Δεν είμαι ούτε ανακριτής, ούτε εισαγγελέας, ούτε δικαστής. Δεν ξέρω τι έγινε στο περιβόητο γηροκομείο στα Χανιά, θα το ανακαλύψουν οι αρχές που έχουν επιληφθεί. Πάντως το «68 νεκροί» είναι τόσο εξωφρενικό που σε αφήνει άφωνο. Είτε αλήθεια αποδειχτεί (για την φρίκη που εμπεριέχει), είτε ψέματα (για το μέγεθος της αναπόδεικτης κατηγορίας). Με αφορμή πάντως αυτή την ιστορία, είναι καιρός να σκύψουμε πάνω σ’ ένα τερατώδες πρόβλημα του νυν του εγγύς εθνικού μας μέλλοντος, το οποίο εντέχνως έχουμε κρύψει κάτω από το χαλί παριστάνοντας ότι δεν υπάρχει.

Η Ελλάδα γερνά με ταχύτατους ρυθμούς. Πενταετία την πενταετία, τα σπίτια γύρω μας γεμίζουν από 80άρηδες, 85άρηδες και 90άρηδες, άνδρες και γυναίκες, που οι ίδιοι δυσκολεύονται να υποβοηθήσουν τους εαυτούς τους και κανένας απ’ έξω δεν ξέρει τι να τους κάνει. Ανοιες, Αλτσχάιμερ, λογιών-λογιών εκφυλιστικές ασθένειες, χρόνια νοσήματα της προχωρημένης ηλικίας, κατάγματα στα γεμάτα οστεοπόρωση κόκαλα, καταθλίψεις και κινητικές δυσκολίες καθηλώνουν τα μέλη αυτού του πάλαι ποτέ κραταιού πληθυσμού που τώρα πια αποτελείται από ετοιμόρροπες ανθρώπινες υπάρξεις.

Κρατικές και οικογενειακές δομές

Οι υπηρεσίες υγείας εξασφαλίζουν μεν την παραμονή στην ζωή, όμως ακόμα κι ο πιο κοτσονάτος γέρος ή η πιο καλοστεκούμενη γριά δεν παύουν από ένα σημείο και πέρα να χρειάζονται την ζωτική βοήθεια άλλων ανθρώπων για να κάνουν τα στοιχειώδη. Οι παλιές οικογενειακές δομές που εξασφάλιζαν την παραμονή τους στο σπίτι των παιδιών τους μέχρι την ώρα του θανάτου τους, έχουν πλέον αλλάξει δραματικά. Η φιλότιμη ελληνική οικογένεια που θεωρούσε χρέος της να έχει σ’ ένα δωματιάκι του σπιτιού και την ανήμπορη γιαγιά, δεν υπάρχει πια. Εξάλλου με την άνοδο του προσδόκιμου ζωής, ο γιος του 90άρη είναι 70άρης, πόση βοήθεια είναι ικανός να προσφέρει;

Η απουσία κρατικών δομών που θα φροντίσει αυτούς τους ανθρώπους είναι πασιφανής. Υπάρχουν ελάχιστα κρατικά, δημοτικά ή από δωρεές γηροκομεία, ενώ κάτι λίγα διατηρεί εδώ κι εκεί η Eκκλησία, όπου υπάρχει κάποιος δραστήριος δεσπότης ικανός να τα συντηρήσει. Οποιος βρεθεί με έναν παππού ή μια γιαγιά που χρειάζεται εικοσιτετράωρη και εξειδικευμένη φροντίδα, οι ιδιωτικοί οίκοι ευγηρίας είναι μονόδρομος. Κάνοντας την έρευνα του δεν αργεί να μάθει τα δεδομένα της πιάτσας. Για να εξασφαλίσει αξιοπρεπή διαβίωση στον άνθρωπο του πρέπει να πληρώσει από 1300 μέχρι 1500 ευρώ τον μήνα. Κάθε τιμή κάτω απ’ αυτό το ποσό μεταφράζεται σε μειωμένη ποιότητα υπηρεσιών, τελεία και παύλα.

Ακόμα και τα πιο έντιμα γηροκομεία αδυνατούν να συμπιέσουν το κόστος τους κάτω από ένα επίπεδο χωρίς να πειράξουν την ποιότητα της προσφοράς προς τους ενοίκους τους. Πόσο μάλλον όταν στον χώρο δραστηριοποιούνται και κυνικοί μπαγαπόντηδες που βλέπουν τα ανθρώπινα ερείπια ως εγκαταλελειμμένο στα χέρια τους εμπόρευμα. Τα κόστη των οίκων ευγηρίας είναι μεγάλα (τρεις βάρδιες προσωπικού, σταθεροί γιατροί και νοσηλευτές, διατροφή, συχνά ακριβές ιατρικές υπηρεσίες), αλλά και εύκολο να «πειραχτούν» προς τα κάτω. Εξαρτάται απολύτως από τους ιδιοκτήτες και από τον έλεγχο που ασκούν (ή δεν ασκούν) οι οικείοι των φιλοξενουμένων.

Ανθρώπινα δράματα

Πίσω από τις πόρτες των οίκων ευγηρίας παίζονται ανθρώπινα δράματα. Παππούδες με σύνταξη 500 ευρώ που συμπληρώνεται στοιχειωδώς από τους δικούς τους για να φθάσουν στα 700, διαβιούν μόνοι και ουσία εγκαταλειμμένοι απ’ όλους, πλην του προσωπικού του οίκου ευγηρίας που μπαινοβγαίνει στο τετράκλινο-πεντάκλινο δωμάτιο τους. Η ιδιοκτησία του γηροκομείου έχει συμφέρον να τους κρατήσει στην ζωή για να παίρνει το μηνιαίο μίσθωμα, εξαρτάται όμως από την συνείδηση του ιδιοκτήτη αν αυτή η ζωή θα προσφερθεί με αξιοπρέπεια για τον φιλοξενούμενο ή θα πέσει κάτω απ’ αυτήν.

Πολλώ δε μάλλον όταν πολλοί υπέργηροι έχουν επιθετική ή αυτοκαταστροφική συμπεριφορά λόγω γεροντικών εκφυλιστικών ασθενειών. Θα ακούσετε πολλά για παππούδες δεμένους στα κρεβάτια τους ή μπουκωμένους με ηρεμιστικά, αλλά και οι ιδιοκτήτες έχουν πολλές ιστορίες να διηγηθούν για συγγενείς που κάνουν αυστηρή κριτική μια φορά το εξάμηνο που επισκέπτονται τον άνθρωπο τους για μια ώρα και μετά εξαφανίζονται από προσώπου γης.

Φροντίδα για τους υπέργηρους

Ανάγκη πάσα για το ελληνικό κράτος να εκπονήσει ένα σχέδιο κρατικών ή ημικρατικών δομών που μελλοντικά θα φροντίσει τον πληθυσμό της που γηράσκει. Τόσα ΕΣΠΑ και ταμεία ανασυγκρότησης έχουν περάσει απ’ αυτό τον τόπο, γιατί να θεωρείται αντιπαραγωγικό ένα δίκτυο δομών που θα περιθάλψει και θα κατευοδώσει αξιοπρεπώς την προ-προηγούμενη γενιά; Άλλως ας προβλεφθεί παροχή σε χρήμα μέσω του κράτους πρόνοιας που θα υποβοηθά τον ανήμπορο υπέργηρο να καταλύσει σε μια ιδιωτική δομή σαν άνθρωπος. Διαφορετικά, όλο και θα αυξάνονται οι ειδήσεις σαν αυτές των Χανίων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News