«Τα ΜΜΕ δεν αντιμετωπίζουν κρίση εμπιστοσύνης αλλά κρίση προσοχής», υποστηρίζει η Αλεξάντρα Μπόρχαρντ, ερευνήτρια του Reuters Institute for the Study of Journalism που εδρεύει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Μόλις το 29% όλων όσοι συμμετείχαν σε μία έρευνα που εκπόνησε το ερευνητικό ινστιτούτο θεωρούν σημαντικά και ενδιαφέροντα τα θέματα και τα ζητήματα που επιλέγουν να αναδεικνύουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, επισήμανε η Μπόρχαρντ, συμμετέχοντας στην 11η διοργάνωση του διεθνούς λογοτεχνικού Taobuk Festival που πραγματοποιήθηκε στην Ταορμίνα της Σικελίας στα μέσα του προηγούμενου μήνα.

Το ότι υφίσταται ένας στενός δεσμός μεταξύ της ανάδειξης των όποιων θεμάτων με τον κατάλληλο τρόπο και της εμπιστοσύνης/προσοχής των αναγνωστών/ τηλεθεατών/ ακροατών το επισήμανε πρόσφατα, μιλώντας στην Corriere della Sera και ο Βάλτερ Κουατροτσόκι, διευθυντής του Data and Complexity for Society Lab του Πανεπιστημίου Sapienza της Ρώμης ο οποίος συνεργάζεται με την κυβέρνηση της Βρετανίας για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας ενημέρωσης των πολιτών, ενώπιον της επιφυλακτικότητας με την οποία αντιμετωπίζουν παρά πολλοί πολίτες και της Βρετανίας τα εμβόλια και τους εμβολιασμούς.

Η αποκαλούμενη infodemic, η επιδημία παραπληροφόρησης όσον αφορά κρίσιμα και σύνθετα ζητήματα, που μαστίζει εδώ και καιρό όλον τον κόσμο και στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοïού έλαβε ανησυχητικές διαστάσεις, εντείνεται και από τους λεγόμενους «echo chambers» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: τους θαλάμους αντήχησης εντός των οποίων οι όποιες ιδέες, πεποιθήσεις αλλά και πληροφορίες αναπαράγονται διαρκώς μέσα σε ένα κλειστό σύστημα, με αποτέλεσμα να ενισχύονται υπέρμετρα, ενώ οι διαφορετικές ή οι ανταγωνιστικές απόψεις λογοκρίνονται, απορρίπτονται ή δεν αναδεικνύονται ισότιμα και με την ίδια συχνότητα. «Το πρόβλημα δεν είναι η πληροφορία, είτε είναι αληθής είτε είναι ψευδής, αλλά η δυνατότητα ερμηνείας των όποιων πληροφοριών που κυκλοφορούν σε πλατφόρμες που δημιουργήθηκαν για τη διασκέδαση των ανθρώπων, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», εξηγεί ο ιταλός ειδικός.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης εάν η πληροφόρηση/ενημέρωση επιδιώκει να συνδράμει τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης/ ενοποίησης πρέπει καταρχάς να ξεπεράσει τα όποια γλωσσικά και ιδεολογικά εμπόδια υπάρχουν, υποστηρίζει ο Πολ Νέμιτζ, επικεφαλής σύμβουλος στη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης και Καταναλωτών της Κομισιόν και μέλος του Global Council on Extended Intelligence.

Ο Νέμιτζ εργάζεται για τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής πλατφόρμας ενημέρωσης μέσω της οποίας θα είναι δυνατός ο διαμοιρασμός των περιεχομένων όλων των ευρωπαϊκών τηλεοράσεων, πανεπιστημίων και μουσείων καθώς και άλλων παραγωγών περιεχομένων βίντεο ενώ στην πρωτοβουλία μπορούν να συμμετέχουν και ιδιώτες. Ο στόχος είναι να καταστεί η εν λόγω πλατφόρμα μια γέφυρα μεταξύ των ΜΜΕ και των ευρωπαίων πολιτών, δίχως, ωστόσο, να πλήττονται τα διάφορα τοπικά Μέσα και σύμφωνα με τον ευρωπαίο αξιωματούχο οι τεχνολογικές δυνατότητες για να συμβεί κάτι τέτοιο υπάρχουν.

Πάντως όσον αφορά το μέλλον της ενημέρωσης δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως απόλυτη προτεραιότητα έχει ο χρήστης (user first) όσον αφορά και το περιεχόμενο και τη μορφή των ΜΜΕ. «Στη δημοσιογραφία κυριάρχησε το μοντέλο της πολιτικής δημοσιογραφίας το οποίο απέτυχε να προσεγγίσει ένα πιο διευρυμένο αναγνωστικό κοινό», ανέφερε η Μπόρχαρντ.

Αφού παρερμήνευσαν τον πραγματικό λόγο ύπαρξης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τα ΜΜΕ κατέληξαν να τα ανταγωνίζονται, ανέφερε από την πλευρά του ο Βιρμάν Κουζέντσα, πρώην διευθυντής των ιταλικών εφημερίδων Il Mattino και Il Messaggero και νυν σύμβουλος της Freemantle, μίας κορυφαίας βρετανικής εταιρείας παραγωγής και διανομής περιεχομένου για την τηλεόραση και το Διαδίκτυο.

Κατά την παρέμβασή του ο ιταλός δημοσιογράφος σημείωσε πως την περίοδο που εργάστηκε στον βρετανικό Independent, ο αρχισυντάκτης του δεν σταματούσε να του επισημαίνει πως υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα σε μία newspaper και σε μία viewspaper, μεταξύ μίας εφημερίδας ενημέρωσης και μιας εφημερίδας απόψεων, και ότι η δημιουργία της δεύτερης είναι πιο δύσκολη.

Η δημιουργία ενημερωτικών περιεχομένων υψηλής ποιότητας με την ταχύτητα και τη ροή που αναμένουν, πλέον, οι αναγνώστες, αποτελεί ζήτημα για το σύνολο των ΜΜΕ, ανεξάρτητα από το μέγεθος τους. Τα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα αποτελούν το κύριο μέσο διάδοσης των περιεχομένων των παραδοσιακών μέσων μαζικής ενημέρωσης αλλά συγχρόνως «αποδυναμώνουν» την επωνυμία, όπως αποκαλύπτουν πολλές μελέτες του Reuters Institute: ο αναγνώστης που ενημερώνεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θυμάται το περιεχόμενο αλλά όχι τον δημοσιογράφο ή την εφημερίδα που το αναδεικνύει.

Επιδιώκοντας να βρίσκονται σε έναν διαρκή διάλογο με το αναγνωστικό κοινό αλλά και να καταστούν ακόμη πιο αναγνωρίσιμοι ως ΜΜΕ, οι Financial Times αξιοποιούν πρακτικές που σύμφωνα με κάποιους συνδέονται περισσότερο με το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις, παρά με τη δημοσιογραφία, εξήγησε η 28χρονη Βιρτζίνια Στάνι, επικεφαλής της Talent Challenge, μιας πρωτοβουλίας μέσω της οποίας η κορυφαία λονδρέζικη εφημερίδα επιθυμεί να προσελκύσει ταλαντούχους δημοσιογράφους κάτω των τριάντα ετών στις τάξεις της.

Ο διευθυντής των Financial Times, για παράδειγμα, απαθανατίστηκε μετά το Brexit να ανυψώνει τη σημαία της ΕΕ στα γραφεία της εφημερίδας του City. «Πιστεύω πως θα σημειώνεται μια ολοένα εντεινόμενη σύζευξη της δημοσιογραφίας με άλλα πεδία με τα οποία σχετίζονται περισσότερο οι καταναλωτές, έτσι ώστε προτεραιότητα να αποτελεί το αναγνωστικό κοινό», σημείωσε η ιταλίδα ειδικός.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News