθεί η μετάδοση της γρίπης κατά τη διάρκεια περιόδων μεγάλης αύξησης των κρουσμάτων.

Πριν ξεκινήσουν όμως τα περιοριστικά μέτρα, οι πολίτες θα μπορούσαν να παρακολουθούν στενά τα κρούσματα της γρίπης στην κάθε περιοχή, όπως γίνεται με τα κρούσματα του κορονοϊού τα τελευταία δύο χρόνια, και να εκτιμούν τον κίνδυνο. Ετσι, για παράδειγμα, όταν είναι αυξημένο το επιδημιολογικό φορτίο της γρίπης, θα μπορούσε κάποιος να μην μπαίνει σε ένα μίνι μάρκετ με πολύ κόσμο ή να φοράει μάσκα όταν θα πηγαίνει στον κινηματογράφο.

Οι μάσκες επίσης, εκτιμά ο Στερν, είναι μία από τις πιο απλές παρεμβάσεις που πρέπει να διατηρηθούν σε περιόδους επιδημίας. Η μάσκα είναι το πιο απλό και αποτελεσματικό όπλο που έχουμε, λέει η Εμορι Ανις Λόουεν, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Εμορι, διότι σε αντίθεση με τα lockdown ή τους περιορισμούς στις συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους, δεν διαταράσσουν την καθημερινότητά μας.

Σε ένα ιδανικό κόσμο, σύμφωνα με όσα πιστεύουν αρκετοί επιδημιολόγοι, οι άνθρωποι θα φορούσαν μάσκες στους πολυσύχναστους χώρους κατά τη διάρκεια της περιόδου της γρίπης και ειδικά στις φάσεις της έξαρσης των κρουσμάτων. «Αν αυτό γινόταν κανόνας, θα είχαμε τεράστια μείωση στα ποσοστά της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος», σχολιάζει η Μαρ.

Βέβαια, δεν ζούμε σε ένα ιδανικό κόσμο και η μάσκα στη Δύση δύσκολα θα γίνει σύντομα τρόπος ζωής, όπως είναι σε χώρες της Ασίας. Διότι, όπως εξηγεί η Αντζελα Ρασμούσεν, ιολόγος στον Οργανισμό Εμβολίων και Λοιμωδών Νοσημάτων του Καναδά, όσο πιο πολλά ζητάμε από τον κόσμο, τόσο πιο πιθανό είναι να έχουμε περισσότερες αντιδράσεις.

Ακόμα και αν τα υπουργεία Υγείας ζητήσουν από τους πολίτες να καλύψουν το πρόσωπό τους μόνο τις περιόδους έξαρσης της γρίπης, θα υπάρχουν έντονες αντιδράσεις. «Οι άνθρωποι θα απαντούσαν ότι κάπως έτσι ξεκίνησαν και οι οδηγίες για την πανδημία του κορονοϊού και ακολούθησε πλήρης έλεγχος στη ζωή μας. Τι θα γίνει με την ελευθερία μας…», λέει η Ρασμούσεν.

Γενικά οι επιστήμονες θα ήθελαν τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ να εκδώσουν σύσταση, σύμφωνα με την οποία όποιος έχει συμπτώματα να φοράει μάσκα και παράλληλα να ενημερώσουν το κοινό ότι είναι σημαντικό στους πολυσύχναστους χώρους να φοράμε μάσκα, διότι μειώνεται ο κίνδυνος μετάδοσης. Προς το παρόν, πάντως, τα CDC δεν είναι διατεθειμένα να εκδώσουν νέες οδηγίες για τη γρίπη.

Την ίδια στιγμή, ο Ντέιβιντ Γουέντγουορθ, επικεφαλής ιολόγος στο τμήμα Επιτήρησης και Διάγνωσης της Γρίπης του CDC, συμφωνεί ότι οι προφυλάξεις για την πανδημία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μείωση της μετάδοσης της γρίπης τον περασμένο χρόνο, όμως εξηγεί ότι απαιτούνται έρευνες, από τις οποίες θα προκύψουν τα δεδομένα που θα καταλήγουν στο συμπέρασμα ποια μέτρα βοήθησαν και πόσο. Με αυτόν τον τρόπο θα ληφθούν τα μέτρα που πρέπει, και όχι γενικά και αόριστα, που θα δυσκολεύουν την καθημερινότητα των πολιτών. Οι πιο πρόσφατες οδηγίες των CDC για τη γρίπη και τα μέτρα προφύλαξης είναι του 2004.

Το πιο σημαντικό όπλο, όμως, απέναντι στον ιό της γρίπης, είναι το εμβόλιο, όπως γράφει ο Στερν στο Atlantic. Και ενώ τα εμβόλια της γρίπης είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά από αυτά του κορονοϊού, οι περισσότεροι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι τελευταίες εξελίξεις με τη δημιουργία εμβολίων mRNA θα μπορούσαν να καλύψουν το κενό της αποτελεσματικότητας. Αλλωστε, αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες πειραματίζονται στη δημιουργία νέων, mRNA εμβολίων για τη γρίπη, τα οποία αναμένεται να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά.

Ασφαλώς οι μέθοδοι για την εξάλειψη της γρίπης δεν χρειάζεται να περιορίζονται σε επιτυχημένες πανδημικές παρεμβάσεις.

Επίσης, είναι βέβαιο ότι το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας ή εκπαίδευσης, όταν ο εργαζόμενος ή ο μαθητής έχει συμπτώματα, θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στη μείωση της εξάπλωσης της γρίπης.

Οι αλλαγές αυτές ωστόσο δεν είναι εύκολο να εφαρμοστούν, καθώς επικρατεί η αντίληψη ότι ο μόνος λόγος που μπορεί να κρατήσει κάποιον μακριά από τον εργασιακό του χώρο είναι να νοσεί βαριά ή να νοσηλεύεται. Ενώ το πιο απλό είναι να παραμένει κάποιος στο σπίτι όταν είναι άρρωστος και μάλιστα με κάτι μεταδοτικό, ακόμη και αν δεν φαίνεται να απειλεί κανέναν, όπως το κοινό κρυολόγημα.

Είτε λόγω της καθιερωμένης συνήθειας, είτε επειδή όσοι νοσούν με ελαφριά συμπτώματα δεν θέλουν να συνειδητοποιήσουν ότι είναι μεταδοτικοί και ότι υπάρχουν κάποιοι άλλοι άνθρωποι στο περιβάλλον τους που κινδυνεύουν, εξακολουθούν να πηγαίνουν στον εργασιακό τους χώρο.

Για την καταπολέμηση της γρίπης σε αυτή τη φάση, τα εμβόλια και οι φαρμακευτικές παρεμβάσεις είναι τα μόνα όπλα που διαθέτουμε. Βέβαια, δεν είναι λίγο να έχεις εμβόλια και αποτελεσματικά φάρμακα για έναν ιό.

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι ακόμη και με μέτριες προφυλάξεις, θα μπορούσαμε να μειώσουμε τη θνησιμότητα κατά 25% ή 50%, ακόμη και 75%, γράφει ο Στερν, κάτι που μεταφράζεται σε χιλιάδες ζωές.

Μέχρι στιγμής, πάντως, η νέα χρονιά για τη γρίπη έχει ξεκινήσει καλά για τους ανθρώπους. Αν και αρκετοί ειδικοί ανησυχούν ότι η γρίπη ενδέχεται να επιστρέψει σύντομα, αρκετά πιο απειλητική.

Ο,τι και αν συμβεί, δεν μπορεί να υπάρχουν πλέον οι ψευδαισθήσεις του αναπόφευκτου. Για τη γρίπη, όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων, υπήρχε πάντα μία επιλογή. Τώρα, έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε κάτι για αυτήν και να προστατευτούμε, ώστε να σώσουμε χιλιάδες ζωές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News