Τα «Ηλιοτρόπια» είναι το θέμα δύο σειρών από πίνακες νεκρής φύσης του ολλανδού ζωγράφου Βίνσεντ βαν Γκογκ. Η πρώτη σειρά, που είχε γίνει στο Παρίσι το 1887, απεικονίζει λουλούδια που βρίσκονται στο έδαφος, ενώ η δεύτερη σειρά, που δημιουργήθηκε έναν χρόνο αργότερα στην Αρλ, δείχνει μπουκέτα ηλιοτρόπια σε ένα βάζο.
Με δημοσίευσή της στην επιθεώρηση «Nature Nanotechnology», ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Πάτρας υποστηρίζει ότι τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ… μαραίνονται και είναι απαραίτητο να προστατευτούν με ένα νέο ειδικό υλικό. Οπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Times του Λονδίνου, ύστερα από 130 χρόνια, οι πίνακες έχουν γίνει εξαιρετικά ευαίσθητοι στο φως και κάθε φορά που πέφτουν πάνω τους φωτόνια, δημιουργείται μια χημική αντίδραση που προκαλεί το ξεθώριασμα των χρωμάτων, κυρίως στα πέταλα των λουλουδιών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι πίνακες πρέπει να ψεκαστούν με μια διαφανή μεμβράνη από γραφένιο. Η πάχους μόλις ενός ατόμου μεμβράνη θα προστατεύει τους πίνακες από το ηλιακό φως, διατηρώντας τους ταυτόχρονα ορατούς σε όσους θέλουν να τους βλέπουν.
Στις προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν οι ερευνητές, ένα στρώμα γραφενίου μπορεί να προσφέρει προστασία της τάξης του 30% στα «Ηλιοτρόπια», ενώ τρία στρώματα γραφενίου προσφέρουν προστασία 70%.
Ο Βαν Γκογκ χρησιμοποιούσε συχνά στους πίνακες του ένα σπάνιο είδος μολύβδου, που είναι γνωστό και ως plumbonacrite, το οποίο παρήγε μια ερυθρή απόχρωση. Το φως στα «Ηλιοτρόπια» αλλοιώνει αυτή την ερυθρή απόχρωση και τα συγκεκριμένα σημεία γίνονται λευκά.
Ο καθηγητής Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών του Πανεπιστημίου της Πάτρας Κωνσταντίνος Γαλιώτης, επικεφαλής της μελέτης, ονομάζει την τεχνική που ο ίδιος και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν «αόρατο πέπλο».
Προηγούμενη έρευνα ομάδας ολλανδών και βέλγων ειδικών στους πίνακες με τα ηλιοτρόπια, με τη χρήση προηγμένου εξοπλισμού ακτίνων Χ, κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα με τη νέα μελέτη. Οτι τα λουλούδια στους πίνακες δείχνουν να μαραίνονται. Η συγκεκριμένη έρευνα έδειχνε, βέβαια, άλλα σημεία των πινάκων. Τα σημεία όπου ο καλλιτέχνης είχε χρησιμοποιήσει κίτρινη βαφή, τα οποία έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν και να αποκτούν μια καφέ απόχρωση. Αν και ακόμη οι αλλαγές αυτές δεν έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές στο γυμνό μάτι, εν τούτοις, σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό θα αρχίσει κάποια στιγμή στο προσεχές διάστημα να γίνεται αντιληπτό.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News