Η Ευρώπη (και η Ελλάδα) στο τρίγωνο του διαβόλου
Θα βγούμε από τον εφιάλτη της ακρίβειας που ξέσπασε, αιφνιδιαστικά, μετά το τέλος των lockdown και έχει κάνει τη ζωή δύσκολη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο; Και αν ναι, πότε; Γιατί η Ευρώπη πληρώνει ακριβότερα το φυσικό αέριο; Με τι επιπτώσεις απειλούνται οι καταναλωτές, αν συνεχιστεί η ανοδική πορεία του πληθωρισμού;
Εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν στα ερωτήματα αυτά που έχουν σημάνει «κόκκινο συναγερμό» στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στις Βρυξέλλες. Αλλωστε, όλα δείχνουν ότι η κρίση τιμών με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρώπη δεν είναι, μόνο, το αποτέλεσμα της πανδημίας. Η πράσινη μετάβαση και οι γεωστρατηγικές επιδιώξεις ισχυρών παικτών στην παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα συνθέτουν το νέο περίπλοκο σκηνικό, που με τη σειρά του «ξυπνά» εντάσεις στους κόλπους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος σχετικά με τη νομισματική πολιτική και τους νέους, υπό διαμόρφωση, δημοσιονομικούς κανόνες.
Κάπως έτσι, η μετά Covid ακρίβεια, το ενεργειακό πόκερ αλλά και οι συγκρούσεις Βορρά-Νότου για τα επιτόκια και τα ελλείμματα σκιαγραφούν ένα τέλειο «τρίγωνο του διαβόλου» μέσα στο οποίο καλούνται να ελιχθούν η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι ηγεσίες της, της δικής μας περιλαμβανομένης.
1. Μετά Covid ακρίβεια – Πότε θα τελειώσει;
Κεντρικές Τράπεζες και Διεθνείς Οργανισμοί μιλούν για ένα φαινόμενο παροδικό, αποτέλεσμα της μεγάλης διαταραχής στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που έφεραν τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας. Εκτιμούν ότι το κύμα των ανατιμήσεων θα έχει υποχωρήσει κάπου στα μέσα του 2022. Πράγματι, όλα τα μοντέλα ανάλυσης κινδύνου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προβλέπουν ότι οι πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρώπη θα υποχωρήσουν σημαντικά έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2022. Αφήνουν, όμως, ένα περιθώριο αβεβαιότητας για την επίτευξη της πρόβλεψης αυτής. Και αυτό αφορά αφενός την εξέλιξη της πανδημίας σε κρίσιμες περιοχές του πλανήτη και τη δυναμική που θα επιδείξουν μεγάλες ισχυρές οικονομίες –εκτός ΕΕ– στη μετά Covid εποχή και, αφετέρου, τον ρόλο που θα παίξουν (ή παίζουν) ισχυρές ενεργειακές χώρες, όπως η Ρωσία, η οποία, ως γνωστόν, αποτελεί βασικό τροφοδότη της Ευρωπαϊκής Ενωσης με φυσικό αέριο.
Προς το παρόν, όλα δείχνουν ότι οι καταναλωτές θα κάνουν τα ακριβότερα Χριστούγεννα των τελευταίων ετών. Η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης προβλέπεται ότι θα είναι ακριβότερη τουλάχιστον κατά 40% σε σχέση με πέρυσι όταν ξεκινήσει η διάθεσή του στην εγχώρια αγορά στις 15 Οκτωβρίου. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, το πετρέλαιο θέρμανσης θα πωλείται μεταξύ 1,10 -1,20 ευρώ το λίτρο από 0,80 ευρώ πέρυσι. Η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος είναι ακριβότερη κατά 160% συγκριτικά με πέρυσι και το φυσικό αέριο διατίθεται σχεδόν σε διπλάσια τιμή από το περσινό φθινόπωρο (120 ευρώ η μεγαβατώρα).
2. Το «πόκερ» με το φυσικό αέριο
Παράγοντες που είναι σε θέση να γνωρίζουν τις εξελίξεις στην ενεργειακή αγορά αποδίδουν σε δύο παράγοντες –πέραν της πανδημίας– την εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση του ηλεκτρικού ρεύματος. Πρώτον, στη στροφή των ευρωπαίων παραγωγών ρεύματος στη χρήση φυσικού αερίου, καθώς γυρίζουν, σταδιακά, την πλάτη στο ακριβότερο πετρέλαιο. Η αυξημένη ζήτηση δεν καλύπτεται, όμως, μέχρι τώρα, από αυξημένες εισαγωγές φυσικού αερίου στην ΕΕ από τη Ρωσία. Η Μόσχα, όπως εξηγούν τα ίδια στελέχη, βρήκε την ευκαιρία που ζητούσε για να παίξει «κατενάτσιο», στην προσπάθειά της να πιέσει προκειμένου να τεθεί το συντομότερο σε λειτουργία ο νέος αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream-2, ο οποίος, μέσω της Βαλτικής, καταλήγει στη Γερμανία. Η κατασκευή του αγωγού, που συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση των ΗΠΑ, έχει ολοκληρωθεί, αλλά μια σειρά από σύνθετες αδειοδοτικές διαδικασίες καθυστερούν την ενεργοποίησή του, μολονότι οι ΗΠΑ (εν τέλει) έδωσαν, πρόσφατα, την συγκατάθεσή τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στις τελευταίες δημόσιες δηλώσεις του, σχετικά με τον άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν υποσχέθηκε τη διοχέτευση μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Ευρώπη για να αποκλιμακωθεί η κρίση, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον Nord Stream-2. Είναι αξιοσημείωτο ότι μετά την παρέμβασή του υπήρξε υποχώρηση των τιμών του φυσικού αερίου που είχαν εκτοξευτεί σε επίπεδα ρεκόρ το προηγούμενο διάστημα.
3. Το κλαμπ Γερμανίας, Ολλανδίας, Αυστρίας
Δεν είναι, όμως, μόνο το ενεργειακό μέτωπο και τα γεωστρατηγικά παιχνίδια αυτά που έχουν βάλει «φωτιά» στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Παράγοντες που είναι σε θέση να γνωρίζουν, μιλούν και για ένα άλλο καυτό μέτωπο που «βράζει» στις Βρυξέλλες, με αφορμή την άνοδο του πληθωρισμού που προκαλεί η κρίση στις τιμές. Οι εξελίξεις αυτές έχουν πυροδοτήσει εκ νέου έντονες πιέσεις από την πλευρά των «σκληρών» της ευρωζώνης προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ζητούν από την ΕΚΤ να μειώσει τις αγορές ομολόγων των χωρών-μελών – μέσω των οποίων απορρόφησε τους κραδασμούς στις ευρωπαϊκές οικονομίες από την κρίση της πανδημίας – και να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια του ευρώ. Πρόκειται για το κλαμπ των τριών «σκληρών» της ΕΕ, το οποίο απαρτίζεται από τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Αυστρία που βάζουν, πλέον, όλο και πιο επιτακτικά στο τραπέζι το θέμα της αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής. Βεβαίως, καθοριστική για την πολιτική που θα ακολουθήσει η ομάδα των «τριών» θα είναι η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας. Και αν τα ηνία κατέχει το SPD, θεωρείται δεδομένο ότι η γερμανική πλευρά θα είναι περισσότερο συγκαταβατική στη συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί η ΕΚΤ.
Αρα, θα υπάρχει μεγαλύτερο πεδίο συνεννόησης με το μέτωπο των Νοτίων (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα) που ζητούν τη διατήρηση της υπάρχουσας πολιτικής για όσο διάστημα απαιτηθεί, ώστε να μην ανακοπεί η ανάκαμψη των οικονομιών από τη βαθιά ύφεση της πανδημίας.
Συμπέρασμα: Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για τις Βρυξέλλες και τις κυβερνήσεις της ΕΕ που πρέπει να διαχειριστούν τις εξελίξεις στα τρία αυτά καυτά μέτωπα.
Επιδότηση στο ρεύμα για όλα τα νοικοκυριά και «άπλωμα» του επιδόματος θέρμανσης
Τα νέα μέτρα ύψους 500 εκατ. ευρώ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση αναμένεται να απορροφήσουν μέρος των αυξήσεων αλλά όχι το σύνολο των επιβαρύνσεων για έναν μεγάλο αριθμό νοικοκυριών. Τα μέτρα αφορούν στον διπλασιασμό της επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος έως το τέλος του έτους ( κόστος 326 εκατ. ευρώ) καθώς και τη διεύρυνση των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων για το επίδομα θέρμανσης μαζί με την αύξηση του (κόστος 168 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα το ελάχιστο ποσό του επιδόματος θέρμανσης (το οποίο καλύπτει την κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης, φυσικού αερίου, υγραερίου, καυσόξυλων κ.ά.) από 80 ευρώ αυξάνεται στα 100 ευρώ, ενώ το ανώτερο από τα 650 ευρώ στα 750 ευρώ. Επίσης το επίδομα αυξάνεται κατά 36% για νοικοκυριά χωρίς παιδιά, κατά 49% για νοικοκυριά με ένα παιδί, κατά 59% για νοικοκυριά με δύο παιδιά και κατά 68% για νοικοκυριά με τρία παιδιά. Για κάθε προστατευόμενο παιδί αυξάνεται κατά 20% (αντί για 10% που ίσχυε).
Το επίδομα θέρμανσης εκτιμάται οτι θα χορηγηθεί σε περισσότερα από 1 εκατ. νοικοκυριά ενώ πέρυσι το είχαν λάβει 707.328 νοικοκυριά.
Τα ακόλουθα παραδείγματα είναι ενδεικτικά:
- Στο κέντρο της Αθήνας για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 114 ευρώ πέρυσι, σε 181 ευρώ φέτος.
- Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 188 ευρώ πέρυσι, σε 299 ευρώ φέτος.
- Στην Κοζάνη για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 295 ευρώ πέρυσι, σε 469 ευρώ φέτος.
- Στη Φλώρινα για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 312 ευρώ πέρυσι, σε 496 ευρώ φέτος.
Με βάση όσα ανακοινώθηκαν τα νέα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης διαμορφώνονται ως εξής:
Εισοδηματικά κριτήρια
Α. Από 12.000 για τον άγαμο, σε 14.000 ευρώ.
Β. Σε περίπτωση οικογένειας, το επίδομα ανέρχεται σε 20.000 ευρώ, που θα προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο, αντί για 2.000 ευρώ που ίσχυε έως σήμερα. Συνεπώς το εισοδηματικό όριο αυξάνεται:
- Από 24.000 για την οικογένεια με δύο παιδιά, στα 26.000 ευρώ,
- Από 26.000 για την οικογένεια με τρία παιδιά, στα 29.000 ευρώ.
Περιουσιακά κριτήρια
Α. Από 130.000 αξία ακίνητης περιουσίας για τον άγαμο, στα 180.000 ευρώ.
Β. Από 250.000 αξία ακίνητης περιουσίας για τους έγγαμους, στα 300.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης αναμένεται να είναι επιλέξιμο το 80% των νοικοκυριών που θα καταναλώσουν τις επιδοτούμενες μορφές καυσίμου (πετρέλαιο θέρμανσης εσωτερικής καύσης (DIESEL), φυσικό αέριο, υγραέριο, καυσόξυλα και βιομάζας (πέλετ). Υπολογίζεται ότι περί τα 1,8 εκατ. νοικοκυριά καταναλώνουν τις εν λόγω μορφές καυσίμου, εκ των οποίων περί τα 1,45 εκατ. νοικοκυριά είναι επιλέξιμα για το συγκεκριμένο επίδομα.
Διπλάσια ενίσχυση!
Σε ότι αφορά τον διπλασιασμό της επιδότησης στην ηλεκτρική ενέργεια και την πρόσθετη μείωση για τα νοικοκυριά που εντάσσονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, θα ισχύουν τα ακόλουθα:
- Η επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας για το τετράμηνο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου αυξάνεται από τα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα σε 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα για κατανάλωση έως 300 κιλοβατώρες το μήνα. Ετσι, η επιδότηση ανεβαίνει από τα 9 στα 18 ευρώ το μήνα.
- Επιπλέον η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε πρόσθετες εκπτώσεις για τις καταναλώσεις από 300 – 600 κιλοβατώρες το μήνα, πάνω από την έκπτωση 30 % που χορηγεί από τον Αύγουστο. Η κυβέρνηση απηύθυνε σύσταση και στους εναλλακτικούς προμηθευτές να προχωρήσουν σε ανάλογες κινήσεις.
- Για τους δικαιούχους Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου η επιδότηση διαμορφώνεται στα 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα ή 24 ευρώ το μήνα με στόχο να απορροφηθεί το σύνολο της επιβάρυνσης.
- Στο φυσικό αέριο η ΔΕΠΑ Εμπορίας θα προχωρήσει σε έκπτωση 15% προς τους προμηθευτές προκειμένου εκείνοι να την μετακυλίσουν στους οικιακούς καταναλωτές.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Σήμερα η Βουλή έπρεπε να φωτιστεί με πράσινο χρώμα
21 Νοεμβρίου 2024, 19:52
