Η πρώτη μεγάλη πυρκαγιά του 2021, στον Σχίνο, ξεκίνησε το βράδυ της Πέμπτης και ενώ οι άνεμοι ήδη έφταναν στα 7-8 μποφόρ, «από καύση υλικών σε ελαιώνα», όπως δήλωσε ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς.

Τρία χρόνια πριν, η «κόλαση» στο Μάτι λέγεται ότι ξεκίνησε από ξερά κλαδιά που επιχείρησε να κάψει κάτοικος σε ξέφωτο στο Νταού Πεντέλης. Και τότε έπνεαν στην Αττική θυελλώδεις δυτικοί άνεμοι.

Και η φωτιά που κατέκαψε την Πάρνηθα, το 2007, είχε ξεκινήσει από κατοικημένη περιοχή (Δερβενοχώρια) – σύμφωνα με φήμη της εποχής, που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε, «από μια γιαγιά που έβαλε να ψήσει πίτα»…

Εκατοντάδες φωτιές, μικρές και μεγάλες, οφείλονται κάθε καλοκαίρι στην ανθρώπινη αμέλεια. Η λέξη ακούγεται πολύ light (ή και πολύ «λάθος») σε περιπτώσεις που κάποιος βάλθηκε να κάψει τα σκουπίδια ή τα ξερόχορτα του χωραφιού του σε συνθήκες που το «ατύχημα» δείχνει πολύ πολύ πιθανό.

Εγκληματική βλακεία; Κοινωνιοπάθεια; Πώς να το πούμε; Πώς σκέφτεται εκείνος που λειτουργεί έτσι; Που θέλει να κάνει οπωσδήποτε «το δικό του», «τη δουλειά του», αυτό που έχει προγραμματίσει, και δεν του καίγεται καρφί για τους άλλους; Πώς είναι δυνατό έπειτα από τόσα χρόνια, τόσα περιστατικά και τόσες τραγωδίες, να μη βλέπεις, να μην καταλαβαίνεις το τεράστιο ρίσκο ή, ακόμη χειρότερα, να το βλέπεις και να το αγνοείς;

Αυτό το άρθρο δεν έχει σκοπό να «θάψει» ή να υποτιμήσει τις ευθύνες όλων των άλλων (αρχών, πολιτικής ηγεσίας κ.ά.) στη διαχείριση των καταστροφών. Ζούμε, όμως, σε μια χώρα όπου οι πυρκαγιές είναι για πολλούς λόγους αναπόφευκτες. Η κλιματική αλλαγή κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα, καθώς προκαλεί στη φύση συνθήκες «προσανάμματος». Ίσως, λοιπόν, θα ήταν χρήσιμο να  ασχολούμαστε πιο σοβαρά με την πρόληψη. Όχι μόνο σε τεχνικό επίπεδο, όχι μόνο στα δάση και στις ρεματιές, αλλά και στο μυαλό των ανθρώπων. Των πολιτών. Να επενδύσουμε σε αυτό, όπως επενδύουμε στις υποδομές και στα μέσα.

Χρειάζεται εκπαίδευση για το λογικό και το αυτονόητο; Δυστυχώς ναι. Και εκπαίδευση, και ενημέρωση. Διαρκής και έντονη. Ώστε σταδιακά να γίνει κουλτούρα για τους πολλούς και πολύ πιο δύσκολο το εγχείρημα για όσους θέλουν ακόμη να κάνουν του κεφαλιού τους. Και για να φτιάξουμε νοοτροπία που τουλάχιστον θα προλαμβάνει τη βλακεία και θα αποκλείει, όσο είναι εφικτό, την κοινωνιοπάθεια.

Αν ακούγεται δύσκολο, να δείτε πόσο πιο δύσκολο είναι να «γιατρέψεις» άλλες παθογένειες δεκαετιών, όπως το μπέρδεμα αρμοδιοτήτων (που οδηγεί και στο «μπαλάκι» των ευθυνών), τον «λαβύρινθο» των δασικών χαρτών, την υποστελέχωση υπηρεσιών όπως το Δασαρχείο κ.λπ. Που, όμως, δεν πρέπει να λειτουργούν ως άλλοθι για να μην κάνουμε όλοι οι άλλοι αυτό που χρειάζεται. Και κυρίως, για να αγνοούμε τη λογική.

Η πολιτική προστασία δεν είναι μόνο ευθύνη του Χαρδαλιά και της (εκάστοτε) κυβέρνησης. Είναι υποχρέωση όλων μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News