Για πολλούς μουσικούς η Γερμανία είναι η Γη της Επαγγελίας, ένας τόπος όπου πολιτικοί και δήμαρχοι συνηθίζουν να παρακολουθούν κονσέρτα, όπου οι ορχήστρες παίρνουν επιχορηγήσεις για το 70% των λειτουργικών εξόδων τους από κρατικά κονδύλια, και όπου μπορεί να χτιστεί μια καινούργια αίθουσα συναυλιών έναντι ενός αστρονομικού ποσού.

Πρόσφατα η πόλη του Αμβούργου ξόδεψε 789 εκατ. ευρώ για ένα παρόμοιο έργο – την Elbphilharmonie- και τώρα το Μόναχο ετοιμάζεται να ξεπεράσει το ποσόν αυτό κατά πολύ. Οπως προβλέπεται, το 2030 η πρωτεύουσα της Βαυαρίας θα έχει όχι μία αλλά δύο νέες αίθουσες συναυλιών ενώ  επιπλέον πρόκειται να ανακαινιστεί ριζικά μια υπάρχουσα αίθουσα. Το κόστος μπορεί, μάλιστα, να ξεπεράσει τα 1,3 δισ. ευρώ. Και όλα αυτά σε μια πόλη με πληθυσμό που δεν ξεπερνάει το 1,5 εκατ. κατοίκους. Αντίθετα, στο έξι φορές μεγαλύτερο Λονδίνο η πρόταση για ένα Κέντρο της Μουσικής κόστους 288 εκατ. λιρών (340 εκατ. ευρώ) μπήκε πριν από λίγο καιρό στο συρτάρι, γράφει στην Telegraph ο Ιβάν Χιούετ, κριτικός κλασικής μουσικής της βρετανικής εφημερίδας.

Βέβαια τα κίνητρα των γερμανικών δαπανών δεν είναι τόσο υψηλόφρονα αν σκεφτεί κανείς την αντιπαλότητα, που υπάρχει ανάμεσα στις δύο κορυφαίες ορχήστρες του Μονάχου, της Φιλαρμονικής του Μονάχου και της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας (BRSO), η οποία πρόκειται να κοστίσει πολύ ακριβά στους φορολογούμενους του κρατιδίου.

H BRSO πρόκειται να εγκατασταθεί σε μια νέα αίθουσα συναυλιών η οποία θα είναι αρχιτεκτονικό τοπόσημο και ταυτόχρονα ένας χώρος τέλειας ακουστικής. Ωστόσο το κόστος του έργου αυξάνεται συνεχώς έχοντας ξεπεράσει ήδη τα 700 εκατ. ευρώ μέχρι στιγμής. Μάλιστα, η αίθουσα αναφέρεται ήδη ως Rattle’s Hall καθώς τη διεύθυνση της ορχήστρας πρόκειται να αναλάβει από τον Νοέμβριο ο διάσημος βρετανός μαέστρος σερ Σάιμον Ρατλ, ο οποίος εγκατέλειψε (λόγω Brexit) το Λονδίνο και ζήτησε τη γερμανική υπηκοότητα.

Εν τω μεταξύ η Φιλαρμονική του Μονάχου μετακόμισε από το Gasteig, σε μια νέα αίθουσα συναυλιών που έχει δημιουργηθεί μέσα σε μια σειρά από ανακαινισμένα βιομηχανικά κτίρια της δεκαετίας του 1920. Η αίθουσα Gasteig βρίσκεται στην καρδιά ενός πολιτιστικού κέντρου (του μεγαλύτερου στη Γερμανία),  που περιλαμβάνει επίσης το Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών του Μονάχου (Hochschule für Musik und Theatre München), και χρειάζεται σοβαρή ανακαίνιση η οποία προβλέπεται να ολοκληρωθεί μετά από οκτώ χρόνια και να κοστίσει πάνω από 450 εκατ. ευρώ.

Πρόκειται πάντως για προϋπολογισμούς, που θα μείνουν στην Iστορία. Δεδομένου ότι η μετακόμιση δεν θα ήταν μόνιμη, η οικονομία ήταν σημαντικός παράγοντας.  Ο συνολικός προϋπολογισμός έφτανε μόλις τα 70 εκατ. ευρώ από τα οποία τα μισά προορίζονταν για την νέα αίθουσα Isarphilharmonie, που μόλις άρχισε να λειτουργεί. Τεχνικά το κτίριο είναι άψογο, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Στέφαν Σουτς ενώ ο διευθυντής του νέου πολιτιστικού κέντρου, Μαξ Βάγκνερ, επιθυμεί να τονίσει την χαλαρή αίσθηση, που προσφέρει η περιοχή.

«Θέλουμε οι άνθρωποι να το νιώθουν σαν ένα μέρος, όπου μπορούν να πάνε έτσι χωρίς πρόγραμμα. Κρατήσαμε τα ατελιέ των καλλιτεχνών και τις επιχειρήσεις, που υπήρχαν εδώ από πριν, ακόμη και ένα κατάστημα ελαστικών. Πιστεύουμε ότι θα είναι η μοναδική αίθουσα συναυλιών στον κόσμο, όπου μπορείς να αλλάξεις τα λάστιχα του αυτοκινήτου σου κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας», λέει ο Βάγκνερ στην Telegraph.

Τι θα συμβεί όμως όταν ολοκληρωθεί η ανακαίνιση του Gasteig; «Καλή ερώτηση, αλλά πολύ δύσκολο να απαντηθεί» λέει στον βρετανό δημοσιογράφο ο Πολ Μύλερ, διευθυντής της Φιλαρμονικής του Μονάχου: «Είμαι σίγουρος ότι θα μείνει γιατί ο χώρος έχει μια πολύ ιδιαίτερη ποιότητα. Θέλω να πω ότι δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα εγκαταλειφθεί», λέει στον Ιβάν Χιούετ. Αλλά τότε τι νόημα έχει η ανακαίνιση του Gasteig και μάλιστα με τόσο μεγάλο κόστος; Για να μην αναφέρουμε το Rattle’s Hall …

Αν προσθέσετε τώρα τις δυνατότητες των αιθουσών Isarphilharmonie, Gasteig, και της  τεράστιας Herkulessaal (της τωρινής αίθουσας της BRSO) τότε στο τέλος της δεκαετίας το Μόναχο θα έχει στη διάθεσή του περισσότερες από 7.000 θέσεις για τους φίλους της κλασικής μουσικής. Μήπως, όμως, είναι πάρα πολλές ακόμη και για τους ιδιαίτερα μουσικόφιλους Βαυαρούς;

Προτάσεις για μείωση του Rattle’s Hall, έχουν γίνει ήδη, κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη σε μια περίοδο αύξησης των οικονομικών προβλημάτων. Η εποχή μας δεν είναι πολύ κατάλληλη για τη δημιουργία ακόμη μιας νέας εντυπωσιακά ακριβής αίθουσας συναυλιών.

Η Γερμανία έχει μια παρελθόν στην κατασκευή υπερβολικά ακριβών δημόσιων έργων (π.χ. το νέο αεροδρόμιο του Βερολίνου), αλλά σίγουρα δεν είναι πια καιρός για τέτοια πράγματα. Οπως γράφει ο Ιβάν Χιούετ στην Telegraph, κάτι μέτριο και βιώσιμο, όπως η νέα Isarphilharmonie, μοιάζει να είναι πολύ περισσότερο σε αρμονία με το Zeitgeist (το πνεύμα της εποχής), θα μπορούσε, μάλιστα, να αποτελέσει σημείο καμπής στον σχεδιασμό αιθουσών συναυλιών, όχι μόνο στη Γερμανία αλλά σε όλο τον κόσμο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News