Η Εμα Χόλτεν ήταν ανήλικη και ζούσε στη Δανία, όταν κάποιος εισήλθε στο email της και χάκαρε τα μηνύματά της και ανάρτησε στη συνέχεια προσωπικά της αρχεία στο Διαδίκτυο. Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνονταν και κάποιες γυμνές φωτογραφίες της, μερικές από τις οποίες τις είχε τραβήξει η ίδια, όταν ήταν μόλις 16 χρονών.

Σήμερα, μία δεκαετία, μετά η Εμα Χόλτεν κοντεύει τα τριάντα και εργάζεται ως ειδική σύμβουλος του Συμβουλίου Γυναικών της Δανίας και παρά τις επίμονες προσπάθειές της για τη διαγραφή τους, εκείνες οι φωτογραφίες της εξακολουθούν να είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο. «Εκείνη η πρώτη μέρα ήταν απίστευτα επώδυνη αλλά κυρίως ακατανόητη. Μόνο στη συνέχεια αντιλήφθηκα τι συνέβαινε και πόσο μεγάλος θα ήταν ο αντίκτυπός του στη ζωή μου», ανέφερε η ίδια, μιλώντας στο Politico.

Η ανάρτηση αρχείων σεξουαλικού περιεχομένου κάποιου ανθρώπου στο Διαδίκτυο δίχως την συναίνεσή του αποτελεί μία μορφή σεξουαλικής κακοποίησης η οποία είναι γνωστή διεθνώς ως «μη συναινετική» ή «εκδικητική πορνογραφία».

Και όταν το «δικαίωμα στη διαγραφή», αναφέρει η Λιόνι Κέιτερ, δημοσιογράφος του Politico με ειδίκευση στην τεχνολογία, αναγνωρίστηκε το 2018 στο πλαίσιο των νόμων του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων  (General Data Protection Regulation – GDPR) της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όλοι θεώρησαν πως θα παρείχε καλύτερη προστασία στα θύματα.

Οι σχετικοί νόμοι ορίζουν μεταξύ άλλων πως οι χρήστες του Διαδικτύου δύνανται να απευθυνθούν άμεσα στην όποια πλατφόρμα και να απαιτήσουν την απόσυρση προσωπικών τους δεδομένων που είναι «ανακριβή, ακατάλληλα, άσχετα ή υπερβολικά». Στην θεωρία αυτό σημαίνει ότι μπορούν να ελέγχουν ποια «κομμάτια του εαυτού τους είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο», στην πράξη, ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Μία διετία μετά τη θέσπιση του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων, η εκδικητική πορνογραφία τείνει να καταστεί μάστιγα σε πολλές χώρες. Στη Βρετανία τον περασμένο Απρίλιο καταγράφηκε αριθμός ρεκόρ περιστατικών, περί τα 250, ενώ σύμφωνα με την Refuge, μία ιρλανδική φιλανθρωπική οργάνωση, πέρυσι στην Ιρλανδία διέρρευσαν στο Διαδίκτυο προσωπικές εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου τουλάχιστον 140.000 γυναικών.

Μιλώντας στο Politico δικηγόροι και ερευνητές υποστήριξαν ότι ο Γενικός Κανονισμός δεν ανταποκρίνεται στον στόχο του, όσον αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων των  θυμάτων της εκδικητικής πορνογραφίας.

Δεδομένου ότι οι χρήστες καλούνται οι ίδιοι να εντοπίσουν τις προσωπικές τους φωτογραφίες ή βίντεο, να επικοινωνήσουν με τους διαχειριστές περιεχομένου και στη συνέχεια να πείσουν τις πλατφόρμες να αποσύρουν τις επίμαχες αναρτήσεις, η όλη διαδικασία μπορεί να καταστεί ιδιαίτερα κοπιαστική και ψυχοφθόρα ή δαπανηρή, στην περίπτωση που την αναλάβει κάποιος δικηγόρος.

Η άσκηση του δικαιώματος στη διαγραφή είναι «απίστευτα δύσκολη» για τα θύματα της μη συναινετικής πορνογραφίας, σύμφωνα με τον δικηγόρο  Μάιλς Τζάκμαν, ενώ η ερευνήτρια Μάρτε Χάουντσμιτ χαρακτηρίζει την όλη διαδικασία τουλάχιστον «απαιτητική». Μάλιστα συχνά καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη εξαιτίας και της βραδύτητας, αν όχι της απροθυμίας, με την οποία κινητοποιούνται κάποιες πλατφόρμες διαμοιρασμού αρχείων για την απόσυρση φωτογραφιών και βίντεο εκδικητικής πορνογραφίας.

Εως και πριν από μερικές εβδομάδες ακόμα και το Pornhub, το πιο γνωστό παγκοσμίως site πορνογραφικού περιεχομένου, διέθετε στην τεράστια συλλογή του εκατομμύρια αρχεία, φωτογραφίες και βίντεο, γυναικών δίχως τη συναίνεσή τους. Ενα εκτενές  κι άκρως αποκαλυπτικό άρθρο των New York Times ανάγκασε το κραταιό Pornhub να προβεί στη λήψη νέων αυστηρών μέτρων για την αντιμετώπιση πλήθους νοσηρών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένης και της εκδικητικής πορνογραφίας.

Ενώπιον της επιδείνωσης του προβλήματος και της ανεπάρκειας του Ευρωπαϊκού Γενικού Κανονισμού, κάποια κράτη – μέλη της ΕΕ δρουν πλέον μεμονωμένα. Αφότου κοινοποιήθηκε ότι τουλάχιστον 140.000 γυναίκες έπεσαν θύματα μη συναινετικής πορνογραφίας στην Ιρλανδία, η κυβέρνηση της χώρας θέσπισε τον περασμένο Δεκέμβριο αυστηρότερους νόμους κατά της διαδικτυακής κακοποίησης με τους παραβάτες να αντιμετωπίζουν ποινή κάθειρξης έως και δέκα ετών και υψηλά πρόστιμα ενώ δραστικά αυστηροποίησε τη στάση της και η κυβέρνηση του Βελγίου. Συγχρόνως οι Βέλγοι ενίσχυσαν και το κρατικό Ινστιτούτο για την Ισότητα μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, ούτως ώστε να μπορεί να παράσχει νομική βοήθεια στα θύματα μη συναινετικής πορνογραφίας. Τα στελέχη του, ωστόσο, επιλέγουν να μην καταφεύγουν στους ευρωπαϊκούς νόμους αλλά στην εγχώρια, πιο πρακτική, νομοθεσία.

Καλώς ή κακώς, κακώς στην προκειμένη περίπτωση, το Διαδίκτυο είναι παγκόσμιο και αυτό σημαίνει ότι υφίστανται «γεωγραφικοί περιορισμοί»  όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των όποιων εθνικών μέτρων και κανονισμών, η οποία εξαρτάται, επίσης, σημαντικά από την κατηγορία στην οποία ανήκει η όποια διαδικτυακή πλατφόρμα.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αποφάνθηκε, για παράδειγμα, πως η Google υποχρεούται να αποσύρει επίμαχα links μόνον από κράτη – μέλη της ΕΕ ενώ από το Facebook οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ζητήσουν την απόσυρση αρχείων σε παγκόσμια κλίμακα.

Eνα άλλο ζήτημα, ωστόσο, που δεν επιτρέπει στα θύματα να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες ούτως ώστε να αποκαταστήσουν την ηθική και την υλική ζημιά  που υπέστησαν, είναι η διαφορά των νόμων από χώρα σε χώρα. Πριν από μία δεκαετία η Εμα Χόλτεν αποπειράθηκε να αξιοποιήσει τους νόμους της Δανίας για να δικαιωθεί αλλά αντιμετώπισε, τελικά, ανυπέρβλητα εμπόδια, επειδή η χώρα που φιλοξενούσε το site στο οποίο αναρτήθηκαν οι προσωπικές της φωτογραφίες είχε διαφορετικό νομικό πλαίσιο από τη Δανία.

Το εν λόγω πρόβλημα είναι γνωστό σε αρκετούς πολιτικούς της ΕΕ. Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Δεκέμβριο, με αφορμή όλα όσα έλαβαν χώρα στην πατρίδα της, η βουλευτής Μαρία Γουόλς από την Ιρλανδία έκανε λόγο για «τυφλά σημεία» στις νομοθεσίες των κρατών – μελών της ΕΕ που καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την αντιμετώπιση της διαδικτυακής βίας.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απάντησε αναφερόμενος στην πρόταση Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA),που κατατέθηκε πρόσφατα με στόχο τη διευθέτηση του τρόπου με τον οποίο οι τεχνολογικές εταιρείες ελέγχουν κι επιτηρούν τις πλατφόρμες τους. Σημείωσε επίσης πως στην αντιμετώπιση της βίας στο Διαδίκτυο πρόκειται να συμβάλουν και η Στρατηγική για την Ισότητα μεταξύ των δύο Φύλων της ΕΕ για την περίοδο 2020 – 2025 αλλά και μία πρωτοβουλία για την πάταξη της εκμετάλλευσης και κακοποίησης ανηλίκων.

Σύμφωνα με τον ευρωπαίο αξιωματούχο ειδικά ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες πρόκειται να έχει ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο για τα δεκάδες χιλιάδες θύματα εκδικητικής πορνογραφίας καθώς προβλέπονται εναρμονισμένα μέτρα για την αντιμετώπιση περιεχομένων τα οποία είναι παράνομα σύμφωνα με νόμους της ΕΕ ή των κρατών – μελών της. Μεταξύ αυτών των νέων μέτρων προβλέπεται και η έκδοση διακρατικών εντολών απόσυρσης αρχείων. Δεδομένου, ωστόσο, ότι στα περισσότερα από τα 27 κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης η εκδικητική πορνογραφία δεν διώκεται ποινικά, το να εφαρμοστεί στην πράξη μία διακρατική εντολή θα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Πάντως θετικά κρίνεται το γεγονός πως πλέον το πρόβλημα αναγνωρίζεται και κάποιοι επιδιώκουν να το αντιμετωπίσουν, έστω και καθυστερημένα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News