Σε επίδειξη ισχύος και μαγκιάς, εκεί όπου νοιώθει ότι έχει ακόμα,  στη συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία, την δυνατότητα να το κάνει, θα προβεί την Τρίτη 20 Ιουλίου στην Κατεχόμενη Κύπρο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Παροπλισμένος, τουλάχιστον επί του παρόντος,  από τις γνωστές του ασκήσεις τσαμπουκά σε άλλα, όχι λίγα, πεδία βολής στα οποία έχει ανοιχτεί τα τελευταία χρόνια, ο τούρκος πρόεδρος μεταβαίνει τροπαιούχος και αγγελιαφόρος «μιας πολύ χαρμόσυνης είδησης» στο βόρειο κομμάτι του νησιού.

Μπάντες. Παρελάσεις. Κανονιοβολισμοί. Επίδειξη ισχύος. Σημαίες, κόκκινες και λευκές, απλώς με μετάλλαξη της ημισελήνου. Δοξασίες. Λόγοι πύρινοι. Θα τα δούμε, θα τα ακούσουμε και θα τα γευτούμε όλα αυτά στον κατεχόμενο Βορρά.

Την ίδια στιγμή που «εκεί στον Νότο», σωπαίνεις, θυμάσαι και θρηνείς τα εδάφη που αλώθηκαν, τα μέρη που έζησες, τις ευκαιρίες που χάθηκαν, την ελπίδα που όλο και προσεγγίζει στο «μηδέν», κι ας λεν οι αισιόδοξοι ότι αυτή πεθαίνει πάντα τελευταία. Η αλήθεια είναι ότι το Κυπριακό, ως θέμα που επιζητεί λύση, μοιάζει να χάνεται στον ορίζοντα του χρόνου – σε τρία  χρόνια από σήμερα, μισός αιώνας κατοχής!

Εχοντας βάλει προσωρινά και εξ ανάγκης (ώστε να τα βρει με Ουάσιγκτον και ΕΕ, αλλιώς πάει σίγουρα για φούντο και ΔΝΤ), σε «αθόρυβη λειτουργία» (silent mode) την διεκδικητική του ρητορική σε όλα τα μέτωπα, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού, (γι’ αυτό και μιλάμε τώρα για «μάλλον ήρεμο καλοκαίρι»), ο Ερντογάν πιστεύει πως του μένει επί του παρόντος ως μόνο πρόσφορο πεδίο, αυτό της μικρής και καταχωνιασμένης στην νοτιοανατολική κοιλότητα της Μεσογείου, Κύπρου.

Εκεί θα κάνει αυτές τις ημέρες την επόμενη κίνηση στην σκακιέρα του. Επιθετική θα είναι βεβαίως – ποτέ δεν αμύνεται ο Ερντογάν, ακόμα κι όταν είναι στριμωγμένος ως εκεί που δεν παίρνει άλλο.

Η παγίδα

Το «χαρμόσυνο νέο» που έχει προαναγγείλει ήδη με πονηρό στόμφο από την Αγκυρα, «και που δεν θα σας το πω τώρα, γιατί υποσχέθηκα να το πω πρώτα στα αδέρφια μας εκεί», είναι μια γενναιόδωρη, όπως λέει, χειρονομία προς τους Ελληνοκύπριους. Ως τέτοια θεωρεί την πρόσκληση που θα τους απευθύνει, (από το βήμα του  λεγόμενου κοινοβουλίου, στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου που δεν αναγνωρίζεται από καμιά χώρα του κόσμου πλην αυτής που την κατέκτησε δια της βίας), να προσέλθουν ελεύθερα και να ξαναπάρουν τα σπίτια τους στο Βαρώσι, αρκεί να υπογράψουν ένα «φιρμάνι» αναγνωρίζοντας «την τουρκική διοίκηση» στην Αμμόχωστο, κατ’ επέκταση βεβαίως και σ’ όλο τον Βορρά.

Αυτό είναι το, αναμενόμενο τουλάχιστον, σενάριο που περιμένουμε να ανακοινωθεί στις 20 Ιουλίου, ημέρα της εισβολής των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, εκείνο το τραγικό (από κάθε άποψη) καλοκαίρι του 1974. Οταν μια χούφτα παραφρόνων στρατιωτικών στην Ελλάδα έκαναν πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα στον έτοιμο από καιρό, Αττίλα.

Τον περασμένο Οκτώβριο, λίγες ημέρες πριν από τις λεγόμενες «προεδρικές» εκλογές στα Κατεχόμενα, ο Ερντογάν, θέλοντας να δώσει γερή ώθηση στον εκλεκτό του υποψήφιο Ερσίν Τατάρ, ανακοίνωσε ότι ανοίγει τμήμα της «νεκρής» ως τότε παραλίας της Αμμοχώστου στον ελληνικό τομέα των Βαρωσίων, κατά παράβαση του περίφημου 550 ψηφίσματος του ΟΗΕ από το 1974. Αυτό, μεταξύ άλλων θεωρεί τις απόπειρες για εποικισμό οποιουδήποτε τμήματος των Bαρωσίων από άτομα άλλα από τους κατοίκους τους ως απαράδεκτες και ζητά τη μεταβίβαση της περιοχής αυτής στη διοίκηση των Hνωμένων Eθνών.

Σε αυτήν την φράση των εννέα λέξεων που ξεχωρίζουμε με έντονα γράμματα, βρίσκει αποκούμπι ο Ερντογάν για να προβεί την Τρίτη στην αναμενόμενη χειρονομία του. Ποντάρει σίγουρα στην κούραση και απογοήτευση όλων των ελληνοκυπρίων κατοίκων της Αμμοχώστου, που από την πρώτη μέρα που έφυγαν άρον-άρον από τα σπίτια τους, φοβούμενοι ότι θα έμπαιναν οι Τούρκοι – κάτι που συνέβη τελικά στις 16 Αυγούστου του τρομερού 1974, αν και θεωρείται δεδομένο πια ότι η πόλη δεν ήταν στα κατακτητικά σχέδιά τους – πίστευαν ότι η επιστροφή στην πόλη τους ήταν «εκτός πλαισίου λύσεων».

Για αυτό εξάλλου, ακόμα και στα περίφημα «8 σημεία» του προηγούμενου Σχεδίου Λύσης που στις 7 Ιουλίου του 2017 ναυάγησε πανηγυρικά στο Κρανς Μοντανά (και όχι μόνο με ευθύνη των Τούρκων), στο κεφάλαιο με το «εδαφικό», η Αμμόχωστος δεν ήταν προς διαπραγμάτευση καν. Θα την παίρναμε. Θα μας την έδιναν. Όπως και στο Σχέδιο Ανάν το 2004.

Δόλωμα…

Σε αυτό το κύμα της απογοήτευσης των Βαρωσιωτών, που βλέπουν την «νεκρή» από το ’74 πόλη τους, να παραμένει πεθαμένη, έρχεται ο πονηρός Ερντογάν να τους την προσφέρει ως δόλωμα. Όσο και αν ακούγονται μερικές σκόρπιες φωνές, ακόμα και από νομικούς κύκλους που πιστεύουν ότι πρέπει οι Βαρωσιώτες να επωφεληθούν και να πάρουν πίσω τις περιουσίες τους, δεν θεωρείται πιθανό να υπάρξει κάποια τέτοια κίνηση, γιατί θα αποδυναμώσει πλήρως τις όποιες πολιτικές προσπάθειες κάνει υποχρεωτικά το κυπριακό Κράτος. Σε τέτοια λεπτά ζητήματα, η λογική από το παράλογο απέχουν ελάχιστα.

Ενδεικτικά: Την επιστροφή της Αμμοχώστου δεν την επιθυμούν αρκετοί Ελληνοκύπριοι που έχουν θησαυρίσει μεταπολεμικά από την άνθηση της τουριστικής βιομηχανίας στις πόλεις τους. Την πικρή αυτή αλήθεια, από την οποία σίγουρα τώρα πάει να επωφεληθεί ο Ερντογάν, αποκάλυψε στον υπογράφοντα  στα τέλη του περασμένου Μαΐου, λίγες ημέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο, η σπουδαία αρχαιολόγος και υποψήφια, τότε, με την κίνηση «Πρωτοβουλία για την Αμμόχωστο» (που δυστυχώς δεν μπήκε στη Βουλή)  Αννα Μαραγκού. Την ρώτησα:

– Κυρία Μαραγκού, να σας κάνω ευθέως την ερώτηση που κρέμεται στην άκρη του στόματός μου: υπάρχουν στην Κύπρο άνθρωποι οι οποίοι δεν θα ήθελαν να επιστραφεί η Αμμόχωστος;

– Βεβαίως, κύριε Μιχαηλίδη. Και το «βεβαίως» με μεγάλο «Β» μάλιστα. Κεφαλαίο.

– Γιατί θα χάσουν δουλειές τουριστικές;

– Ακριβώς! Κι όχι μόνο. Αυτοί οι πύργοι που ξεφύτρωσαν ξαφνικά. Αυτή η Λεμεσός, που έχει πάρει μια πορεία…, που με την φαντασία της νομίζει πως είναι Ντουμπάϊ, … και θα δείτε ότι αυτοί οι πύργοι-ουρανοξύστες θα χάσκουν τώρα διότι κτίστηκαν αποκλειστικά για αυτά τα χρυσά τα διαβατήρια. Και οι άλλες πόλεις επίσης. Η Πάφος, όπως και η μικρή Αγία Νάπα και το μικρό Παραλίμνι, όλες αυτές οι πόλεις μόνο να κερδίσουν  έχουν όταν και αν ανοίξει η Αμμόχωστος.

Όταν τότε, λίγο πριν τις εκλογές, ο Ερντογάν είχε αφήσει να εννοηθεί ότι με την νίκη του εκλεκτού του Τατάρ, «θα ανοίξει η Αμμόχωστος», η κα. Μαραγκού μας είχε καθησυχάσει: «μην ανησυχείτε, οι Τούρκοι μπλοφάρουν». Ακόμα και τώρα, που φαίνεται ότι θα συνεχίσει το ίδιο «παραμύθι», ενώ εμείς εμμένουμε στην διπλωματική αντιμετώπισή του θέματος, πιστεύει πως η πολιτική των κυρώσεων και των απειλών επίσης έχει καταρρεύσει πανηγυρικά όλα αυτά τα χρόνια.

«Έχει παρέλθει ο χρόνος –και το πληρώσαμε αδρά- του «ή όλα ή τίποτα». Την Αμμόχωστο μας την έδωσαν 7 φορές και είπαμε όχι ευχαριστώ, για να φτάσουμε στο σήμερα για να εισπράξουμε το τίποτα. Είναι και δική μας ευθύνη να αποφασίσουμε τι είναι πιο πρόσφορο και νούσιμο για όλους τους κατοίκους του νησιού. Ένας καινούργιος μακροχρόνιος με έναν γίγαντα, ή η συνειδητοποίηση του μεγέθους μας και της πραγματικότητας που είναι η αποδοχή της λύσης του κυπριακού με Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή της στην Cyprus Times, αφήνοντας ανοικτό το θέμα της «πολιτικής ισότητας», που τό ‘χουν σημαία οι Ερντογάν-Τατάρ, και κόκκινο πανί σχεδόν όλα τα άλλα κόμματα στη Κύπρο.

Ο Ερντογάν, λοιπόν, πρωτάνοιξε το κεφάλαιο της Αμμοχώστου για να σπρώξει προς την νίκη τον εκλεκτό του Ερσίν Τατάρ. Ο οποίος, ως κλασική «Φωνή του Κυρίου» εδώ και μερικά χρόνια, αντιστρέφει τους όρους του παιχνιδιού και πλέον έχει κάνει περισσότερο από σαφές ότι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) έχει πεθάνει («έκλεισε οριστικά το κεφάλαιο αυτό, ξεχάστε το!», διαλαλεί συνεχώς). Η μόνη λύση, λέει, που μπορεί να συζητηθεί πλέον είναι αυτή των δύο ξεχωριστών κρατών, ή (πιο πονηρά), «ενιαία λύση με δύο κυριαρχίες», και «οπωσδήποτε με πολιτική ισότητα» – ένας όρος που σηκώνει πολλή συζήτηση.

Η Λευκωσία… παρακολουθεί

Από την μεριά της η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προετοιμαστεί «δια παν ενδεχόμενο», μας είπε υψηλόβαθμό στέλεχος της κυβέρνησης, πολύ κοντά στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Αυτό σημαίνει ότι η Λευκωσία γνωρίζει καλά από δίκτυο πληροφόρησης που έχει και από άλλα κράτη, τι ακριβώς θα αναγγείλει ο Ερντογάν, και ήδη έχει προβεί σε σχετικές ενέργειες προς «πρόσωπα σε υψηλές και καίριες θέσεις». Και κατ’ επέκταση σημαίνει ότι αναμένεται, εφ’  όσον χρειαστεί,  «συντονισμένη διπλωματική επίθεση, ακόμα και με εξαγγελία πιθανών, σοβαρών κυρώσεων, εναντίον του καθεστώτος της Αγκύρας.

Το τυπικό ότι «θα περιμένουμε να ακούσουμε τι θα πει ο τούρκος Πρόεδρος και αναλόγως θα αντιδράσουμε», παραείναι … τυπικό! Η Κυπριακή Δημοκρατία, χάρη στο ευνοϊκό κλίμα που υπάρχει για τις θέσεις της στην Ουάσιγκτον, στις Βρυξέλλες, αλλά επίσης σε Τελ Αβίβ και Κάϊρο, πιστεύει ότι αυτό που θα ζήσουμε τις επόμενες μέρες στα Κατεχόμενα θα είναι «ένα σόου απελπισίας» ενός ισχυρού άνδρα που έχει απολέσει μεγάλο μέρος της ισχύος του.

Από την άλλη, το Protagon έχει γίνει αποδέκτης και σοβαρών παραπόνων από πολιτικούς κύκλους της Λευκωσίας για το γεγονός ότι, όπως λένε, η Αθήνα εξασφάλισε ένα ήρεμο καλοκαίρι στο Αιγαίο, «και τώρα εμείς θα φάμε όλη τη τράκα». «Άφησε εσάς ήσυχους ο Ερντογάν, θα ξεσπάσει σε μας τώρα», είναι η νεότερη εκδοχή μιας αιώνιας φράσης παραπονιάρικης και πικρής, που απορρέει από συγκεκριμένο κομμάτι του πολιτικού τοπίου στην Κύπρο – εκείνου που συνήθως αδυνατεί, ή και δεν θέλει να αναλάβει τις ευθύνες του.

Το γεγονός όμως ότι τις ημέρες που ο Ερντογάν θα κάνει το σόου του στα Κατεχόμενα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας  (που δεν είναι στη Κύπρο όσο δημοφιλής ήταν πχ ο Κοτζιάς – ίσως επειδή δεν μιλάει πολύ και επί παντός), θα βρίσκεται στο νησί, στο πλαίσια ενός ακόμη διπλωματικού μαραθώνιου στην περιοχή, ακριβώς για να βοηθήσει στην «θωράκιση» απέναντι σε όποιες παρεκτροπές δημιουργήσει ο τούρκος Πρόεδρος, συζητείται θετικά από τους πιο ψύχραιμους, στη Λευκωσία, κύκλους.

Ο  Δένδιας, από την ημέρα που τα έψαλε ένα χεράκι στον Τσαβούσογλου, επιμένοντας ταυτόχρονα στην διπλωματία των πολλών ενεργειών και των λιγότερων δηλώσεων, έχει αρχίσει να κερδίζει αρκετούς πόντους και στη Κύπρο.

Οι πονηρές ημέρες που έρχονται, είναι γερό τεστ-ντράιβ για όλους!…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News