Ενας δορυφόρος, που περνούσε σε ύψος 750 χλμ πάνω από την κοιλάδα του Ρήνου, εντόπισε τα πρώτα σημάδια της επικείμενης καταστροφής στη Γερμανία, πριν από εννέα ημέρες.

Τις επόμενες ημέρες, μία ομάδα επιστημόνων έστειλε στις γερμανικές αρχές σειρά από καιρικές προγνώσεις, τόσο ακριβείς, που πλέον μοιάζουν με μακάβρια προφητεία: η περιοχή του Ρήνου θα γινόταν το θέατρο πρωτοφανών πλημμυρών, ιδίως κατά μήκος των ποταμών Ερφτ και Αρ, σε πόλεις όπως η Χάγκεν και η Αλτένα.

Ομως, παρά τις προειδοποιήσεις, η τελευταία μάλιστα 24 ώρες πριν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που προέβλεπαν με μεγάλη ακρίβεια ποιες περιοχές θα χτυπούσε η κακοκαιρία, τα περισσότερα θύματα «πιάστηκαν στον ύπνο», όπως γράφουν σε εκτενές ρεπορτάζ οι Sunday Times του Λονδίνου.

Μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα, η Χάνα Κλόκε, μία από τις ειδικούς που σχεδίασαν το προηγμένο προγνωστικό μοντέλο πλημμυρών της Ευρώπης και καθηγήτρια Υδρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, στη Βρετανία, είπε ότι «μία τρομακτική αποτυχία του συστήματος» οδήγησε σε μία από τις πλέον πολύνεκρες καταστροφές στη μεταπολεμική Γερμανία, με τουλάχιστον 156 νεκρούς μέχρι την Κυριακή, εκατοντάδες αγνοούμενους και ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ.

Την Τρίτη 13 και την Τετάρτη 14 Ιουλίου, τμήματα της Γερμανίας δέχθηκαν όση βροχή δέχονται σε ένα μήνα με καταστροφικές συνέπειες.

«Οταν ξύπνησα την Πέμπτη και είδα πόσοι άνθρωποι είχαν πεθάνει, σκέφτηκα: μπορείτε να τα πάτε καλύτερα. Είμαι πολύ απογοητευμένη, που ιδίως στις πόλεις, υπήρξαν νεκροί. Αυτό σημαίνει ότι πολλά πράγματα πήγαν πολύ λάθος. Οι άνθρωποι θα έπρεπε να είχαν λάβει προειδοποιήσεις και να τις καταλάβουν. Δεν έχει νόημα να έχεις τεράστια υπολογιστικά μοντέλα που προβλέπουν τι θα συμβεί αν οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι να κάνουν σε περίπτωση πλημμύρας», είπε.

Ομως οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν, όχι μόνο δεν έλαβαν προειδοποίηση από τις αρχές, αλλά συνέχισαν τις καθημερινές τους δραστηριότητες, χωρίς να γνωρίζουν τον κίνδυνο, καθώς τα νερά άρχισαν να ανεβαίνουν.

Η γερμανική κυβέρνηση πλέον είναι αντιμέτωπη με σοβαρά ερωτήματα για το πόσες ζωές θα μπορούσαν να είχαν σωθεί αν είχαν εκκενωθεί οι επικίνδυνες ζώνες εγκαίρως και αν οι αρχές είχαν ενημερώσει το κοινό για τη σοβαρότητα της απειλής. Για αυτό η Bild αναρωτήθηκε στο πρωτοσέλιδο: «Ηταν αποτυχία της υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας;».

Στις αρχές του 2000, η Κλόουκ και δύο συνεργάτες της σχεδίασαν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ενημέρωσης Πλημμυρών (Efas) ακριβώς για τέτοιες περιπτώσεις. Το 2002, καταστροφικές πλημμύρες σε εννέα χώρες της Ευρώπης προκάλεσαν τον θάνατο 110 ανθρώπων. «Δεν έπρεπε ποτέ να αφήσουμε να συμβεί ξανά αυτό», είπε η Κλόουκ.

Οι αλγόριθμοι συνδυάζουν παρατηρήσεις από το σύστημα δορυφόρων Κοπέρνικος της ΕΕ με τα ύψη των ποταμών και υδρολογικά στοιχεία από πολλές χώρες, για το τελευταίο δεκαήμερο.

Το 2014, το σύστημα βοήθησε τη Σερβία, τη Βοσνία και την Κροατία να αντιμετωπίσουν πλημμυρικά φαινόμενα.

Αυτή τη φορά, σήμανε συναγερμό στις 10 Ιουλίου, στέλνοντας προειδοποιήσεις στη γερμανική και τη βελγική κυβέρνηση, για τις κοιλάδες του Ρήνου και του Μεύση.

Τις επόμενες ημέρες, έδινε λεπτομερείς πίνακες με σωστές προβλέψεις για τις περισσότερες περιοχές που χτύπησε η καταστροφή.

Η Κλόουκ λέει ότι κάποια φαινόμενα ξαφνικής πλημμύρας ήταν δύσκολο να προβλεφθούν, όμως υπήρχε χρόνος να προετοιμαστούν μεγάλες πόλεις και χωριά για να εκκενωθούν.

Ελάχιστες πόλεις, όπως το Βούπερταλ, χτύπησαν τις σειρήνες τους. Σε ασκήσεις του Σεπτεμβρίου του 2020, οι σειρήνες στις περισσότερες πόλεις δεν χτύπησαν λόγω βλάβης και οι πολίτες δεν έλαβαν μήνυμα στα κινητά τους.

Η ομοσπονδιακή υπηρεσία για την Προστασία του Πολίτη (ΒΒΚ) εξέδωσε προειδοποιήσεις μόνο για όσους πολίτες είχαν κατεβάσει τη σχετική εφαρμογή. Οι περισσότεροι πιάστηκαν στον ύπνο. Κάποιοι πνίγηκαν επειδή κατέβηκαν στα υπόγεια προσπαθώντας να βρουν καταφύγιο, αντί να πάνε στις ταράτσες.

«Αυτές οι πλημμύρες ήταν τεράστιες, σαν επιστημονική φαντασία. Το ότι ο κόσμος δεν έλαβε τις προειδοποιήσεις σημαίνει ότι κάτι πήγε πολύ λάθος», είπε η Κλόουκ.

Πάντως, ο υπεύθυνος διαχείρισης κρίσεων της ΒΒΚ, Βόλφραμ Γκάιερ, ισχυρίστηκε ότι οι Γερμανοί έλαβαν προειδοποίηση, αλλά δεν την πήραν στα σοβαρά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News