Στις 13 Οκτωβρίου 2017 η γαλλίδα δημοσιογράφος Σάντρα Μιλέρ έγραψε στο Twitter το ακόλουθο μήνυμα: «#κατάγγειλε και εσύ το γουρούνι σου!! Αφηγήσου και εσύ δίνοντας το όνομα και τις λεπτομέρειες κάποιου που σε παρενοχλεί σεξουαλικά τον οποίο γνώρισες στη δουλειά σου. Σας περιμένω».
Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά της και έσπευσαν να δημοσιοποιήσουν περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης ή και κακοποίησης.
Συνάντησε όμως και μεγάλη αντίσταση, όχι μόνο από άντρες αλλά και από γυναίκες, όπως η Κατρίν Ντενέβ, που έστειλε μαζί με 100 άλλες επιστολή στη Le Monde εναντίον της «δαιμονοποίησης του φλερτ».
Το 2019, η Μιλέρ καταδικάστηκε για δυσφήμηση του Ερίκ Μπριόν, τον οποίο κατηγόρησε για παρενόχληση. Τότε, φαινόταν ακόμα, ότι η Γαλλία θα μείνει εκτός του κινήματος MeToo, που είχε αρχίσει ουσιαστικά από τις ΗΠΑ με την υπόθεση Χάρβεϊ Γουάνσταϊν και σιγά σιγά εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες.
Την περασμένη εβδομάδα όμως, η Μιλέρ κέρδισε την έφεσή της παρόλο που δεν υπήρχαν νέα στοιχεία, καταδεικνύοντας τη μεγάλη αλλαγή που έχει επέλθει στην γαλλική κοινή γνώμη, αυτά τα δύο χρόνια, γράφουν οι New York Times.
«Πιστεύω ότι έχει γίνει ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός», είπε η ίδια στην αμερικανική εφημερίδα.
Από την αρχή του χρόνου, μία σειρά από ισχυρούς Γάλλους στην πολιτική, τα σπορ, τα ΜΜΕ, τον ακαδημαϊκό κλάδο και τις τέχνες έχουν αντιμετωπίσει σοβαρές κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση μετά από πολλά χρόνια σιωπής. Παράλληλα, λόγω της πίεσης της κοινής γνώμης, οι νομοθέτες σπεύδουν να ορίσουν την ηλικία σεξουαλικής συναίνεσης στα 15 έτη, μόλις τρία χρόνια αφού είχαν απορρίψει αντίστοιχο νομοσχέδιο.
Οι κατηγορίες αυτές έχουν οδηγήσει σε σειρά από έρευνες, παραιτήσεις και απολύσεις άλλοτε ισχυρών αντρών, καθώς και μία γενικότερη επανεξέταση της αρρενωπότητας και του αρχέτυπου του γάλλου αρσενικού που είναι ακαταμάχητος στο φλερτ. Μαζί με αυτά, στο τραπέζι της αναθεώρησης μπαίνουν και άλλα πρότυπα-κλισέ της γαλλικής κοινωνίας, ενώ οι συντηρητικοί περνούν στην αντεπίθεση εναντίον ιδεών για τα φύλα, τις φυλές και την μετα-αποικιακή νοοτροπία, τα οποία θεωρούν ότι είναι εισαγόμενα δαιμόνια από τα αμερικανικά πανεπιστήμια.
«Οι εξελίξεις τρέχουν τόσο γρήγορα, που μερικές φορές ζαλίζομαι. Η Γαλλία αντέδρασε καθυστερημένα στο MeToo, καθώς πέρασε μία περίοδο ωρίμανσης, κατά την οποία πολλοί Γάλλοι άρχισαν να κατανοούν τις κοινωνικές προεκτάσεις πίσω από τη σεξουαλική βία και την έννοια της συναίνεσης», είπε η Καρολίν Ντε Χάας, φεμινίστρια ακτιβίστρια που ίδρυσε την οργάνωση #NousToutes κατά της σεξουαλικής βίας.
Η ίδια δηλώνει πολύ αισιόδοξη. Βοήθησαν σε όλο αυτό η Αντέλ Χενέλ, η πρώτη πολύ γνωστή ηθοποιός που κατήγγειλε παρενόχληση και η Βανέσα Σπρινγκορά, που στην αυτοβιογραφία της αποκάλυψε την κακοποίησή της από τον παιδόφιλο συγγραφέα Γκαμπριέλ Ματζνέφ.
«Το ξεκίνημα του 2021 είναι ένας μεγάλος μετασεισμός. Είναι ξεκάθαρο ότι σήμερα στη Γαλλία, δεν έχουμε την ίδια αντίδραση που είχαμε πριν τέσσερα, πέντε χρόνια σε καταγγελίες κακοποίησης εναντίον διασήμων».
Τον περασμένο μήνα, ο Πιέρ Μενέ, από τους πιο γνωστούς σπορτκάστερ της γαλλικής τηλεόρασης, τέθηκε σε διαθεσιμότητα επ’ αόριστον μετά την προβολή ντοκιμαντέρ για τον σεξισμό στην αθλητική δημοσιογραφία.
Πριν λίγα χρόνια, ελάχιστοι θεωρούσαν κατακριτέες συμπεριφορές του, όπως το να φιλά με το ζόρι γυναίκες στο στόμα, μπροστά στις κάμερες και σε κοινό, το 2016, ή να σηκώνει τη φούστα μίας δημοσιογράφου, της Μαρί Πορτολάνο, παραγωγού του ντοκιμαντέρ.
«Ο κόσμος έχει αλλάξει, έχουμε το MeToo, δεν μπορείς πια να κάνεις ή να πεις τίποτα», είπε ο ίδιος σε συνέντευξή του μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ και πρόσθεσε ότι «δεν θυμάται» το περιστατικό με τη φούστα.
Αλλος στη λίστα των διάσημων ανδρών με κακοποιητική συμπεριφορά, είναι ο Πατρίκ Πουάβρ ντ’ Αρβόρ, από τους πιο γνωστούς παρουσιαστές ειδήσεων, που βρίσκεται στο επίκεντρο αστυνομικής έρευνας για βιασμό μίας νεαρής γυναίκας, τον οποίο αρνείται. Ο ίδιος έχει πει ότι μεγάλωσε σε μία γενιά που πίστευε ότι «η αποπλάνηση είναι σημαντική» και «τα φιλιά στον λαιμό» ήταν μέρος του φλερτ.
Η υπόθεση του Ζορζ Τρον, πρώην υπουργού, που το 2018 κέρδισε δίκη εναντίον του για βιασμό μίας εργαζόμενης, αλλά τον Φεβρουάριο καταδικάστηκε από το εφετείο σε πέντε χρόνια φυλάκιση, είναι ενδεικτική του πώς έχει αλλάξει η έννοια της συναίνεσης στη γαλλική κοινωνία.
Και η λίστα τελειωμό δεν έχει…
Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ είναι ίσως ο διασημότερος όλων που κατηγορείται για βιασμούς και σεξουαλικές επιθέσεις, εναντίον μίας νεαρής ηθοποιού, στο σπίτι του, τις οποίες αρνείται. Η υπόθεση άνοιξε ξανά πέρυσι.
Ερευνα για βιασμό μίας γυναίκας βρίσκεται σε εξέλιξη και για τον 38χρονο σημερινό υπουργό Εσωτερικών της Γαλλίας, Ζεράλ Νταρμανέν, που καταγγέλθηκε στις αρχές του 2018 από δύο γυναίκες: η μία τον κατηγόρησε για βιασμό και η δεύτερη ότι εκμεταλλεύτηκε την αδύναμη θέση στην οποία βρισκόταν. Ο ίδιος αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες και η έρευνα συνεχίζεται για την πρώτη υπόθεση αλλά μπήκε στο αρχείο για τη δεύτερη.
Κατηγορίες για βιασμούς από συγγενείς τους αντιμετωπίζουν ο Ρισάρ Μπερί, γνωστός ηθοποιός, ο οποίος τις αρνείται, και ο διαπρεπής πολιτικός επιστήμονας, συνταγματολόγος και τέως ευρωβουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ολιβιέ Ντιαμέλ, που δεν έχει προβεί σε κάποιο σχόλιο.
Ακόμα, ο Κλοντ Λεβέκ, καλλιτέχνης διεθνούς φήμης, βρίσκεται υπό διερεύνηση για βιασμό ανηλίκων, ο Ντομικίκ Μπουτονά, παραγωγός στον κινηματογράφο, τον οποίο ο Εμανουέλ Μακρόν διόρισε πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου της χώρας, κατηγορείται για απόπειρα βιασμού και επίθεσης εναντίον του από το αγόρι που έχει βαφτίσει.
Ολες αυτές οι ιστορίες έχουν κάνει τους Γάλλους να καταλάβουν ότι κανείς πλέον δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο, όσο διάσημος και να είναι.
Η Καμίλ Φρουαντεβό-Μετερί, γνωστή φεμινίστρια φιλόσοφος στη Γαλλία, είπε στους NYT ότι είναι σημαντικό που οι άνδρες που κατηγορούνται είναι ηγετικές μορφές στους τομείς τους. Οι αποκαλύψεις έχουν καταρρίψει τον μύθο για τους γάλλους άντρες και το πόσο καλοί είναι στο «αθώο» φλερτ και πώς οι γυναίκες όχι μόνο πρέπει να δέχονται αδιαμαρτύρητα τα σχόλια, τα πειράγματα και τα ανάρμοστα αγγίγματά τους, αλλά να κολακεύονται κιόλας.
«Αυτοί είναι όλοι άντρες που εκπροσωπούν κατά κάποιον τρόπο την παλιά πατριαρχική τάξη πραγμάτων, άντρες ισχυροί που έχουν χρησιμοποιήσει και καταχραστεί την εξουσία τους για να εκμεταλλευθούν τα σώματα άλλων, γυναικών ή νεαρών αντρών. Πρόκειται για το πρώτο αληθινό σοκ στο σύστημα», πρόσθεσε η ίδια.
Εξίσου έχουν καταρριφθεί και οι ισχυρισμοί των συντηρητικών ότι αυτές είναι αμερικανικές αξίες που δεν έχουν θέση στη Γαλλία. «Παλιά η άμυνά τους ήταν “δεν είμαστε εμείς, οι Αμερικάνοι είναι”. Τώρα αυτή η άμυνα δεν υπάρχει», είπε ο Ραφέλ Λιοζιέ, κοινωνιολόγος που διδάσκει στην Εξ-αν-Προβάνς και στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News