Το 1983 κυκλοφόρησε η φήμη πως τον ιό του AIDS τον είχαν κατασκευάσει σε αμερικάνικα εργαστήρια, με σκοπό οι μυστικές υπηρεσίες να πλήξουν μαύρους και Λατινοαμερικανούς. Ηταν η εποχή Ρίγκαν. Η αμερικανική κυβέρνηση είχε επέμβει (για να το πούμε κομψά) στη Λατινική Αμερική, το έδαφος ήταν εύφορο για να φυτρώσει αυτός ο μύθος. Σε σχετικά πρόσφατη έρευνα, ακόμα και σήμερα το 25% των Αφροαμερικανών πιστεύουν σε αυτό το ψέμα.

Γνωρίζουμε σήμερα πως η φήμη για το AIDS αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις παραπληροφόρησης της Σοβιετικής Ενωσης κατά των ΗΠΑ. Προκάλεσε πολύ μεγάλη ζημιά στο κύρος της Αμερικής, δημιούργησε προβλήματα στη συνεργασία της με άλλες χώρες, και φυσικά προκάλεσε αναταραχή στο εσωτερικό της.

Το τμήμα War Studies του King’s College of London, εξηγεί πως η νέα φάση αυτού που ονομάζεται Biological Warfare/ Βιολογικός Πόλεμος – δεν θα είναι το χτύπημα με ένα βιολογικό όπλο, αλλά η παραπληροφόρηση πάνω σε μια υπαρκτή πανδημία ή μια κρίση δημόσιας υγείας.

Οπως και με την παραπληροφόρηση γύρω από τα δίκτυα 5G και τις φήμες για θανατηφόρες παρενέργειες τα οποία εξαπλώθηκαν από ρωσικά bots και ανύπαρκτα social media accounts, έτσι δημιουργήθηκε οργανωμένη στρατηγική παραπληροφόρησης γύρω από τα εμβόλια για τον κορονοϊό. Η αντίδραση στα εμβόλια δεν είναι τωρινή. Προϋπήρξε, αλλά βρισκόταν στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης. Με την Covid-19 όμως, οι φήμες για τα εμβόλια εξαπλώθηκαν πρώτα στα social media. Μετά, μεταφέρθηκαν σε MME του ακραίου συντηρητικού χώρου, όπως το Breitbart στην Αμερική. Από το Breitbart προχώρησαν στο ακραίο τμήμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, και έτσι εγκαταστάθηκε στη δημόσια συζήτηση στην Αμερική.

Παρόμοια φαινόμενα υπάρχουν στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, με social media accounts και ανάλογα έντυπα, αν και η αντιεμβολιαστική παραπληροφόρηση δεν έχει ριζώσει πολιτικά στη χώρα.

Η αντιεμβολιαστική παραπληροφόρηση δημιουργεί ρήγματα στις κοινωνίες, εμποδίζει την επιτυχημένη αντιμετώπιση του κορονοϊού, με πραγματικές οικονομικές επιπτώσεις στις χώρες. Είναι ένα τυφλό, αλλά αποτελεσματικό όπλο, που προκαλεί τελικά παρόμοια ζημιά με έναν βομβαρδισμό με συμβατικά όπλα.

ΥΓ. Υπάρχουν δύο όροι που αναφέρονται στην παραπληροφόρηση.

Disinformation, είναι η σχεδιασμένη διασπορά ψεύτικων ειδήσεων. Αυτό που κάνει ας πούμε ένα bot, ένας ψεύτικος λογαριασμός στο Facebook ή στο Τwitter. To Google μεταφράζει αυτό τον όρο, ως παραπληροφόρηση.

Οταν αυτή τη φήμη την αναπαράγει κάποιος, χωρίς δόλο, είναι Misinformation. Το Google το μεταφράζει ως κακή πληροφόρηση.

Η παραπληροφόρηση διαφέρει από την κακή πληροφόρηση ως προς την πρόθεση, αν και μπορεί να επιφέρει το ίδιο αποτέλεσμα.

---

* Ο Στράτος Σαφιολέας, εργάζεται σαν σύμβουλος Επικοινωνιακής Στρατηγικής και έχει διδακτορικό σε Technology Policy

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News