Η εκστρατεία εμβολιασμού στην Πορτογαλία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και έχει ξεπεράσει και τους πιο φιλόδοξους στόχους. Περίπου το 85% του γενικού πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο και η χώρα είναι πλέον η δεύτερη στον κόσμο σε εμβολιαστική κάλυψη, πίσω από το μικροσκοπικό Γιβραλτάρ, που κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ, όπως γράφει η Washington Post.

Πλέον, από τα εμβολιαστικά κέντρα περνούν καθημερινά ελάχιστοι έφηβοι, καθώς όλοι οι ενήλικες έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία της ανοσοποίησης.

Τώρα, η Πορτογαλία θα λειτουργήσει ως παγκόσμιο εργαστήριο στη μάχη με τον κορονοϊό, καθώς θα δώσει επιτέλους την τελική απάντηση για το εάν τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού σε μία χώρα μπορούν να θέσουν υπό έλεγχο την πανδημία.

Οπως αποδεικνύουν τα στοιχεία, οι εμβολιασμοί είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί, αφού το ποσοστό των θανάτων είναι κάτω από τον μέσο όρο της Ευρώπης και εννέα φορές χαμηλότερο από αυτό των ΗΠΑ.

Ως εκ τούτου, η Λισαβόνα γιορτάζει τον θρίαμβό της καθημερινά. Πλέον είναι μία πόλη με ζωντανή μουσική και πολλά πάρτι. Η κυκλοφορία επιστρέφει στην προ κορονοϊού εποχή, καθώς οι πολίτες έχουν ξεκινήσει και πάλι να πηγαίνουν καθημερινά στα γραφεία τους, καταργώντας την τηλεργασία.

Πόσο ελεύθεροι είναι οι πολίτες;

Ωστόσο, η εμπειρία από την Πορτογαλία έρχεται να τονίσει ένα σημαντικό συμπέρασμα. Μία υπενθύμιση ότι ενάμιση χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας, τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε στα χέρια μας για την καταστολή της ίσως να μην είναι αρκετά.

Ο κορονοϊός συνεχίζει να προκαλεί μικρής τάξης εμπλοκές στην καθημερινότητα, καθώς άνθρωποι νοσούν, αλλά σε ελάχιστες περιπτώσεις βαριά. Ετσι, η καραντίνα συνεχίζει να υπάρχει για όσους μολυνθούν και ως εκ τούτου δηλώνονται ακόμα απουσίες από την εργασία, ακυρώσεις εκδηλώσεων κ.λπ. Πάντα όμως ελεγχόμενα και σε μικρό βαθμό, τόσο ώστε να μην επηρεάζεται η φυσιολογική καθημερινότητα των πολιτών.

Ο κορονοϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται, όμως με πολύ πιο αργό ρυθμό σε μία ανοιχτή κοινωνία, από ό,τι σε άλλες χώρες, όπου εφαρμόζονται περιοριστικά μέτρα. Αλλωστε τα παιδιά κάτω των 12 ετών δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη, καθώς κανένα εμβόλιο δεν έχει εγκριθεί για αυτήν την ηλικιακή ομάδα.

Παρόλο το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό εμβολιασμού, η ανοσία της αγέλης με την έννοια της πλήρους ελευθερίας, όπως την έχουμε όλοι στο μυαλό μας, δεν φαίνεται να έχει επιτευχθεί ακόμα.

«Πετύχαμε ένα καλό αποτέλεσμα, αλλά δεν είναι το θαύμα που θα περίμενε κάποιος», δήλωσε σε συνέντευξή της η υπουργός Υγείας της Πορτογαλίας Μάρτα Τέμιδο.

Και μπορεί η ανοσία αγέλης να μη φέρνει το οριστικό τέλος της πανδημίας, όμως ανοίγει διάπλατα της πόρτες της ελευθερίας στους κατοίκους. Ο πρωθυπουργός της χώρας αναμένεται σύντομα να ανοίξει και πάλι τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης και να άρει το μέτρο του κλεισίματος των μπαρ στις 2.00 τα ξημερώματα. Αυτά τα δύο μέτρα είναι και τα τελευταία που έχουν μείνει για την απόλυτη ελευθερία των πολιτών. Κάτι αντίστοιχο έχει εφαρμοστεί στη Δανία (εδώ) και τη Νορβηγία (εδώ), χώρες που έχουν επίσης εξαιρετικά υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Και πάλι, όμως, οι πολίτες θα πρέπει να παραμείνουν πιστοί στα ατομικά μέτρα προστασίας, όπως η χρήση μάσκας σε ορισμένους εσωτερικούς χώρους. Επίσης, τα πιστοποιητικά ανοσίας θα συνεχίσουν να είναι απαραίτητα προκειμένου να ταξιδέψει κάποιος ή να παρευρεθεί σε εκδήλωση όπου συμμετέχει πλήθος.

Γιατί όμως παραμένουν αυτά τα μέτρα; Διότι, όπως γράφει η WP, πολλοί αξιωματούχοι υγείας ακόμη ανησυχούν για ένα νέο κύμα που ίσως εμφανιστεί τους χειμερινούς μήνες, το οποίο βέβαια θα ακολουθήσει αύξηση στις νοσηλείες και πίεση στο σύστημα υγείας.

Μάλιστα, αυτό που τους ανησυχεί περισσότερο είναι οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευπαθείς στον κορονοϊό, ακόμη και αν τα στατιστικά της χώρας αναφέρουν ότι δεν έχει μείνει ούτε ένα άτομο αυτής της ηλικίας χωρίς να έχει κάνει το εμβόλιο, δηλαδή ότι η κάλυψη είναι στο 100%.

Πλέον τούτου, οι περισσότεροι από τους ηλικιωμένους είχαν εμβολιαστεί περισσότερους από έξι μήνες πριν και οι μελέτες από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, προειδοποιούν ότι η προστασία μειώνεται από αυτό το χρονικό σημείο και μετά.

Για τη μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων στους ηλικιωμένους προειδοποίησε και ένα επιστημονικό ινστιτούτο της Λισαβόνας. Οι ερευνητές μέτρησαν τον Φεβρουάριο τα αντισώματα σε αρκετές χιλιάδες ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και αρκετοί που διέμεναν σε 500 κέντρα φιλοξενίας ηλικιωμένων.

Οπως φάνηκε από τις αναλύσεις, λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με Pfizer, το 95% των ηλικιωμένων είχε αναπτύξει αντισώματα. Ωστόσο, το καλοκαίρι, μετά από νέες εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκαν οι ίδιοι, φάνηκε ότι το ένα τρίτο από αυτούς δεν είχε καθόλου αντισώματα.

«Τα αποτελέσματα για την απώλεια αντισωμάτων δεν σηματοδοτούν απαραίτητα και την απώλεια προστασίας από σοβαρή νόσηση και θάνατο, καθώς υπάρχει ακόμα πιθανότητα το ανοσοποιητικό σύστημα των ηλικιωμένων να έχει εκπαιδευτεί από το εμβόλιο για να αντιμετωπίσει καλύτερα μία μελλοντική έκθεση στον κορονοϊό» αναφέρει η Τζόσελιν Ντεμενγκότ, διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Gulbenkian.

Στρατιωτική προσέγγιση

Από την πλευρά του, ο πρώην κυβερνήτης υποβρυχίων αντιναύαρχος Γκουβέια ε Μέλο, ο αθόρυβος ήρωας στη μάχη της Πορτογαλίας κατά της Covid-19 (εδώ), υποστηρίζει ότι οι περισσότερες πληροφορίες που λαμβάνει για τους ηλικιωμένους ήταν καθησυχαστικές. Κι αυτό διότι ακόμη και έξι μήνες μετά, δεν γέμιζαν τα κρεβάτια των νοσοκομείων.

Ο αντιναύαρχος, που κατάφερε να πείσεις τους Πορτογάλους να κάνουν το εμβόλιο του κορονοϊού, έχει περάσει και μεγάλο μέρος της καριέρας του στον υπολογισμό κινδύνων.

Αυτό που τον ανησυχεί τώρα είναι ότι η Ευρώπη χορηγεί ενισχυτικές δόσεις του εμβολίου, τη στιγμή που ο μισός πλανήτης δεν έχει εμβολιαστεί ακόμα, διότι δεν έχει πρόσβαση στα εμβόλια.

Στο πλαίσιο ανάλυσης που έκανε, την προσοχή του τράβηξαν δύο πρώην πορτογαλικές αποικίες, η Ανγκόλα και η Μοζαμβίκη. Και στις δύο περιοχές, όπως και σε πολλές άλλες της Αφρικής, τα ποσοστά εμβολιασμού παραμένουν μονοψήφια, δίνοντας δυνητικά χώρο σε ανεξέλεγκτες λοιμώξεις και νέες μεταλλάξεις, ικανές να αποφύγουν τα εμβόλια. «Αυτές οι χώρες θα μας εκδικηθούν», είπε στη WP.

Ο ίδιος εκτιμά ότι τώρα η Πορτογαλία έχει την ευκαιρία να βοηθήσει άλλες χώρες. «Δεν μπορείτε να κερδίσετε τον πόλεμο εμβολιάζοντας μόνο τη δική σας χώρα, ο πόλεμος θα τελειώσει από τη στιγμή που εμβολιαστούν όλοι, σε όλο τον κόσμο», υποστήριξε.

Βέβαια, το ισοζύγιο του παγκόσμιο κινδύνου, σε σχέση με την προστασία των κατοίκων μιας χώρας, είναι κάτι που δεν μπορεί να μετρηθεί ως παράγοντας κινδύνου για το εγγύς μέλλον, καθώς όλες οι χώρες κοιτούν το παρόν και προσπαθούν να επιστρέψουν στην κανονικότητα, ενώ παράλληλα προετοιμάζονται για το νέο κύμα του κορονοϊού που αναμένεται τους χειμερινούς μήνες.

Και είναι λογικό, όσο εγωιστικό και αν ακούγεται, η κάθε χώρα που έχει εξασφαλίσει επάρκεια εμβολίων, να δίνει βάρος στους πολίτες της και να χορηγεί ενισχυτικές δόσεις σε αυτή τη φάση, καθώς από αυτό εξαρτώνται χιλιάδες ζωές, αλλά και η οικονομία της. Είναι άδικο όμως για τους ανθρώπους που επιθυμούν να εμβολιαστούν και δεν έχουν εμβόλια, να υπάρχουν πολίτες που αρνούνται τις δόσεις που τους προσφέρονται δωρεάν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News