Είναι και θα μείνει στην Ιστορία ως ένας από τους εφευρέτες της ψηφιακής εποχής, ο Μπιλ Γκέιτς, ο ιδρυτής της Microsoft. Είναι επίσης ο τέταρτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, με την περιουσία του να εκτιμάται στα 123 δισεκατομμύρια δολάρια.

Από τότε που έπαψε να ασχολείται με τις τρέχουσες υποθέσεις της κραταιάς εταιρείας του, αφοσιώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στη φιλανθρωπία, στηρίζοντας πλήθος κοινωφελών σκοπών, με περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια δολάρια, από το 1994 έως σήμερα.

Εσχάτως, ωστόσο, ο 65χρονος άρχοντας των λογισμικών, συνεχίζοντας να είναι ανήσυχος, δημιουργικός και διορατικός, βάλθηκε, και δεν έχει σταματήσει ακόμα, να αγοράζει τεράστιες εκτάσεις, καλλιεργήσιμης κυρίως, γης. Και μπορεί να μην είναι πλέον ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, αλλά είναι ο μεγαλύτερος γαιοκτήμονας της Αμερικής, σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό Land Report.

Ο Χάρι ντε Κετβίλ και η Ολίβια Ράντγκαρντ της βρετανικής Telegraph αναφέρουν σε δημοσίευμά τους πως είναι σίγουρα παράδοξο ότι ένας από τους κατεξοχήν εκπροσώπους της ελίτ της Αμερικής των Ακτών, που γεννήθηκε στο φιλελεύθερο Σιάτλ και σπούδασε (ώσπου τα παράτησε) στο Χάρβαρντ, επενδύει «οικονομικά και συναισθηματικά» στις αγροτικές πολιτείες της πατρίδας του. Σήμερα ο Μπιλ Γκέιτς κατέχει περισσότερα από ένα εκατομμύριο στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, περισσότερα από όσα ανήκουν στον βασιλικό οίκο της Βρετανίας.

Γκουρού και… γαιοκτήμονας

Εως το 1994, η περιουσία του Γκέιτς ήταν αποκλειστικά και μόνο το 45% της εταιρείας που είχε ιδρύσει ο ίδιος, μαζί με τον Πολ Αλεν, 19 χρόνια νωρίτερα, τον Απρίλιο του 1975. Επιθυμώντας να αξιοποιήσει τον τεράστιο πλούτο που ήδη κατείχε, προσέλαβε έναν διαχειριστή κεφαλαίων, ονόματι Μάικλ Λάρσον, ο οποίος ίδρυσε την Cascade Investment και άρχισε να αγοράζει τεράστιες αγροτικές εκτάσεις, μεταμορφώνοντας σταδιακά, αλλά συστηματικά, το αφεντικό του από γκουρού της πληροφορικής σε γαιοκτήμονα.

Μέσα σε δύο δεκαετίες, υπό την καθοδήγηση του Λάρσον, ο Γκέιτς αγόρασε περισσότερα από 400.000 στρέμματα ανά τις ΗΠΑ. Τόσα αγόρασε επίσης μόνον κατά τη διάρκεια του 2017, δαπανώντας συνολικά εκείνη τη χρονιά περισσότερα από μισό δισεκατομμύριο δολάρια. Την επόμενη χρονιά, μέσα σε λίγους μήνες, ξοδεύτηκαν για μερικές ακόμη χιλιάδες στρέμματα, σχεδόν 170 εκατομμύρια δολάρια.

Οσον αφορά τους λόγους που ο Γκέιτς στράφηκε στη γη, αρκεί να σημειωθεί ότι καθώς αυξάνεται ο παγκόσμιος πληθυσμός, αυξάνεται και η ζήτηση για καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οπότε αυξάνεται και η αξία τους. Μάλιστα, πριν από δύο εβδομάδες, απαντώντας σε ερωτήσεις αγνώστων στο Reddit, όταν κάποιος τον ρώτησε: «Μπιλ, γιατί αγοράζεις τόση γη;», εκείνος δεν θα μπορούσε να απαντήσει πιο ξεκάθαρα: «Αυτό επέλεξε να κάνει η επενδυτική μου ομάδα. Δεν σχετίζεται με το κλίμα», υπονοώντας πως κίνητρό του είναι κυρίως το κέρδος.

Νέες καλλιέργειες

Αμέσως μετά, ωστόσο, αυτοαναιρέθηκε, και σχεδόν παραδέχτηκε ότι στην πραγματικότητα αγοράζει γη επειδή ανησυχεί ιδιαίτερα για όλα όσα αναφέρει στο τελευταίο του βιβλίο «How to Avoid a Climate Disaster» (Πώς να αποφύγουμε μία κλιματική καταστροφή) που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

«Ο γεωργικός τομέας είναι σημαντικός. Με πιο παραγωγικούς σπόρους μπορούμε να αποτρέψουμε την αποψίλωση των δασών και να συνδράμουμε την Αφρική να διαχειριστεί τις κλιματικές δυσκολίες που ήδη αντιμετωπίζει», έγραψε.

Αργότερα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, εξήγησε επίσης πως «νερό έχουμε πολύ, το πρόβλημα είναι ότι είναι δαπανηρή η αφαλάτωση και η μεταφορά του όπου χρειάζεται. Το κόστος είναι απαγορευτικό για τη γεωργία. Νέοι σπόροι μπορούν να περιορίσουν τη χρήση νερού αλλά σε κάποιες περιοχές η καλλιέργεια θα είναι περιορισμένη».

Συμπεραίνεται, οπότε, ότι ο διορατικός φιλάνθρωπος δισεκατομμυριούχος αγοράζει γη επειδή είναι απαραίτητη για τη διεξαγωγή μεγάλης κλίμακας ερευνητικών προγραμμάτων, με στόχο να καταστεί η γεωργία βιώσιμη και πιο παραγωγική. Ομως το ενδιαφέρον του Γκέιτς για παραγωγικές και βιώσιμες μεθόδους κάλυψης των διατροφικών αναγκών ολόκληρου του πλανήτη δεν περιορίζεται στη γεωργία.

Συνθετικό κρέας

Του έχουν κινήσει εδώ και καιρό την προσοχή εταιρείες πρωτοπόρες στην παραγωγή «συνθετικού κρέατος», όπως η Impossible Foods και Beyond Meat, καθώς προσφέρουν μία βάση για τον περιορισμό της μαζικής εκτροφής ζώων, βασικής πηγής αερίων του θερμοκηπίου.

Από αυτήν τη σκοπιά, σημειώνουν οι δημοσιογράφοι της Telegraph, τα εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης που κατέχει ο Γκέιτς αποτελούν σίγουρα επένδυση αλλά και μέρος του «προσωπικού του σχεδίου να σώσει τον κόσμο. Εάν τα κίνητρά του είναι το κέρδος αλλά και η πρόοδος, ποιος μπορεί να τον κατηγορήσει για αυτό;», αναφέρουν, υπενθυμίζοντας πως ο Γκέιτς έχει συμβάλει σημαντικά στην πρόοδο της ανθρωπότητας, προσφέροντας, συγχρόνως, απλόχερα δεκάδες δισεκατομμύρια σε κοινωφελείς σκοπούς.

Πέρυσι το Ιδρυμα Γκέιτς συνέστησε το δικό του πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, Gates Ag One, με στόχο να συνδράμει «μικροκαλλιεργητές σε αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως γυναίκες, να αυξήσουν βιώσιμα την παραγωγικότητα και να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».

Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετοί που τον επικρίνουν, υποστηρίζοντας ότι πλέον κατέχει «υπερβολική ισχύ όσον αφορά τη διατροφή και τη γεωργία» και ενδιαφέρεται κυρίως να πλουτίσει περαιτέρω ο ίδιος παρά να συνδράμει τον πλανήτη.

Βιομηχανοποίηση της γεωργίας

Πολλοί επισημαίνουν πως η απόκτηση καλλιεργήσιμων εκτάσεων από πολυεθνικές εταιρείες και δισεκατομμυριούχους επιταχύνει τη βιομηχανοποίηση της γεωργίας, στερώντας από μικροκτηματίες τη δυνατότητα να ζήσουν, καλλιεργώντας τις όποιες εκτάσεις κατέχουν με τους παραδοσιακούς τρόπους που γνωρίζουν.

Σε κείμενό του στον Guardian, ο γηγενής αμερικανός και ακαδημαϊκός Νικ Εστες, μέλος της φυλής των Μπρουλέ Σιου, επικρίνει «τον μονοπωλιακό ρόλο» που διαδραματίζουν ο Μπιλ Γκέιτς και οι λοιποί μεγαλοκτηματίες όσον αφορά την παγκόσμια διατροφική αλυσίδα και τις μεθόδους καλλιέργειας της γης.

«Η γη στην οποία όλοι ζούμε δεν πρέπει να ανήκει σε λίγους. Η εκτεταμένη φοροαποφυγή από την πλευρά αυτών των τιτάνων της βιομηχανίας πάντα θα υπερβαίνει κατά πολύ τις υποτιθέμενες φιλανθρωπίες τους. Η νοοτροπία “o δισεκατομμυριούχος ξέρει καλύτερα” αποσπά την προσοχή από τις εδραιωμένες πραγματικότητες της αποικιοκρατίας και της λευκής υπεροχής, και αγνοεί εκείνους που πραγματικά γνωρίζουν καλύτερα πώς να αξιοποιήσουν τη γη και να ζήσουν από αυτήν», επισήμανε στο κείμενό του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News