Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, όταν η ενσωμάτωση της Ελλάδας στην ΕΟΚ ενισχύθηκε από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), το αστείο που κυκλοφορούσε έλεγε ότι η ονομασία των κονδυλίων αφορούσε τις παραλιακές πίστες της Αθήνας. Διότι και μεσογειακές ήταν και ολοκληρωμένα προγράμματα διέθεταν.

Δυστυχώς δεν επρόκειτο ακριβώς για αστείο. Θα ήταν συναρπαστική μία μελέτη για το ποσοστό των κονδυλίων που κατέληξαν σε πιάτα, λουλούδια, εξοχικά και ακριβά αυτοκίνητα. Αλλά τώρα, με την απόσταση τόσων χρόνων, σκέφτεσαι ότι ίσως δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς. Τα κονδύλια χρηματοδότησαν την ευμάρεια της μεσαίας τάξης και τόνωσαν την κατανάλωση. Αν μη τι άλλο, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της εποχής ήταν από καχεκτικοί ως ανύπαρκτοι. Έτσι και έπαιρνες το χρήμα, δεν υπήρχε κανείς για να του δώσεις λογαριασμό. Όχι πώς το φαινόμενο εξαλείφθηκε στη συνέχεια. Οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις ήταν πάντα μία αγελάδα γενναιόδωρη στο άρμεγα. Απλώς αυτή η καρδάρα δέχθηκε πολλές κλωτσιές.

Και τώρα είμαστε μπροστά στο Ταμείο Ανάκαμψης. Κάτι όχι αντίστοιχο, αλλά πολύ μεγαλύτερο από το Σχέδιο Μάρσαλ. Διότι αν το Σχέδιο Μάρσαλ αφορούσε την ανοικοδόμηση, το Ταμείο Ανάκαμψης αναφέρεται, ειδικά για την Ελλάδα, στην αλλαγή της υπαρξιακής υπόστασης. Μιλάμε για μία καινούργια χώρα με αιχμή των ψηφιακό μετασχηματισμό, αρκεί βέβαια η ευκαιρία να μην πάει χαμένη. Η συγκυρία δεν είναι απλώς ευνοϊκή. Είναι ιδανική. Η ανθρωπότητα βρίσκεται στο κατώφλι της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Είναι μία περίοδος που δεν θα επιφέρει μόνο δραματικές αλλαγές στις οικονομίες και στις λειτουργίες των χωρών, αλλά θα απαιτήσει προσαρμογές από τις παραγωγικές γενιές ακόμα και σε επίπεδο ατόμου.

Στο πλαίσιο του Φόρουμ των Δελφών έγινε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη θέση της χώρας και τον ψηφιακό μετασχηματισμό με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, από τα οποία 57 δισ θα διατεθούν προς τον συγκεκριμένο προσανατολισμό. Και ακούω τον Νάσο Ζαρκαλή της Wind να λέει ότι ζούμε μέρες αντίστοιχες με εκείνες που ακολούθησαν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Στο φόρουμ του 2031 μπορούμε, είναι εφικτό, να συζητάμε για το ελληνικό θαύμα της δεκαετίας του ‘20. Με την Ελλάδα να γίνεται πόλος έλξης ανθρώπων που έρχονται για να ζήσουν και να δημιουργήσουν εδώ, για ένα καινούργιο εθνικό αφήγημα που πλέον δεν θεωρείται ουτοπικό, αρκεί να αντιμετωπίσουμε τη χώρα ως ένα brand, ως μία επιχείρηση που βγαίνει στον ανταγωνισμό διαθέτοντας ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τον ελληνικό τρόπο ζωής. Αρκεί να κινηθούμε με διαφάνεια, αξιοκρατία και να δημιουργήσουμε ψηφιακές υποδομές που θα φτάνουν ακόμα και στο τελευταίο σπίτι της χώρας».

Πόσο εύκολο είναι να συμβεί κάτι τέτοιο; Ο Γιώργος Στύλιος, αρμόδιος υφυπουργός για τα ψηφιακά έργα, παραδέχθηκε ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι ουραγός στη συνδεσιμότητα και στην ψηφιακή απόδοση του Δημοσίου και εκεί κατευθύνεται σημαντικό ποσοστό των κονδυλίων. Όμως αυτό είναι το αυτονόητο και, αν θέλετε, το απλό κομμάτι της υπόθεσης. Το πολύπλοκο βρίσκεται στην προσαρμογή ολόκληρης της κοινωνίας, με αιχμή τις επιχειρήσεις, στο νέο εθνικό ψηφιακό αφήγημα. «Δεν υπάρχουν πλέον σύνορα, ο πλανήτης είναι ενιαίος χώρος. Πολλές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου δεν έχουν γραφεία. Το ερώτημα πλέον είναι πώς μία επιχείρηση από το Περιστέρι, αξιοποιώντας την τεχνολογία, μπορεί να μπει στην αγορά της Απω Ανατολής» είπε ο Ανδρέας Ξηροκώστας, της SAP Hellas. Και ο Νίκος Χριστοδούλου, της Deloitte είπε ότι πλέον είναι ρεαλιστικό να βλέπουμε την Ελλάδα ως μία χώρα πρότυπο για την περιοχή, τεχνολογικά προηγμένη και ελκυστική για εργαζόμενους υψηλού επιπέδου. Σημείωσε δε ότι πλέον προβάλλει η ανάγκη για προσέλκυση στελεχών από τη διεθνή αγορά, όχι μόνο Ελλήνων που επαναπατρίζονται. Η πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Γιώτα Παπαρίδου, είπε ότι από τη μία θα πρέπει το κράτος να απλοποιήσει τα πράγματα, αλλά και από την άλλη οι επιχειρήσεις να δείξουν την απαραίτητη ευελιξία και προσαρμοστικότητα.

Ακούστηκαν αριθμοί που προκαλούν δέος. Ας πούμε για κάθε ένα δισεκατομμύριο ευρώ που επενδύεται στην τεχνολογία, επιστρέφουν στην οικονομία 40 δισ και 200.000 θέσεις εργασίας. Μόνο το 5G αναμένεται να δημιουργήσει ως και 69.000 θέσεις εργασίας. Το πρόβλημα με όλα αυτά είναι ότι η ευφορία μπορεί να δημιουργήσει μεθυστικές καταστάσεις που απειλούν τον βηματισμό. Χρειάζονται και άλλα. Να μερικά.

Κάθε έργο υποδομής που θα δρομολογηθεί με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να φέρει το αποτύπωμα της ψηφιακής μετάβασης, να ενσωματώνει, δηλαδή, φιλοσοφία 4ης Βιομηχανικής Ανάκαμψης. Οι επενδύσεις σε δίκτυα μεταφορών και ενέργειας πρέπει να γίνουν από ένα κράτος που σκέφτεται, λειτουργεί και πράττει ψηφιακά. Για αυτό, ακόμα και το σχέδιο για την πλήρη ψηφιοποίηση του κράτους θα πρέπει να υλοποιηθεί με τρόπο που θα αποκλείει τη ψηφιακή γραφειοκρατία.

Η Ελλάδα πρέπει να γίνει μία ενιαία ψηφιακή περιφέρεια. Οι υποδομές που είναι διαθέσιμες στο κέντρο πρέπει να είναι το ίδιο προσβάσιμες και στην υπόλοιπη χώρα.

Aντίστοιχα πρέπει να υπάρξει πρόνοια για τη ψηφιακή εξέλιξη των επιχειρήσεων που, ας μην το ξεχνάμε, ταυτόχρονα καλούνται να υλοποιήσουν και τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Είναι θετικό στοιχείο η αξιολόγηση συμπράξεων και συγχωνεύσεων ως στοιχείο επιλεξιμότητας για τα ψηφιακά έργα.

Η έρευνα είναι ένας άλλος κεντρικός πυλώνας. Έχει υπολογιστεί ότι για κάθε ένα ευρώ που επενδύεται στην έρευνα για νέες τεχνολογίες, επιστρέφουν άλλα οκτώ στην οικονομία με τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας. Έχουμε ικανούς ερευνητές και αξιόλογα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα. Αν διασυνδέσουμε όλο αυτό το οικοσύστημα, θα κινητοποιήσουμε ένα δημιουργικό σύμπαν, εξασφαλίζοντας, παράλληλα, περισσότερους πόρους για την Ανώτατη Εκπαίδευση.

Εννοείται ότι όλα τα παραπάνω χρειάζονται τολμηρές νομοθετικές πρωτοβουλίες, συναινετική διάθεση και μία σύγχρονη και αληθινά προοδευτική ματιά από το πολιτικό προσωπικό. Απαιτείται κοινωνική εγρήγορση προκειμένου το μήνυμα των αλλαγών να περάσει στα πιο δημιουργικά κομμάτια του πληθυσμού, κυρίως στους νέους που θα ζήσουν σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον συνεχούς κατάρτισης και αλλαγής προσανατολισμού. Η εθνική Παιδεία πρέπει να αλλάξει, να προσαρμοστεί στα δεδομένα. Έπρεπε να έχει γίνει χθες. Αλλά προλαβαίνουμε αν γίνει και σήμερα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News