Πώς σχεδιάζεις για το μέλλον όταν βρίσκεσαι σε «κινούμενη άμμο»; Λίγο – πολύ αυτό είναι το κοινό αίσθημα, ενόψει της έλευσης της καλοκαιρινής περιόδου. Η πορεία προς αυτή είναι ρευστή, με πολλές συνισταμένες και προϋποθέσεις. Το μόνο δεδομένο είναι η αλλαγή της εποχής.

Η υγειονομική εικόνα, η εξέλιξη των εμβολιασμών, το τείχος ανοσίας από τα αντισώματα όσων έχουν ιαθεί, οι πολιτικοί συσχετισμοί και ισορροπίες, το πιστοποιητικό εμβολιασμού, οι οικονομικοί παράγοντες, οι διμερείς συμφωνίες, η επαναφορά των τουριστικών ροών και της δραστηριότητας της αγοράς, είναι ακόμα υπό διαμόρφωση. Και φυσικά το διακύβευμα όλων παραμένει η ασφάλεια. Αυτή είναι το ζητούμενο.

Το άθροισμα των εμβολιασμών και των αντισωμάτων στην Covid-19 θα είναι και ο καθοριστικός παράγοντας για την εξέλιξη της θερινής περιόδου στους προορισμούς. Πριν και μετά. Η περίπτωση του Ισραήλ και της «κανονικότητας» στην οποία επανέρχεται η χώρα αυτή, έχοντας καλύψει εμβολιαστικά σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού, το καταδεικνύει.

Ωσότου συμβεί αυτό και σε άλλες χώρες, τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα για τον κόσμο του τουρισμού.

«Το ανοίξαμε και σας περιμένουμε δεν σημαίνει τίποτα, αν δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένα μέτρα χαλάρωσης», λένε παράγοντες του τομέα. «Αλλά και από συγκεκριμένα μέτρα ασφάλειας». Το πιστοποιητικό εμβολιασμού θα δώσει μια ώθηση. Μένει να θεσμοθετηθεί.

Η συσσωρευμένη επιθυμία για διακοπές και ταξίδι αναζητά διέξοδο. Η Ελλάδα είναι στην κορυφή των επιλογών, όπως προκύπτει από μετρήσεις κατά καιρούς. Για να μετουσιωθεί η επιθυμία σε κράτηση και να υλοποιηθεί, χρειάζεται ακόμη χρόνο και κατάλληλες συνθήκες. Τη διαχείριση σε σχέση με το τι θα βιώσει στον προορισμό ο ταξιδιώτης. Θα μπαίνει σε καραντίνα στην επιστροφή του, αν τα ποσοστά εμβολιασμού στη χώρα υποδοχής δεν είναι επαρκή;

Η Ελλάδα ανακοίνωσε την έναρξη της σεζόν στις 14 Μαΐου, στην ΙΤΒ, τη διεθνή έκθεση του Βερολίνου. Και πιλοτικά από τον Απρίλιο. «Οταν η Ισπανία και η Κύπρος βγάζουν ημερομηνία, η χώρα δεν μπορεί να μείνει σιωπηλή. Επικοινωνιακά μένει πίσω. Το 14 Μαΐου είναι μια ημερομηνία, σημείο αναφοράς. Ολα είναι υπό την αίρεση της υγειονομικής εικόνας», σημειώνουν τουριστικοί παράγοντες. Γιατί έως τότε θα πρέπει να υπάρχει ελεύθερη μετακίνηση και για τους έλληνες πολίτες.

Ομως ποια θα είναι τα αεροπλάνα, ποια τα αεροδρόμια; Ποια πρωτόκολλα θα έχουν εγκριθεί; Αν δεν ανοίξουμε και φέτος τελειώσαμε. Πότε θα εκπαιδεύσω, ποια είναι τα συμβόλαια, ποια θα είναι η διαχείριση στα κρούσματα, αναρωτιούνται οι ξενοδόχοι. Το Ισραήλ, η Μεγάλη Βρετανία και η Σερβία ήταν στον σχεδιασμό οι πρώτες χώρες από τις οποίες θα έλθουν τουρίστες.

Οι εξελίξεις στη Γηραιά Αλβιόνα δείχνουν ότι η «κινούμενη άμμος» υπάρχει παντού.

Με την είδηση ότι η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον πέρασε την Πέμπτη, 25 Μαρτίου, νόμο που επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς στα ταξίδια, τουλάχιστον ως και τον Ιούνιο και εν αναμονή της έκθεσης της Global Travel Taskforce, στις 12 Απριλίου, η προοπτική για τις διακοπές του καλοκαιριού αλλάζει. Ακόμα και η TUI UK , σε ανακοίνωσή της την Τρίτη, επισημαίνει την ακύρωση του προγράμματος πριν από τις 17 Μαΐου και ότι «όλοι οι πελάτες με κράτηση πριν από το τέλος Ιουνίου μπορούν να το μετακινήσουν δωρεάν, καθώς αναγνωρίζουμε την αβεβαιότητα σχετικά με το ταξίδι αυτή τη στιγμή».

Είναι εξάλλου άξιο σημείωσης ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχουν δημοσιεύματα που αναδεικνύουν τον κίνδυνο των καλοκαιρινών διακοπών στο εξωτερικό. Όπως οι δηλώσεις του βρετανού υπουργού Αμυνας Μπεν Γουάλας στο ειδησεογραφικό δίκτυο Sky ότι «δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε τα οφέλη του εμβολιαστικού μας προγράμματος. Εάν είμαστε απερίσκεπτοι με οποιονδήποτε τρόπο και εισάγουμε νέες μεταλλάξεις που ενέχουν κινδύνους, τι θα πουν οι άνθρωποι γι’ αυτό;». Ενώ στις 19 Μαρτίου δημοσίευμα του itv.com επικαλέστηκε νέα μελέτη στην οποία αναφέρεται ότι στα ταξίδια σε τρεις χώρες της Ευρώπης (την Ελλάδα, την Κροατία και την Ισπανία), οφείλονταν πάνω από τα μισά από τα εισαγόμενα περιστατικά Covid το περασμένο καλοκαίρι. Τα άτομα ηλικίας 16 έως 20 ετών ήταν υπεύθυνα για τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων.

Η απόφαση για το πότε μπορεί να επανέλθουν τα διεθνή ταξίδια εξαρτάται από την παγκόσμια και εγχώρια επιδημιολογική εικόνα, πιθανές μεταλλάξεις που εγείρουν ανησυχία, την πρόοδο της διάθεσης εμβολίων στη Βρετανία και αλλού, κάθε γνώση που έχει προκύψει σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και στον αντίκτυπο στη μετάδοση, τη νοσηλεία και στους θανάτους.

Γιατί καθοριστικός παράγοντας για την τουριστική ροή είναι και κατά πόσο οι ταξιδιώτες θα υποβάλλονται σε καραντίνα κατά την επιστροφή τους στη Μεγάλη Βρετανία.

Αν και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η δίψα για διακοπές ξεπερνά την καραντίνα. Οπως στην περίπτωση του προγράμματος του ολλανδικού ταξιδιωτικού πρακτορείου Sunweb για 200 άτομα που θα έρθουν στη Ρόδο σε μια ασφαλή κλειστή «φούσκα». Θα έχει προηγηθεί τεστ στους πελάτες και θα παραμείνουν εντός των τειχών σε all inclusive ξενοδοχείο του νησιού, ενώ θα μπουν σε καραντίνα έως δέκα ημερών όταν επιστρέψουν.

Πέρα από το ζήτημα της ασφάλειας, ένας άλλος παράγοντας είναι η τάση και διάθεση για staycation. Σε πολλές από τις χώρες – τροφοδότες του εισερχόμενου τουρισμού, είναι έκδηλη η διάθεση να ενισχύσουν τα ταξίδια στο εσωτερικό τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη φετινή διεθνή έκθεση τουρισμού ΙΤΒ στο Βερολίνο που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες, ο τιμώμενος προορισμός ήταν η Σαξονία. Πέρυσι περιοχές στο εσωτερικό των κρατών γνώρισαν άνθηση, λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών και φέτος διαφαίνεται η πρόθεση ενίσχυσης του εισοδήματος.

Τα υγειονομικά πρωτόκολλα των ελληνικών ξενοδοχείων είναι υπό διαμόρφωση. Πέρυσι, η γενική λογική ήταν ότι όλοι είναι δυνητικοί φορείς. Φέτος αυτό δεν ισχύει, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά με το εμβόλιο, τα pcr τεστ και τα αντισώματα. Ενώ δρομολογείται ο εμβολιασμός στους εργαζόμενους του τουρισμού, ως μια ακόμα συνισταμένη για την ασφάλεια.

Εν τω μεταξύ, κάποιοι Tour Operators έχουν ζητήσει από ιδιωτικούς φορείς υγείας στη χώρα να διενεργούνται rapid tests στην επιστροφή των ταξιδιωτών. Οπότε τίθεται ένα ερώτημα: τι θα συμβαίνει σε περίπτωση που κάποιος προκύπτει θετικός και έχει ήδη ολοκληρώσει τη διαμονή του στην Ελλάδα. Πού θα μένει; Θα υπάρχουν Covid hotels;

«Υπάρχουν ξενοδοχεία καραντίνας, όπου τα κρούσματα θα μπορέσουν να απομονωθούν αυτόματα», δήλωσε ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή. Ο ίδιος ανέφερε ότι για να έρθει κάποιος στην Ελλάδα πρέπει, είτε να είναι εμβολιασμένος ή να έχει αναρρώσει από την ασθένεια COVID-19 ή να έχει αρνητικό τεστ. Μετά την άφιξή του, θα υποβληθεί σε δειγματοληπτικό, στοχευμένο έλεγχο στο αεροδρόμιο με το σύστημα «EVA», ενώ rapid tests θα εφαρμόζονται συνεχώς. Ο ίδιος τόνισε ότι «έχουμε στη διάθεσή μας τα υπάρχοντα υγειονομικά πρωτόκολλα, αυτά που ισχύουν σήμερα» και «στις αμέσως επόμενες ημέρες θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε βελτιώσεις, ώστε με την εμπειρία και την τεχνογνωσία που έχουμε αποκτήσει από πέρσι να τα καταφέρουμε πολύ καλύτερα φέτος».

Σε μιαν άλλη εξέλιξη, με νέα notam της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), από τις 25 Μαρτίου όλοι οι εμβολιασμένοι ισραηλινοί επιβάτες (με πιστοποιητικό εμβολιασμού) θα εισέρχονται στην Ελλάδα χωρίς επταήμερη καραντίνα. Η καραντίνα συνεχίζει να ισχύει για όλους τους υπόλοιπους αφικνυόμενους από το εξωτερικό αλλά και για τους αφικνυόμενους από το Ισραήλ που δεν έχουν εμβολιαστεί.

Την ανάγκη να ανακοινωθούν εγκαίρως αναλυτικά και επικαιροποιημένα πρωτόκολλα που θα διέπουν τη λειτουργία όλων των τομέων του τουρισμού και των ταξιδιών, ώστε να γίνει γνωστό από τώρα πώς ακριβώς θα λειτουργήσουν τη σεζόν του 2021, επαναφέρει και η FedHATTA (Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων & Τουρισμού) με νέα επιστολή της προς τα συναρμόδια υπουργεία.

Την ίδια ώρα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού ανακοινώνει ότι η Επιτροπή Ανάπτυξης ενός Διεθνούς Κώδικα για την Προστασία των Τουριστών συμφώνησε στο κείμενο των δύο πρώτων κεφαλαίων, που περιέχουν επτά βασικές αρχές για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στα διεθνή ταξίδια μετά την πανδημία. Η σημασία της εναρμόνισης των πρωτοκόλλων, της ισορροπίας, του συντονισμού, της συνεργασίας και της προσβασιμότητας, είναι μεταξύ των επτά βασικών αρχών. Στόχος του κώδικα, που θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2021, είναι να παρέχει καθοδήγηση σε χώρες και τουρίστες σε όλο τον κόσμο σχετικά με καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην υγεία και όχι μόνο.

«Μπαίνουμε στην τουριστική περίοδο με ξεκάθαρο το δεδομένο ότι οι επιστήμονες και λοιμωξιολόγοι έχουν τον πρώτο λόγο και ό,τι η δημόσια υγεία προέχει», σημειώνει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ)  Αλέξανδρος Βασιλικός. «Δεν είναι ό,τι πιο εύκολο, είναι μια δύσκολη χρονιά, μια χρονιά Covid, με χαμένο το πρώτο εξάμηνο. Θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε».

Και τι γίνεται με τις κρατήσεις; Ακόμη τα ξενοδοχεία έχουν πολύ χαμηλή ροή κρατήσεων στα συστήματά τους, κοντά στο 20% – 25%. Και όσες υπάρχουν είναι υπό αίρεση μια και μπορούν να ακυρωθούν οποιαδήποτε στιγμή χωρίς κόστος. Με βάση τα στοιχεία η ροή των κρατήσεων αφορά τους μήνες από Ιούλιο και μετά. Αυτό γιατί και ο κόσμος στο εξωτερικό καταλαβαίνει ότι έχει ρίσκο αλλαγών και αβεβαιότητα νωρίτερα.

Υπάρχει ωστόσο η προδιάθεση για επέκταση της σεζόν και μετά τον Οκτώβριο. Αυτό τουλάχιστον αποτυπώνεται και από τα προγράμματα των Tour Operators οι οποίοι παρατείνουν τα προγράμματά τους σε ξενοδοχεία στο Νότιο Αιγαίο. «Ολοι συμφωνούν ότι θα θέλαμε η κατάσταση να ομαλοποιηθεί τον Ιούλιο, αλλά η αγορά πρέπει να ανοίξει νωρίτερα. Ωστόσο νωρίτερα η κίνηση αναμένεται να είναι υποτονική», λένε παράγοντες του τουρισμού.

Υπάρχουν επίσης τα voucher από το 2020. Ωστόσο αυτά δεν προσθέτουν στον τζίρο. Ενώ πολλοί καταναλωτές πλέον ζητούν τα χρήματά τους πίσω και αυτό θα δοκιμάσει τις αντοχές της αγοράς.

Την ίδια στιγμή, οι Tour Operators διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι έχει ανατραπεί η ροή ρευστού στην οικονομική αλυσίδα. «Γίνεται προσπάθεια να αλλάξει το μοντέλο από τους Tour Operators», λένε τουριστικοί παράγοντες, σχολιάζοντας το ότι «σπάει» το μοντέλο της προκαταβολής στην πηγή. Αυτό είναι ως έναν βαθμό κατανοητό, με την αποδοχή της αβεβαιότητας που υπάρχει φέτος. Ομως «από το 2022 και μετά θα συμβαίνει;», αναρωτιούνται. Οτιδήποτε το ενδιάμεσο είναι προσωρινή προσπάθεια των ταξιδιωτικών οργανισμών να αλλάξουν τη σειρά της αλυσίδας. Μια προσπάθεια να διατηρήσουν οι ίδιοι τη ροή των χρημάτων απ’ ό,τι έκαναν παλιά.

Ποιος είναι ο πιο αδύναμος κρίκος σε αυτή την αλυσίδα; Οι αεροπορικές εταιρίες, οι Tour Operators ή τα ξενοδοχεία; Κάθε κρίκος έχει την ίδια σημασία και αδυναμία. Το σημαντικό είναι να μην σπάσει η αλυσίδα, τονίζουν τουριστικοί παράγοντες. «Αν ένας κρίκος σπάσει από την αλυσίδα, θα το πληρώσουν όλοι», σημειώνει ο πρόεδρος του ΞΕΕ.

Ο ίδιος αναφέρεται στην πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου να ενισχύσει την αναγνώριση της φιλοξενίας στην οικονομία, μέσα από την κίνηση filoxeniaMoU (Μemorandum of Understanding). Ως μνημόνιο κατανόησης περιγράφει την αναγνώριση όλα αυτά τα χρόνια από κλάδους δραστηριότητας που κινούνται, συνδέονται και επηρεάζονται από τον τουρισμό. «Και στην Ελλάδα, είναι πολλοί», λέει. Σε αυτό το πλαίσιο έχει κάνει επαφές με πανελλήνιους συλλόγους και επαγγελματικούς φορείς (π.χ. ταξί, επαγγελματίες οδηγοί, οινοποιεία), οι οποίοι επιβεβαιώνουν ότι η οικονομία της φιλοξενίας τους αφορά.

Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας; Να δηλώσει την ευρύτητα του αποτυπώματος της φιλοξενίας στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα, ώστε αυτή να κεφαλαιοποιηθεί και ως υποστήριξη στη χρηματοδότησή της από το Ταμείο Ανάκαμψης. «Θα αποδεικνύει με στοιχεία οικονομοτεχνικά για πρέπει να στηριχθεί ο τουρισμός», τονίζει ο κ. Βασιλικός, καθώς από το ξέσπασμα της πανδημίας και καθ’ όλη τη χρονιά είναι έντονος ο προβληματισμός για τη «μονοκαλλιέργεια του τουρισμού στην ελληνική οικονομία» και τη δυσανάλογη εξάρτησή της σε μια τέτοια δυσμενή συγκυρία.

Ωστόσο, η πρόθεση του ΞΕΕ δεν προσβλέπει σε μια λογική «τυφλής χρηματοδότησης». Για τον λόγο αυτό έχουν ήδη ξεκινήσει να υποβάλλονται στο υπουργείο Τουρισμού τέσσερις μελέτες, με βάση τις οποίες τίθενται οι κατευθύνσεις ανάπτυξης και ενίσχυσης της φιλοξενίας. Αυτές είναι η αναβάθμιση και αναδιάταξη δεξιοτήτων του δυναμικού (Upskilling/Reskilling), η προσβασιμότητα, η ενεργειακή αναβάθμιση και η ψηφιακή διείσδυση.

Γιατί μπορεί τώρα να είμαστε σε «κινούμενη άμμο», όμως οι αλλαγές είναι μπροστά.

Οταν αντιμετωπιστεί η πανδημία ο ταξιδιώτης θα είναι διαφορετικός.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News