Σύμφωνο Σταθερότητας. Και μόνο που διαβάζεις τις λέξεις, σου έρχεται να κάνεις ένα κλικ και να πας παραπέρα. Βαρύ κι απρόσωπο για τον περισσότερο κόσμο. Κι ας είναι αυτό που καθορίζει τα κρατικά πορτοφόλια στην Ευρώπη και πόσα λεφτά θα έχουμε, ή δεν θα έχουμε, στις τσέπες μας. Εμείς ειδικά, οι Ελληνες, το ζήσαμε το Σύμφωνο, κυρίως από την ανάποδη, αφού παραβήκαμε όλους τους δημοσιονομικούς κανόνες και βουτήξαμε, σαν να μην είχαμε αύριο, στον κόσμο των Μνημονίων.

Σήμερα λοιπόν, εν μέσω πανδημίας, ή μάλλον στη σκιά πια της πανδημίας, η αναδόμηση στο Σύμφωνο Σταθερότητας είναι φωτιά που σιγοκαίει στο κέντρο της Ευρώπης. Η συντηρητική πτέρυγα, κυρίως των πλούσιων σκεπτικιστών, οχυρώνεται πίσω από μετρήσιμους στόχους, μεταρρυθμίσεις, μνημόνια (;), ελαστικούς κανόνες υπό προϋποθέσεις, αλγόριθμους που θα παντρεύουν τις αυξήσεις στις δαπάνες με τον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης και τα επίπεδα χρέους της κάθε χώρας. Η άλλη πτέρυγα –μια συγκυριακή συμμαχία προοδευτικών και λαϊκιστών– ανεβάζει το θερμόμετρο και ζητάει ριζική αναδόμηση των γύψινων κανόνων του (μακρινού πια Μάαστριχτ), αφήνοντας πίσω το όριο 60% για το χρέος με τη λογική για ποιο 60% μιλάμε τώρα, όταν όλες οι χώρες έχουν φορτώσει δισεκατομμύρια νέων υποχρεώσεων για να τα βγάλουν πέρα…

Οσο διπλωματικά και να κινηθούν οι Βρυξέλλες, από τον Απρίλιο που λογικά θα ξεκινήσει να ξεφουσκώνει η πανδημία λόγω των εμβολιασμών, θα αρχίσει να φουσκώνει η δύσκολη συζήτηση για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες. Και είναι βέβαιο πως θα είναι δύσκολη η συζήτηση όταν έχεις τους διαδόχους της λογικής Σόιμπλε από τη μία πλευρά, τον χειμαζόμενο Νότο αλλά και τη Γαλλία από την άλλη και τον μεγάλο κίνδυνο μιας ανάκαμψης πολλών ταχυτήτων και αποκλίσεων στην ευρωζώνη, με πολλά λουκέτα και εκατομμύρια ανέργους. Ολα αυτά σε ένα πρωτοφανές περιβάλλον, που συνθέτουν τα υψηλότερα επίπεδα χρέους στην Ιστορία, τα χαμηλότερα επιτόκια στην Ιστορία, οι μεγαλύτερες επενδυτικές ανάγκες στην Ιστορία και τον γαλλογερμανικό άξονα σε…προεκλογική περίοδο.

Ούτε ψύλλος στον κόρφο τους.

Οπως λένε όσοι ξέρουν, θα πάμε σε μια συζήτηση, τον Απρίλιο, για το πώς θα… οργανώσουν στην Ευρώπη τη συζήτηση για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Μόνο και μόνο αυτό όταν ακούς από τεχνοκράτες με εμπειρία σε τέτοιες συζητήσεις, καταλαβαίνεις πως κανείς δεν βιάζεται για τη μάχη. Μια μάχη στην οποία η Ευρώπη, που αντιστέκεται μέχρι τελικής πτώσης στη δημοσιονομική ενοποίηση, θα κληθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο: να μην αλλάξει «το πνεύμα του Συμφώνου», αλλά και να αλλάξει τόσο όσο για να μη βουλιάξουμε, ή τόσο όσο μέχρι να μην απειλούνται με βύθιση οι ισχυροί της ΕΕ… Θα είναι δύσκολο άλλωστε να ληφθούν αποφάσεις για ένα τέτοιο θέμα φέτος, με τη Γερμανία να κατεβαίνει σε εκλογές το φθινόπωρο και το ζήτημα της δημοσιονομικής χαλάρωσης να βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο της προεκλογικής αντιπαράθεσης.

Κάποιοι –πιο θαρραλέοι– τεχνοκράτες παραδέχονται πως ακόμη και εάν οι χρυσοί κανόνες για έλλειμμα όχι άνω του 3% του ΑΕΠ και χρέος μέχρι 60% ξεπεραστούν, για ένα –συμφωνημένο– διάστημα τουλάχιστον, στην πράξη, μεσομακροπρόθεσμα, πάλι εκεί θα βρίσκονται. Μάλιστα η πρόταση που φαίνεται πως είναι στο τραπέζι είναι ο νέος χρυσός κανόνας να είναι ένας «αλγόριθμος» με κεντρικό πυλώνα ο ρυθμός αύξησης των κρατικών δαπανών να μην υπερβαίνει τον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης, εξαιρώντας κάποιες κατηγορίες δαπανών, υπό προϋποθέσεις. Λαμβάνοντας όμως –πάντα– υπ’ όψιν το επίπεδο του χρέους με κριτήρια και πλαίσιο που θα αποφασιστούν και τα οποία θα διαφοροποιούνται από χώρα σε χώρα.

Για παράδειγμα, όμως, σε ένα τέτοιο πλαίσιο, μια χώρα όπως η δική μας, με 200% του ΑΕΠ μας χρέος, που έχουμε στην πλάτη μας μια τεράστια φορολόγηση, πώς θα καταφέρναμε να μειώσουμε με μόνιμο τρόπο φόρους για να πάρει ανάσα η οικονομία, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα μεγάλες δαπάνες;

Καθώς θα εκτονώνεται ο πόλεμος της πανδημίας, είναι δεδομένο ότι μια μεγάλη μάχη θα κορυφωθεί, με το τεράστιο πανδημικό χρέος στο τραπέζι, όπου θα κόβονται και θα ράβονται οι νέοι, μετα-πανδημικοί δημοσιονομικοί κανόνες.

Και σε μια τέτοια μάχη, ας μη μείνουμε στην επιφάνεια. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Υπάρχουν απλά συμφέροντα.

Αρα, όσο προλαβαίνουμε, είναι καιρός για χρήσιμες συμμαχίες. Στο προσκήνιο, αλλά κυρίως στο παρασκήνιο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News