Μία αποκάλυψη σκανδαλώδους φορολογικής ασυλίας και ένα σκάνδαλο δημοσιοποίησης εμπιστευτικών κρατικών πληροφοριών συγκλονίζουν τις ΗΠΑ.

Η μεν αποκάλυψη αφορά την… πουπουλένια φορολογική μεταχείριση που απολάμβαναν και ενδεχομένως ακόμη απολαμβάνουν οι αμερικανοί Κροίσοι, το δε σκάνδαλο τη διαρροή των φορολογικών στοιχείων τους. Υπεύθυνη για τον σάλο που προκάλεσαν αυτά τα δύο γεγονότα είναι η έρευνα που διενήργησε η νεοϋορκέζικη «μη κερδοσκοπική οργάνωση ερευνητικής δημοσιογραφίας» ProPublica.

Σε ό,τι αφορά τις δυσάρεστες εντυπώσεις, όλος ο κόσμος έμαθε ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί δισεκατομμυριούχοι, όπως ο Γουόρεν Μπάφετ, ο Τζεφ Μπέζος, ο Μάικλ Μπλούμπεργκ, ο Ελον Μασκ και πολλοί άλλοι, μικρότερης «επιφανείας», κατάφεραν να καταβάλλουν ελάχιστο φόρο, αναντίστοιχο με τον τζίρο τους και με τη συνολική αύξηση του πλούτου τους.

Σε ό,τι αφορά την ουσία, οι αμερικανικές φορολογικές αρχές ήδη ξεκίνησαν έρευνα για τη διαρροή των φορολογικών δεδομένων με σκοπό τον εντοπισμό του υπαλλήλου που «κελάηδησε» στους «ερευνητές ρεπόρτερ».

Η έρευνα της ProPublica επεκτείνεται σε βάθος 15 φορολογικών ετών και αφορά χιλιάδες πλούσιους επιχειρηματίες. Το δε τελικό συμπέρασμά της μπορεί να συνοψιστεί στο εξής στοιχείο: οι 25 πλουσιότεροι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν νόμιμους τρόπους φοροαποφυγής, έτσι πλήρωσαν μόλις 13,6 δισ. δολάρια σε φόρους εισοδήματος κατά την πενταετία μέχρι το 2018, αν και ο πλούτος όλων τους, ως άθροισμα, είχε εκτιναχτεί στο δυσθεώρητο ύψος των 401 δισ. δολαρίων.

Κατόπιν αυτών και σε πολιτικό επίπεδο μιλώντας, γεννάται θέμα ασφαλείας για τις φορολογικές δηλώσεις όλων των Αμερικανών. Για λογαριασμό της κυβέρνησης ανέλαβε τις δηλώσεις η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζένιφερ Ψάκι, η οποία έθιξε και τα δύο ζητήματα που ανέκυψαν. «Κάθε μη εξουσιοδοτημένη αποκάλυψη εμπιστευτικών κυβερνητικών πληροφοριών από άτομο που έχει πρόσβαση σε αυτές είναι παράνομη» είπε, χαρακτηρίζοντας τη διαρροή «πολύ σοβαρή» υπόθεση. Το FBI ανέλαβε κιόλας δράση.

Οσον αφορά τα φορολογικά «παράθυρα», η Ψάκι είπε ότι «πρέπει να γίνουν περισσότερα για να διασφαλιστεί ότι οι εταιρείες και τα άτομα θα πληρώνουν δίκαιο μερίδιο σε φόρους». Υπενθύμισε μάλιστα ότι η φορολογική δικαιοσύνη είναι θέμα αρχών και προτεραιότητα για τον πρόεδρο Μπάιντεν.

Στις πιο οργίλες αντιδράσεις για τον τρόπο των αποκαλύψεων πρέπει να καταγραφεί η αντίδραση του Μπλούμπεργκ. Ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης είπε ότι θα χρησιμοποιήσει «όλα τα νομικά μέσα» ώστε να αποκαλύψει την πηγή της διαρροής: «Η δημοσιοποίηση των φορολογικών δηλώσεων ενός ιδιώτη πρέπει να εγείρει πραγματικές ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, ανεξάρτητα από την πολιτική σχέση ή από τις απόψεις για τη φορολογική πολιτική» ανέφερε σε δήλωσή του. «Σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε όλα τα νομικά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να προσδιορίσουμε ποιοι είναι υπέυθυνοι για τη διαρροή».

Τα αμερικανικά «παράθυρα»

Ο Μπέζος, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, δεν πλήρωσε καθόλου φόρο εισοδήματος το 2007 και το 2011. Ο Μασκ το ίδιο, το 2018. Ομοίως και ο Μπλούμπεργκ, ο οποίος τυγχάνει ιδρυτής της μεγαλύτερης πλατφόρμας χρηματοοικονομικών πληροφοριών παγκοσμίως. Μα, πώς γίνεται αυτό;

Πολλοί από τους Κροίσους έχουν εισοδήματα σχετικά μικρά εν συγκρίσει με τα περιουσιακά στοιχεία τους, και οφείλουν την αύξηση του πλούτου τους στην αύξηση της αξίας των εταιρειών τις οποίες έχουν ιδρύσει ή στη διόγκωση του  χαρτοφυλακίου επενδύσεών τους, το οποίο περιέχει ακίνητα και μετοχές. Στις ΗΠΑ οι φόροι επί των περιουσιακών στοιχείων καταβάλλονται μόνο όταν εκκαθαρίζονται οι αποδόσεις και ποτέ νωρίτερα. Υπάρχουν, βέβαια, και άλλοι νόμιμοι τρόποι για συρρίκνωση του φόρου, όπως είναι τα λεγόμενα «οικογενειακά γραφεία» διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και οι τοποθετήσεις στους φορολογικούς παραδείσους της Καραϊβικής.

Υπενθυμίζεται ότι προ ημερών οι υπουργοί Οικονομικών του G7 συμφώνησαν να διασφαλίσουν ότι οι μεγάλες πολυεθνικές πρέπει να καταβάλλουν τουλάχιστον 15% φορολογικό συντελεστή στα κέρδη τους, οπουδήποτε αυτά παράγονται ή μεταφέρονται. Αυτό θεωρείται ένα πρώτο βήμα για την αντιστάθμιση των ανισορροπιών, οι οποίες μεταφράζονται και σε φορολογικές παραδοξότητες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News